Page 853 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 853
785
พอมาเล่าสภาวะปึ๊บ อาจารย์จะมีคาถามอื่นแทรกเข้ามาตลอด สังเกตไหม ? ก็เล่าถูกแล้วที่อาจารย์ ใหไ้ ปทา แตอ่ าจารยก์ จ็ ะถามอกี จดุ หนงึ่ ทมี่ นั ตอ้ งเกดิ ขนึ้ ดว้ ย เพราะยงั ไงกต็ อ้ งเหน็ พอถามวา่ แลว้ จดุ นเี้ ปน็ ยังไง ? เออ! ลืมดู ไม่ได้ดู จริง ๆ ยังไงก็เกิด คือเห็นแต่ไม่ได้ใส่ใจ จริง ๆ แล้วคาถามแบบนี้บอกอะไรแก่ เรา ? คาถามที่ถามซ้า ๆ เป็นการฝึกให้โยคีต้องรู้จักสังเกต อย่าตรง ๆ ทื่อ ๆ อย่างเดียว เราต้องรู้ทั้งบริบท เพราะเราเล่าถึงเหตุก็ต้องรู้ผล ผลที่ตามมาทั้งหมดเป็นอย่างไร เหมือนที่อาจารย์ให้เพิ่มความนิ่ง บางคนจะ รู้สึกว่า พอว่ํางสงบ ไม่มีสภําวะเกิดขึ้น ก็อยู่แบบว่ําง ๆ นิ่ง ๆ สงบ ๆ แล้วทําไมอําจํารย์ให้เพิ่มควํามนิ่ง อีก... เอ๊ะ! เพิ่มยังไง เราก็นิ่งจนไม่มีอะไรจะดูแล้ว!?
สังเกตไหม “นิ่งเฉย” กับ “นิ่งที่มีเป้าหมาย” ต่างกัน พอนิ่งมีเป้าหมาย สติเขาจะมีกาลังมากขึ้น จิต จะตื่นตัว แต่ถ้าเรานิ่งเฉย ๆ ไม่สนใจอะไร ได้แต่นิ่ง ๆ ไม่มีเป้าหมาย กาลังเขาจะไม่เยอะ แต่ถ้ามีเจตนา นิ่ง-เข้าไปในความสงบอย่างหนึ่ง อีกอย่างหนึ่งเข้าไปในความสงบแล้วนิ่ง สลับคากันแค่นั้นเองสภาวะจะ แตกตา่ งกนั เพราะวธิ ที า แตกตา่ งกนั “นงิ่ กอ่ นกอ่ นทจี่ ะเขา้ ไปในความสงบ” กบั “รสู้ กึ เขา้ ไปในความสงบแลว้ นิ่ง” ลองดูว่า ผลตามมารู้สึกอย่างไร ? ต้องสังเกตนะ แล้วที่บอกให้เพิ่มความนิ่ง ตอนนั่งก็นิ่ง ตอนเดินก็ ต้องนิ่ง ตอนอิริยาบถย่อยก็ต้องนิ่ง นิ่งแล้วใส่ใจอาการ ตอนเดินเพิ่มความนิ่งที่จะสังเกตอาการ ไม่ใช่เดิน แบบตัวนิ่ง ๆ ทื่อ ๆ ไม่สนใจอาการ ที่ให้นิ่งเพราะเราเคยตามรู้อาการแบบเรื่อย ๆ อาการเดินไม่มีสภาวะ เปลี่ยนแปลง แต่พอให้เพิ่มความนิ่งแล้วตามรู้อาการ สภาวะเขาจะเปลี่ยน เขาจะชัด นี่คือวิธีการ
เวลามาเล่าสภาวะก็ต้องเล่าว่าหลังจากที่อาจารย์ให้ “เพิ่มความนิ่ง” แล้วสังเกตอาการนี้ อาการ “เปลี่ยนไป” อย่างนี้... พอนิ่งแล้วสังเกตอาการพองยุบ อาการพองยุบเปลี่ยนเป็นแบบนี้ ๆ พอนิ่งแล้วมา รู้อาการลมหายใจ ลมหายใจต่างจากเดิม มันชัดขึ้นกว่าเดิม สั้นกว่าเดิม เด็ดขาดกว่าเดิม ต้องรู้ว่านิ่งแล้ว เกิดผลอะไรขึ้น ขณะที่เดินจงกรมแบบเบา ๆ ลอย ๆ พอเพิ่มความนิ่งปุ๊บ ยังรู้สึกเบาแต่นิ่งขึ้น อาการ กระทบการเคลื่อนไหวเริ่มชัดขึ้น นั่นคือผลที่ตามมา วิธีสังเกตสภาวะสังเกตแบบนี้ เล่าก็เล่าแบบนี้ ทา อย่างไรเล่าอย่างนั้น มีแต่อํากํารหมุน ๆ ๆ แล้วก็หํายไป เรียกไม่ถูกเลย เล่าจบแล้ว เล่าตามนั้นเลย! นั่ง สงบเงียบ พอนิ่งปุ๊บมีอํากํารกระเพื่อม ๆ ๆ เรียกไม่ถูกเลยแต่มันยุกยิก ๆ เรียกเรียบร้อย! เล่าตามอาการ ที่เห็นตามที่เป็น
ทนี ลี้ า ดบั นดิ หนงึ่ การเลา่ สภาวะและเพอื่ ใหจ้ า แมน่ ขนึ้ กค็ อื วา่ หลกั ของการปฏบิ ตั ขิ องเราจะกา หนด แบบนี้ หนึ่ง-หลักใหญ่คือ เรากาหนดอะไร...เล่าอันนั้น เล่าถึงอาการของลมหายใจหรือพองยุบที่เรา กาหนด สอง-เล่าถึงอาการ ลักษณะอาการของพองยุบ ลักษณะอาการของเวทนา พอถามว่า เวทนามีไหม ? ถ้ามี...ก็เล่าว่าเวทนาเกิดดับแบบนี้ ถ้าไม่มี...ไม่ต้องพยายามเล่า พอถามโยคี เวทนาเป็นยังไง ? ทาหน้า งง ๆ เรําไม่มีเวทนําเรําจะเล่ําได้ยังไง แบบนี้มีนะ คงไม่ได้นั่งอยู่ตรงนี้หรอก โยคีในนี้ไม่ค่อยมีหรอก เวลา ถาม(แบบนี้)ก็มักจะนิ่งอึ้งไปนิดหนึ่ง มีเวทนําแต่ไม่ได้สนใจ ต้องเล่ําไหม ?
จรงิ ๆ แลว้ นคี่ อื จดุ สา คญั เวทนําไมไ่ ดร้ บกวนเลยไมไ่ ดส้ นใจเวทนํา แลว้ ทา อะไร ? นงิ่ อยใู่ นทวี่ ํา่ ง ๆ อย่ํางเดียว ไม่ได้กําหนดเวทนํา อันนี้น่าเสียดาย หลังจํากพองยุบหมดไปแล้วว่ําง ๆ เวทนํามันลอย ๆ ใน
