Page 34 - 88.BÜLTEN
P. 34
Tapınak,
Lidya kralı Croesus
tarafından Tanrıça
Artemis’e ithafen
yaptırılmıştır.
Son yıllarda yapılan kültür ve sanat alanlarında her Tanrıça Artemis’e ithafen Lidya Artemis Tapınağı ile ilgili
araştırmalar ve kazılarda Efes zaman önemli rol oynamıştır. kralı Croesus tarafından yaptırılan kazı çalışmaları 1863 yılında
çevresindeki höyükler (tarih Efes tarihi boyunca birçok kez yer yapı, Yunan mimar Chersiphron British Museum’un katkılarıyla
öncesi tepe yerleşimleri) ve değiştirdiğinden kalıntıları geniş tarafından tasarlanmış ve dönemin arkeolog John Turtle Wood
kalenin bulunduğu Ayasuluk bir alana yayılır. Yaklaşık 8 km²’lik tarafından başlatılmış ve 1869
Tepesi’nde Tunç Çağları bir alana yayılan bu kalıntılar en büyük heykeltıraşları Pheidias, yılında 6 metre derinlikte,
ve Hititlere ait yerleşimler içinde kazı-restorasyon ve Polycleitus, Kresilas ve Phradmon Artemis Tapınağı’nın
saptanmıştır. düzenleme çalışmaları yapılmıştır. tarafından yapılmış olan bronz temellerine ulaşılmıştır.
Hititler Dönemi’nde kentin heykellerle süslenmişti.
adı Apasas’tır. M.Ö. 1050 Büyüklüğü 130 x 68 metre
yıllarında Yunanistan’dan gelen Artemis Tapınağı Celsus
göçmenlerin de yaşamaya ve ön cephesi diğer Artemis Kütüphanesi
başladığı liman kenti Efes, M.Ö. Dünyanın yedi harikasından (Ana Tanrıça) tapınakları gibi
560 yılında Artemis Tapınağı biri olan Artemis Tapınağı, antik batıya dönüktü. Tapınak hem Roma dönemi yapılarının en
çevresine taşınmıştır. Bugün dünyanın mermerden inşa edilmiş bir pazaryeri, hem de bir dini güzellerinden birisi olan yapı
gezilen Efes ise, Büyük İskender’in ilk tapınağı olup temelleri M.Ö. 7. müessese olarak kullanılıyordu. hem kütüphane hem de mezar
generallerinden Lysimakhos Yüzyıla kadar gitmektedir. anıtı görevini üstlenmiştir. 106
tarafından M.Ö. 300 yıllarında yılında Efes valisi olan Celsius
kurulmuştur. Hellenistik ve ölünce, oğlu kütüphaneyi
Roma çağlarında en görkemli babasının adına mezar anıtı
dönemlerini yaşayan Efes, Asia olarak yaptırmıştır. Celsius’un
eyaletinin başkenti ve en büyük lahdi kütüphanenin batı duvarı
liman kenti olarak 200.000 kişilik altındadır. Cephesi 1970-
nüfusa sahipti. Efes, Bizans 1980 yılları arasında restore
Çağında tekrar yer değiştirmiş edilmiştir. Kütüphanede
ve ilk kez kurulduğu Selçuk’taki kitap ruloları, duvarlardaki
Ayasuluk Tepesi’ne gelmiştir. 1330 nişlerde saklanıyordu. 1994’
yılında Türkler tarafından alınan te UNESCO tarafından Dünya
ve Aydınoğulları’nın merkezi olan Mirası Geçici Listesi›ne dahil
Ayasuluk, 16.Yüzyıl’dan itibaren edilen Efes, 20154te ise Dünya
giderek küçülmeye başlamış, Mirası olarak tescil edilmiştir.
1923 yılında Cumhuriyetimizin Tümüyle mermerden
kuruluşundan sonra Selçuk yapılmış ilk kent olan
adını almış ve bugün 30.000 Efes, antik Dünyanın Yedi Batıya dönük 130 m x 68 m ebatlarındaki
kişilik nüfusa sahip turistik bir Harikası’ndan biri olan Artemis
yerdir. Antik dünyanın en önemli Tapınağı (M.Ö. 550 BC; ön cephesi ile Artemis Tapınağı, devrinde
merkezlerinden biri olan Efes, civarında tamamlandı) ile pazaryeri ve dini mabet olarak kullanılıyordu.
tarihi boyunca uygarlık, bilim, ünlüdür.
32 33
