Page 184 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 184
116
แล้วลองดูว่ํา ย้ํายจิตที่เบําแล้วมําไว้ที่ตัว ที่บริเวณหทยวัตถุ ย้ํายจิตที่เบําแล้วไปที่สมองเรํา ย้ํายจิตที่เบําไปที่แขน ไปที่ไหล่ ไปที่ตัว ไปที่ขํา จิตที่เบํา ๆ ไปตรงไหน ตรงนั้นเป็นอย่ํางไร อันนี้คือกําร วํางตําแหน่งของสติ เป็นกํารฝึกใช้จิตที่ดีแล้ว ในกํารทําหน้ําที่รับรู้อํารมณ์ เป็นกํารฝึกใช้จิตที่ดีแล้ว จิตที่เบํา จิตที่ว่ําง จิตสงบแล้ว มําทําหน้ําที่รับรู้อํารมณ์ และลองดูว่ํา ถ้ําจิตที่เบําว่ําง ๆ ไปตรงไหน จุดนั้น เป็นอย่ํางไร
กํารที่จะเห็นชัด จึงต้องอําศัยร่ํางกําย อําศัยรูปที่นั่งอยู่ ตัวเรํานี่แหละ ถ้ําจิตที่เบํา ๆ ไปที่สมอง ที่ ศีรษะ ที่บริเวณสมองเป็นอย่ํางไร มีควํามโล่งไป มีควํามเบําไป มีควํามว่ํางไป นั่นเรําจะเห็นถึงอํานุภําพของ จิตที่ว่ําง เห็นอํานุภําพของจิตที่บอกว่ํา จิตที่ว่ํางเบํานั้น ไปตรงไหนตรงนั้นก็ว่ํางเบํา แล้วเวลําเรําไม่สบํายใจ เวลํามีควํามทุกข์ มีผัสสะเกิดขึ้นมํา ลองเอําจิตที่ว่ําง ๆ เบํา ๆ ไปตรงควํามทุกข์ ตรงเวทนําตรงนั้น ให้จิต ที่ว่ํางเบําเข้ําไปแทน ให้กว้ํางให้ใหญ่กว่ําเวทนํา
สมมติว่ํา มีเวทนํา มีควํามไม่สบํายใจ เป็นกลุ่มก้อนขึ้นมําบริเวณหทยวัตถุ เรําก็เอําจิตที่ว่ําง ๆ ทํา จิตให้กว้ํางขึ้น แล้วก็เอําควํามว่ํางเข้ําไป ซ้อนเข้ําไปตรงที่เป็นเวทนําที่หนัก ๆ ลองดูว่ําเขําอยู่ได้ไหม หรือว่ํา หํายไป ว่ํางไป ถ้ําเขําหํายไปได้ นั่นคือวิธีกํารดับทุกข์ ใช้จิตที่ว่ําง ๆ เข้ําไปดับ ไปดับทุกข์ เกิดขึ้นเมื่อไหร่ เรําก็ดับแบบนี้แหละ เกิดขึ้นเมื่อไหร่ ควํามทุกข์เป็นสิ่งที่ต้องกําหนดรู้ แล้วก็ดับไป รู้แล้วก็ดับไป ๆ กํารที่ รับรู้ด้วยจิตที่ว่ําง ว่ํางจํากอะไร ทีนี้เรําสังเกตดู จิตที่ว่ําง จิตที่เบํา
ทีนี้สังเกตอีกนิดหนึ่ง จิตที่ว่ํางที่เบํา ให้ใหญ่กว่ําตัว กว้ํางกว่ําตัว ตรงนี้แหละ ที่เรํา...จํากที่เรําเริ่ม สงั เกตดวู ํา่ จติ ทที่ ํา หนํา้ ทรี่ กู้ บั ลมหํายใจเปน็ คนละสว่ นกนั พอมําถงึ จดุ นี้ ลองดวู ํา่ จติ ทเี่ บําจติ ทสี่ งบ ทกี่ วํา้ ง กว่ําตัว กับตัวเขําเป็นส่วนเดียวกัน หรือคนละส่วนกัน จิตที่เบําที่สงบที่กว้ําง ๆ ที่สบําย กับตัวที่นั่งอยู่ เขํา เป็นส่วนเดียวกัน หรือคนละส่วนกัน พิจํารณําแบบนี้ จะเห็นว่ํา...ที่คําที่บอกว่ํา จิตเป็นนํายกํายเป็นบ่ําวนั้น เป็นอย่ํางไร กํายก็นั่งอยู่นิ่ง ๆ ถ้ําจิตไม่สั่งให้ขยับ เขําก็ไม่ขยับไม่เคลื่อนไหว ได้แต่นั่งนิ่งอย่ํางนั้น
เพรําะฉะนนั้ กํารพจิ ํารณําอยํา่ งนี้ หรอื กํารสงั เกตแบบนี้ เรําจะเหน็ ถงึ จติ กบั กําย ทเี่ รยี กวํา่ รปู กบั นําม อีกชั้นหนึ่ง เห็นชัดมํากขึ้นมํา จริง ๆ แล้ว จิตกับตัว เขําเป็นคนละส่วนกัน เขําแยกกัน เมื่อไหร่ที่เห็นแยก กันแบบนี้นี่แหละ ลองสังเกต เมื่อไหร่ที่เห็นกํายกับจิตแยกกัน เรําเห็นตัวกับใจแยกกัน เป็นคนละส่วนกัน เห็นสภําพจิต หรือเห็นจิตใหญ่กว่ําตัวมําก ๆ กว้ํางกว่ําตัวเยอะ ๆ จิตใจรู้สึกเป็นอย่ํางไร มีควํามทุกข์ไหม เขํายึดอะไรหรือเปล่ํา รู้สึกเบํารู้สึกโล่งเหมือนได้วําง เหมือนได้วําง ไม่ยึดติดกับรูป หรือไม่แบกรูป ไม่ต้อง มําแบกรูปนี้เป็นของเรํา รูปก็เบํา จิตก็เบํา นี่แหละคือสภําวธรรม
อันนี้เรียกว่ําอะไร สภําวธรรมกํารแยกรูปแยกนํามตรงนี้ เห็นชัด ๆ ตรงนี้ เขําเรียกว่ําแยกรูปแยก นําม ควํามเป็นคนละส่วน แต่อีกจุดหนึ่งที่ผู้ปฏิบัติควรจะสังเกต หรือเป็นสิ่งสําคัญอีกจุดหนึ่ง ที่ผู้ปฏิบัติ จะต้องสังเกตให้เห็นชัด ก็คือว่ํา พอแยกแบบนี้แล้ว จิตกับกํายเป็นคนละส่วนกัน ลองถํามดูว่ํา จิตที่กว้ําง จิตที่เบํา จิตที่โล่ง จิตที่เบํา เขําบอกว่ําเป็นเรําไหม หรือแค่รู้สึกเบํา ๆ รู้สึกว่ําง ๆ รู้สึกสงบ อันนี้คือสังเกต แบบนี้ จิตที่กว้ําง จิตที่เบํา จิตที่สบําย เขําบอกว่ําเป็นเรําไหม คือสังเกตแบบนี้
