Page 214 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 214
146
คือกํารพิจํารณําสภําวธรรมอยู่เนือง ๆ ตรงที่ใส่ใจอยู่เนือง ๆ บํางทียังน้อยกว่ํากํารที่จะใส่ใจอํากํารของต้น จิต เพรําะอะไร ? เพรําะต้นจิตนั้นเกิดดับเร็ว ที่บอกว่ํา “วิถีจิตของคนเรําชั่วลัดนิ้วมือเดียวเกิดดับแสนโกฏิ ดวง” เขําทําหน้ําที่เร็วถึงขนําดนั้น เพรําะฉะนั้น เรําต้องใส่ใจให้มํากขึ้น ถ้าอยากให้สติไวขึ้นก็ต้องใส่ใจให้ มากขึ้น เห็นว่ําต้นจิตนี้สั่งแล้วดับไป จิตดวงใหม่เกิดขึ้นมําสั่งต่อหรือเปล่ํา สั่งต่อเสร็จ...ดวงนี้ดับไป ดวง ใหม่เกิดขึ้นมําสั่งต่อหรือเปล่ํา ? ต้องสังเกตในลักษณะอย่ํางนั้น
ถ้ําเห็นว่ําสั่งแล้ว-ดับแล้ว เรําก็นั่งรอ... แสดงว่ําเรําไม่รู้ว่ําไอ้ที่เกิดขึ้นมํานั่งรอคืออะไร จิตดวงใหม่ หรือเปล่ําที่เป็นผู้รอ?นั่นแหละต้องสังเกตทันทีทันท!ี พอดับปุ๊บจิตดวงใหม่เกิดต่อทันทีไหมพอรู้แล้วเขํา ดับอีกไหม แล้วเกิดใหม่ต่อทันทีหรือเปล่ํา เขําเรียกว่ําเป็นอนันตรปัจจัย เกิดดับสืบต่อเนื่องกันไม่ขําดสําย แต่ก็เกิดดับคนละขณะกัน เป็นจิตคนละดวงกัน นี่คือจุดสําคัญ เรําจะได้เห็นว่ําธรรมชําติของจิตทํางําน แบบนี้ เร็วขนําดนี้ และเพรําะจิตทํางํานเร็วขนําดนี้แหละ เรําคิดแค่หนึ่งอึดใจเดียวจิตปรุงแต่งเสร็จสรรพ อึดใจเดียวก็ทุกข์แล้ว เพรําะควํามไวในกํารเสวยอํารมณ์ของจิตเรํา ด้วยสัญญําที่เกิดขึ้นมําแล้วก็ไปยึดเอํา ก็จะมีควํามทุกข์ควํามอึดอัดขัดเคืองใจเกิดขึ้นมําทันที
ทีนี้ ผัสสะมีอยู่สองส่วน เมื่อมีกํารกระทบทํางตํา หู จมูก ลิ้น กําย ใจเกิดขึ้น เหมือนเรําจะหยิบจับ อะไร กระทบแล้วดับ กระทบแล้วดับ... หรือเรําเดินจงกรม เท้ําเรํากระทบกับพื้นแต่ละก้ําวแต่ละก้ําวดับ อย่ํางไร ถ้ํามีควํามต่อเนื่องแบบนั้น ก็เป็น “อํารมณ์กระทบทั่วไป” แต่เวลํา “อํารมณ์กระทบใจ” เรํา กําร เห็นด้วยตําหรือกํารได้ยินเสียงแล้วกระทบเข้ําถึงใจ ต้องไม่ลืมว่ําเรําปฏิบัติธรรมเพื่อละควํามทุกข์ของเรํา เอง เพรําะฉะนั้น เมื่อมีผัสสะขึ้นมํา แล้วมีเวทนําทํางจิต เกิดควํามไม่สบํายใจ เกิดมีควํามขุ่นเป็นกลุ่มเป็น ก้อนขึ้นมํา ควํามขุ่นควํามแน่นตรงนี้ก็คือควํามทุกข์ เจตนําของเรําคือจะดับควํามทุกข์ เพรําะฉะนั้น สิ่งที่ ต้องดับคือ “ดับควํามขุ่น” ตรงนี้ ไม่ใช่ “ดับอํารมณ์ที่เข้ํามํากระทบ”
เมื่อมีควํามขุ่นตรงนี้ขึ้นมํา กํารที่เรํามีบรรยํากําศรองรับอํารมณ์ต่ําง ๆ แล้วให้สังเกตว่ํา “ควํามขุ่น ที่เกิดขึ้นมํา” กับ “จิตที่ทําหน้ําที่รู้” เขําเป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน ต้องรู้สึกทันที สังเกตทันทีเลย พอขุ่นปุ๊บ ดูว่าจิตที่รู้ว่าขุ่นกับความขุ่นเขาเป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน และพร้อมที่จะดับความ ขุ่นนั้นทันที พอมีควํามขุ่นขึ้นมํา สังเกตปุ๊บ เห็นจิตกับควํามขุ่นเป็นคนละส่วนกัน เรําจะรู้ได้ทันทีว่ําควําม ขุ่นควํามหนักกับจิตที่ทําหน้ําที่รู้อันไหนมีกําลังมํากกว่ํากัน ถ้ํามีควํามขุ่นขึ้นมําแน่น ๆ สังเกตเลยว่ําตัวรู้นี่ เหลอื นดิ เดยี ว ถงึ เปน็ คนละสว่ นแตก่ เ็ หลอื เปน็ จดุ นดิ เดยี วทํา หนํา้ ทรี่ ู้ ควํามขนุ่ นนั้ จะบบี คนั้ จติ ใจใหเ้ รําเกดิ ควํามอึดอัดไม่สบํายตัว ตรงนั้นเรียกว่ําเป็นควํามทุกข์
เรํามเี จตนําทจี่ ะดบั ควํามขนุ่ ควํามขนุ่ นคี้ อื ควํามทกุ ข์ แตใ่ นเมอื่ มําดแู ลว้ จติ เรําไมม่ กี ํา ลงั เหลอื เปน็ จดุ นดิ เดยี ว จติ ทที่ ํา หนํา้ รมู้ กี ํา ลงั นอ้ ยกวํา่ ควํามทกุ ข์ เรํากเ็ พมิ่ กํา ลงั ใหจ้ ติ ทรี่ นู้ แี่ หละใหม้ กี ํา ลงั มํากกวํา่ ควําม ทุกข์ ทําอย่ํางไร ? จิตที่ทําหน้ํารู้นี่เรําเคยให้กว้ํางกว่ําตัวได้ ให้กว้ํางเท่ําท้องฟ้ําก็ได้ กว้ํางไม่มีขอบเขตก็ได้ แค่มําจับตัวรู้ ให้ดับตัวรู้ที่เล็ก ๆ ให้ตัวรู้ใหม่เกิดขึ้นมําใหญ่กว่ําเดิม พอรู้ว่ําขุ่น จับที่ตัวรู้ปุ๊บ-เขําดับ จิต ดวงใหมเ่ กดิ ขนึ้ มํา เรําจะเหน็ วํา่ จติ ดวงใหมข่ นึ้ มําใหญก่ วํา่ เดมิ แคไ่ หน จบั (ตวั ร)ู้ ใหม-่ ดบั -ดจู ติ ดวงใหมท่ ขี่ นึ้ มํากว้ํางขึ้น กว้ํางขึ้น... พอจิตดวงใหม่กว้ํางขึ้น ไอ้ที่ขุ่น ๆ แน่น ๆ อยู่ก็ค่อยเบําลงจํางลง
