Page 94 - องค์ความรู้ อาหารและโภชนาการสำหรับพระสงฆ์

ู
้
ุ
รอบร้ดานสขภาพ…ห่างไกลโรค

้
ุ
ู
การสร้างความรอบร้ดานสขภาพ (Health Literacy)
�
�
ี
ี
ความรอบรู้ด้านสุขภาพในท่น้มีคาสาคัญอยู่ 2 คา คือ ความรอบรู้ และสุขภาพ
�
�
ซ่งความรอบรู้เป็นผลมาจากความสามารถของบุคคลในการอ่านหนังสือ ความสามารถในการจา
ึ
�
ความคิด ความรู้ ทักษะชีวิตการใช้ชีวิต การประสบความสาเร็จ ฯลฯ และค�าว่าสุขภาพ
ั
ึ
�
ซ่งมีหลากหลายมุมมอง แต่สาหรับมุมมองเร่องสุขภาพของประเทศไทยน้น มีความครอบคลุมท้ง
ั
ื
4 มิติตามธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2552 กาหนดความหมายของ “สขภาพ”
ุ
ไว้ว่า “ภาวะของมนุษย์ท่สมบูรณ์ท้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคมเช่อมโยงกัน
ี
ั
ื
ั
เป็นองค์รวมอย่างสมดุล” และให้ความหมายของค�าว่า “ปัญญา” ว่าคือ“ความรู้ท่ว รู้เท่าทัน
ี
และความเข้าใจอยางแยกได้ในเหตผลแห่งความด ความชว ความมประโยชน์และความมโทษ
ั
่
ี
ุ
ี
�
ซึ่งนาไปสู่ความมีจิตอันดีงามและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่” (HSRI, 2009)
ี
อย่างไรก็ตามมีผู้ให้ความหมายของค�าว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพในมุมมองท่แตกต่างกัน
ึ
ซ่งสามารถจัดเป็นกลุ่มของความหมายในแต่ละมุมมองได้ ดังน้ มุมมองด้านทักษะทางการรับรู้
ี
และทางสังคม สถาบนวิจยระบบสาธารณสุข (สวรส) ให้ความหมายว่า หมายถึง “ทักษะต่าง ๆ
ั
ั
ทางการรับรู้และทางสังคม ซ่งเป็นตัวกาหนดแรงจูงใจ และความสามารถของปัจเจกบุคคล
�
ึ
ในการที่จะเข้าถึง เข้าใจ และใช้ข้อมูลในวิธีการต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมและบ�ารุงรักษาสุขภาพของ
ี
ตนเองให้ดเสมอ” (HSRI, 2009) หรือ Nutbeam ได้ให้ความหมายว่า คือ ความรู้ ความเข้าใจ
และทักษะทางสังคมท่กาหนดแรงจูงใจและความสามารถเฉพาะบุคคลในการเข้าถึง ทาความเข้าใจ
�
ี
ี
และใช้ข้อมูลเพ่อให้เกิดสุขภาพท่ดี รวมท้งการพัฒนาความรู้ และทาความเข้าใจในบริบทด้านสุขภาพ
ื
ั
�
ี
ื
ี
การเปล่ยนแปลงทัศนคติและแรงจูงใจเพ่อก่อให้เกิดพฤติกรรมสุขภาพท่เหมาะสมด้วยตนเอง
(Nutbeam, 2000, 2008)
มุมมองด้านความสามารถด้านแสวงหาและการใช้ข้อมูลจากมุมมองน้มีผู้ให้ความหมาย
ี

�
ไว้หลากหลาย “ระดับความสามารถท่บุคคลจะ แสวงหา ตีความ หรือทาความเข้าใจข้อมูลพ้นฐาน
ื
ี
�
ึ
หรือข้อมูลบริการ ซ่งจาเป็นต่อการตัดสินใจในการดูแลสุขภาพ” (The US Healthy People,
2010) ความสามารถในการค้นหา ท�าความเข้าใจ วิเคราะห์ และใช้ข้อมูลทางสุขภาพในการตัดสินใจ
ได้อย่างถูกต้อง เพื่อให้มีสุขภาพดี และลดความไม่เสมอภาคทางสุขภาพ (Pleasant and Kuruvilla,
ิ
ื
ึ
2008) และความสามารถเฉพาะบุคคลในการเข้าถง เข้าใจ และใช้ข้อมูลทางสุขภาพเพ่อท�าให้เกดการ
ตัดสินใจทางสุขภาพได้อย่างเหมาะสม (Ishikawa et al., 2008)
94 องค หร บพระสงฆ และฆราวาส
์
ู
์
องคความร้ อาหารและโภชนาการ
ความร
้
อาหารและโภชน
ู
าการ
ส�าหรับพระสงฆ์และฆราวาส
ส
า
ั
์
�