Page 18 - หนังสือเรื่องเล่าของสัญญา

ศาสตราจารยธ์ รี ยทุ ธ บญุ มี อดตี ผอู้ ําานวยการสถาบนั สญั ญา ธรรมศกั ดิ์ เพื่อประชาธิปไตย เล่าว่า ตนเองเป็นอาจารย์ประจําาคณะสังคมวิทยาและ มานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หลังจากเกษียณอายุราชการ จงึ เขา้ มารบั ตําาแหนง่ ผอู้ ําานวยการสถาบนั สญั ญา ธรรมศกั ด์ิ เพอื่ ประชาธปิ ไตย ซึ่ึ่งหลังจากเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ที่ตนเองเคยมีส่วนร่วมนําาการ เคล่ือนไหวในเหตุการณ์ดังกล่าว ขณะนนั้ ศาสตราจารย์สัญญาดาํา รงตาํา แหน่ง นายกรัฐมนตรี โดยส่วนตัวแล้ว มีโอกาสได้รู้จัก พบปะพูดคุยกับท่าน ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักด์ิ ท่านเป็นบุคคลที่มีจิตวิญญาณประชาธิปไตย พยายามผลักดันให้บ้านเมืองมีประชาธิปไตยในทิศทางที่เป็นไปได้ตาม สภาพการณ์ในยุคสมัยนั้น ศาสตราจารย์ธีรยุทธ ย้ําาว่า “สิ่งหนึ่งที่ตนเอง ประทับใจในตัวท่านศาสตราจารย์สัญญา คือ ความเป็นธรรม ความเห็นอก เห็นใจผู้อื่น เห็นอกเห็นใจชาวบ้านท่ีเดือดร้อน เพราะฉะน้ันหากมีเร่ืองที่ เรานําาไปหารอื ทา่ นจะหาทางออกใหเ้ สมอ ดงั นนั้ ในสมยั ทตี่ นเองดําารงตําาแหนง่ ผู้อําานวยการสถาบันฯ สิ่งเหล่าน้ีจึงติดอยู่ในใจว่าเราทําางานเพ่ือ 2 สิ่ง คือ ความเปน็ ธรรม และประชาธปิ ไตย” แมว้ า่ เมอื่ เอย่ ชอื่ ทา่ นศาสตราจารยส์ ญั ญา คนมกั จะพดู ถงึ นกั กฎหมาย แตง่ านของสถาบนั ฯ เปน็ เรอื่ งของการทําางานดา้ น ประชาธปิ ไตยและเรอื่ งความเปน็ ธรรม ในชว่ งทตี่ นเองดําารงตําาแหนง่ ผอู้ ําานวย การสถาบันฯ ประมาณปี พ.ศ. 2550-2557 เป็นช่วงที่มีความขัดแย้งทาง การเมืองเริ่มก่อตัวสูงขึ้น เร่ิมมีการแบ่งฝึักแบ่งฝึายขึ้น มีการเคลื่อนไหวของ กลมุ่ พนั ธมติ รเพอื่ ประชาธปิ ไตย สถาบนั ฯ จงึ มกี ารจดั อภปิ ราย สมั มนา ปญั หา ทางการเมือง ปัญหาเรื่องความคิดต่อทิศทางการเมืองของประเทศ การจัด กิจกรรมเสวนา อย่างต่อเน่ือง
ผลงานสําาคญั ของสถาบนั ฯ ทเ่ี ปน็ รปู ธรรมอกี เรอ่ื ง คอื การตงั้ เปา้ การ ช่วยเหลือการเคลอ่ื นไหวในภาคประชาสังคม ประชาชนท่ัวไป องค์กรพัฒนา เอกชน และกลุ่มสมัชชาคนจน รวมไปถึงกลุ่มอื่นๆ เพอื่ สร้างความเป็นธรรม
ในสงั คม ซึ่งึ่ เปน็ ครงั้ แรกทส่ี ถาบนั ฯ มกี ารมอบรางวลั ใหแ้ กว่ ทิ ยานพิ นธด์ เี ดน่ ที่ เกย่ี วขอ้ งกบั ความเปน็ ธรรมในสงั คม เกยี่ วกบั การตอ่ สทู้ างสงั คมเพอื่ คนยากไร้ ตั้งช่ือรางวัลว่า “รางวัลวนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์” ซึ่่ึงนักศึกษาจาก หลากหลายสถาบนั สนใจสง่ ผลงานเขา้ รว่ มชงิ รางวลั และเปน็ ผลงานทตี่ นรสู้ กึ ภูมิใจท่ีมีการมอบรางวัลดังกล่าวเพราะรางวัลวนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์ ได้ เชอ่ื มโยงสถาบนั การศกึ ษาเขา้ กบั องคก์ รพฒั นาเอกชน และเพอ่ื เปน็ การยอมรบั ของกลมุ่ คนทต่ี อ่ สกู้ บั ปญั หาตา่ งๆ เพอ่ื คนในชนบท โดยมกี ารจดั กจิ กรรมเสวนา ทางวชิาการการปาฐกถามนีกัวชิาการนกัคดินกัเขยีนทม่ีชีอ่ืเสยีงเขา้รว่ม กจิ กรรมมากมาย รวมทง้ั มกี ารผลติ หนงั สอื ทางวชิ าการออกมาจาํา นวนมาก
ตอ่ มาในวาระทสี่ องของการดาํา รงตําาแหนง่ ตนเองไดม้ คี วามพยายามท่ี จะจดั กจิ กรรรม จดั เวทที เี่ ปน็ การหาทางออกใหแ้ กส่ งั คม ใหค้ วามรสู้ กึ ความคดิ ทเี่ ปน็ กลาง โดยไมค่ ําานงึ ถงึ ความเหน็ ตา่ งทางการเมอื ง แตส่ ามารถจดั กจิ กรรม ได้ไม่กี่ครั้ง ก็ต้องล้มเลิกไป เน่ืองจากในขณะน้ันมีความขัดแย้งในสังคมไทย มากเกนิ ไป และตนเองคดิ วา่ นกั วชิ าการในสงั คมไทยควรจะกา้ วขา้ มเรอ่ื งเหลา่ น้ี ให้ได้ เพราะยังมีอีกส่วนหน่ึงท่ียังยึดติดกับหลักการ และไม่คิดว่าการแสดง ความคิดเห็นอย่างแท้จริงน้ันสามารถทําาได้
ศาสตราจารยธ์ รี ยทุ ธ กลา่ วเพมิ่ เตมิ วา่ โลกในปจั จบุ นั มนั มกี ารสรา้ งใหม่ (Reconstruction)รวมไปถงึ การทําาลาย(Disruption)อยตู่ ลอดเวลาความเปน็ แหล่ง เป็นสถานท่ี เป็นองค์กรแห่งความรู้แห่งวิชาการ ความคิด การตัดสินใจ (Judgment) การให้คุณค่าของส่ิงต่างๆ ในสังคม มันเปลี่ยนแปลงไป เดมิ เปน็ บทบาทของสถาบนั การศกึ ษา นกั วชิ าการ แตใ่ นโลกปจั จบุ นั ทมี่ คี วาม เปลยี่ นแปลงไปในทางทก่ี วา้ งขนึ้ คอื เขา้ ไปอยใู่ นพน้ื ทขี่ อง public หรอื social media มากขึ้น มตี ัวละครที่มวี ิธีการ มพี ้ืนภูมิหลัง มวี ิธีการหาข้อมูล ข่าวสาร ระบบคดิ ทฤษฎี มมุ มอง ทแ่ี ตกตา่ งจากนกั วชิ าการ เราจงึ ตอ้ งระวงั การยดึ ตดิ
18 เรื่องเล่าของสัญญา
เรื่องเล่าของสัญญา 19