Page 31 - 88.BÜLTEN

LOZAN başlayan ilk görüşmelerde ra Anlaşması’nda çizilen sınırlar serbestçe yapma konularında eşit
Türkiye Cumhuriyeti’nin Tapusu amaçlamış. Ermeni yurdu ve Fransızlarla imzalanan Anka- kullanmak ve dinsel ayinlerini
Antlaşma Şartları
kapitülasyonlar hakkında anlaşma
sağlanamazsa görüşmeleri kesme
kararı almıştır.
Lozan’da 20 Kasım 1922’de
kabul edilmiştir.
hakka sahip olacaklardır.” Batı
Trakya’daki Türklerle, İstanbul’daki
Osmanlı borçları, Türk – Yunan
Irak Sınırı: Musul üzerinde
Rumlar dışında, Anadolu ve Doğu
sınırı, boğazlar, Musul, azınlıklar
antlaşma sağlanamadığı için,
Trakya’daki Rumlar ile Yunanis-
ve kapitülasyonlar üzerinde
bu konuda İngiltere ve Türkiye
tan’daki Türkler’in mübadele
durulmuş ancak kapitülasyonların
Hükûmeti kendi aralarında görü-
edilmeleri kararlaştırıldı.
kaldırılması, İstanbul’un
Savaş tazminatları: İtilaf Dev-
Türk-Yunan Sınırı: Mudan-
anlaşma sağlanamamıştır.
ya Ateşkes Antlaşması’nda
Temel konularda tarafların taviz
istedikleri savaş tazminatlarından
belirlenen şekliyle kabul edil-
vermeye yanaşmaması üzer-
ANTLAŞMASI boşaltılması ve Musul konularında şüp anlaşacaklardı. letleri, I. Dünya Savaşı nedeniyle
vazgeçtiler. Sadece Yunanistan
ine 4 Şubat 1923’te görüşmeler di. Meriç Nehri’nin batısındaki savaş tazminatı olarak Karaağaç
kesildi. Tabii bu savaş ihtimalini Karaağaç istasyonu ve Bosnaköy, bölgesini verdi.
Türkiye, gündeme getirdi. Başkomutan Yunanistan’ın Batı Anadolu’da yap- Osmanlı’nın borçları: Os-
1912-1922 arasındaki Mareşal Mustafa Kemal Paşa Türk tığı tahribata karşılık savaş tazmi- manlı borçları, Osmanlı
natı olarak Türkiye’ye verildi.
10 yıllık savaştan Ordusu’na savaş hazırlıklarının Adalar: Gökçeada ile Bozcaada İmparatorluğu’ndan ayrılan
başlamasını emretti ki Sovyetler
yeni çıkmışken Kasım Birliği de yeniden savaş çıkarsa özerk bir yönetime tabi tutul- devletler arasında paylaştırıl-
dı. Türkiye’ye düşen bölümün
1922’de İsmet Paşa, bu sefer Türkiye’nin yanında mak şartıyla (Türkiye antlaşma- taksitlendirme ile Fransız frangı
Lozan’a gidiyordu. savaşa gireceğini ilan etti. Haim nın bu maddesini uygulamadı) olarak ödenmesine karar verildi.
Nahum Efendi öncülüğündeki
Türkiye’de, diğer Ege Adaları
azınlık temsilcileri de Türkiye’yi İtalya’ya kaldı. İtalya’nın Türk Düyun-u Umumiye idare heyetin-
de bulunan yenik Alman İmpara-
Lozan Konferansı destekleyerek arabulucu oldular. sınırına yakın adaları silahsızlan- torluğu ve Avusturya-Macaristan
devam ederken Yeni bir savaşı ve kendi kamuoyu- dırması kararlaştırıldı. Sevr Antlaş- İmparatorluğu devletlerinin tem-
İstanbul ve nun tepkisini göze alamayan İtilaf masıyla Oniki Ada İtalya’ya diğer silcileri idare kurulundan çıkartıl-
Devletleri barış görüşmelerini
Çanakkale boğazları tekrar başlatmak için Türkiye’yi adalar Yunanistan’a bırakılmıştı. mış ve kurumun faaliyeti devam
Oniki Ada ve Rodos 1945 yılında
ettirilerek antlaşmayla birlikte yeni
işgal altındaydı. tekrar Lozan’a çağırdı. müttefiklerin eline geçti ve Nisan görevler verilmiştir. (Lozan Barış
Boğazlarda İngiliz, Taraflar arasında karşılıklı 1947’de resmen Yunanistan’a Antlaşması madde 45,46,47…55,
İzmir limanında verilen tavizler ile görüşmeler teslim edildi. 56).
23 Nisan 1923’te tekrar başladı.
Fransız savaş 24 Temmuz 1923’e kadar de- Türkiye-İran Sınırı: Osmanlı Boğazlar: Boğazlar, görüşmeler
gemileri vardı. vam eden görüşmeler ile bu İmparatorluğu ile Safevî Devleti boyunca üzerinde en çok tartışı-
süreç Lozan Barış Antlaşması’nın arasında 17 Mayıs 1639’da imza- lan konudur. Sonunda geçici bir
imzalanması ile sonuçlanmıştır. lanan Kasr-ı Şirin Antlaşması’na çözüm getirilmiştir. Buna göre
Aç, sefil, savaş Kurtuluş Savaşı’nda kazanılan zafer Lozan’da barış şartlarının Taraf ülkelerin temsilcileri göre belirlenmiştir. askeri olmayan gemi ve uçaklar
yorgunu 14 milyon sonrası Lozan Antlaşması, 24 Tem- görüşülmesi için Mustafa Kemal arasında imzalanan anlaşma, Kapitülasyonlar: Tamamı kal- barış zamanında boğazlardan
geçebilecekti. Boğazların her iki
insan bir an önce muz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan Atatürk İsmet Paşa’yı görevlendirmiştir. uluslararası anlaşmaların ülke dırıldı. yakası askersizleştirilip, geçişi sağ-
barışa kavuşmak şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Mudanya görüşmelerine de katılan meclislerince onaylanmasını Azınlıklar: Lozan Barış lamak amacıyla başkanı Türk olan
gerektiren yasalar gereğince
İsmet Paşa’nın Lozan’a baş temsilci
istiyordu. temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, olarak gitmişti. Bu süreçte İsmet Paşa taraf ülkelerin meclislerinde Antlaşması’nda azınlık, Müslüman uluslararası bir kurul oluşturuldu
İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, görüşülmüş ve Türkiye tarafından olmayanlar olarak belirlenmiştir. ve bu düzenlemelerin Milletler
Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugo- Dışişleri Bakanı oldu ve çalışmalar 23 Ağustos 1923’te, Yunanistan Tüm azınlıklar Türk uyruklu kabul Cemiyeti’nin güvencesi altında
Lozan’a İngiltere, slavya temsilcileri tarafından, Leman hızlandırıldı. İtilaf Devletleri Lozan’a tarafından 25 Ağustos 1923’te, edildi ve hiçbir şekilde ayrıcalık sürdürülmesine karar verildi.
TBMM Hükümeti üzerinde baskı
Fransa, İtalya, gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace’ta kurmak için İstanbul Hükûmeti’ni İtalya tarafından 12 Mart 1924’te, tanınmayacağı belirtildi. Antlaş- Böylece Boğazlar bölgesine Türk
Japonya, Yunanistan, imzalanmıştır. çağırsalar da bu duruma tepki gös- Japonya tarafından 15 Mayıs manın 40. maddesinde şu hüküm askerlerinin girişi yasaklandı. Bu
hüküm, 1936 yılında imzalanan
yer almıştır: “Müslüman olmayan
Romanya, Sırp-Hırvat Zafer Sonrası Barış için teren TBMM Hükümeti, 1 Kasım 1924’te imzalanmıştır. İngiltere’nin azınlıklara mensup Türk uyrukları, Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile
anlaşmayı onaylaması ise 16 Tem-
-Sloven Devleti, Görüşmeler Başladı 1922’de saltanatı kaldırmıştır. muz 1924 tarihinde olmuştur. hem hukuk bakımından hem de değiştirilmiştir.
TBMM Hükûmeti Lozan
Boğazlar konusu Konferansı’na Misak-ı Milliyi uygulamada, öteki Türk uyruk- Yabancı okullar: Eğitimlerine
larıyla aynı işlemlerden ve aynı
TBMM Hükümeti’nin Yunan kuv-
için Sovyet Rusya ve vetlerine karşı elde ettiği zaferin gerçekleştirmeyi, Türkiye’de bir Ermeni Anlaşma, tüm tarafların güvencelerden yararlanacaklardır. Türkiye’nin koyacağı kanunlar
Bulgaristan, akabinde Mudanya Ateşkes Antlaşması devletinin kurulmasını engellemeyi, onaylarında dair belgeler Özellikle, giderlerini kendileri öde- doğrultusunda devam etmesi
kararlaştırıldı.
belirli konular için imzalanmıştır. Bunun üzerine Sevr’in kapitülasyonları kaldırmayı, Türkiye ile resmi olarak Paris’e iletil- mek üzere, her türlü hayır kurum-
Yunanistan arasındaki sorunları (Batı
Patrikhaneler: Dünya Orto-
Belçika ve Portekiz ile tarafı olan İtilaf Devletleri 28 Ekim Trakya, Ege adaları, nüfus değişimi, dikten sonra, 6 Ağustos larıyla, dinsel ve sosyal kurumlar, dokslarının dini lideri durumun-
her türlü okullar ve buna benzer
gözlemci olarak ABD 1922’de TBMM Hükümeti’ni Lozan’da savaş tazminatı) çözmeyi ve Türkiye ile öğretim ve eğitim kurumları kur- daki patrikhanenin siyasi yetkile-
katılmıştı. toplanacak olan barış konferansına Avrupa devletleri arasındaki sorunları 1924 tarihinde yürürlüğe mak, yönetmek ve denetlemek ve rinden arındırılarak İstanbul’da
(ekonomik, siyasal, hukuksal) çözmeyi
davet ettiler.
girmiştir. buralarda kendi dillerini serbestçe kalmasına izin verildi.
28 29