Page 45 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การเจาะสภาวะ
P. 45
223
ขึ้นนะ วิธีเจาะสภาวะ อาจารย์หวังว่าอาจารย์คงพูดมาหมดแล้วแหละ เหลืออย่างเดียว โยคีทาได้ให้หมด ถ้าทาได้หมดนี้ก็น่าจะ...จิตใจ สภาพจิตก็คง...กิเลสคงหมดไปเยอะแล้ว ทาไปบ่อย ๆ ทาให้ต่อเนื่องกัน
เดี๋ยวต่อไป...นั่งสงบ ปฏิบัติต่ออีกนิดหนึ่ง ก่อนที่จะได้แผ่เมตตากัน ทบทวนเพื่อการเจาะสภาวะที่ เราได้ทามา เริ่มต้นด้วยการทาจิตให้ว่าง ๆ ทาจิตให้ว่าง ๆ ให้กว้างออกไป ให้กว้างออกไป ไกลออกไป จน รู้สึกเบา โล่ง จนจิตเราว่าง เบา โล่ง โปร่ง แล้วก็ตัวว่างไป จิตเบา โล่ง โปร่ง ตัวเบา ตัวหายไป ก็มาพิจารณา มานิ่งอยู่ในความโล่ง ความโปร่ง ความเบาเฉพาะหน้า บริเวณตัวเรา ลองสังเกตดูว่า อาการอะไรเกิดขึ้น มี สภาวธรรมอย่างไร มีแสงมีสีเกิดขึ้นมา มีอาการกระเพื่อมไหว มีอาการเกิดดับวุบวับขึ้นมา ก็ให้เอาอารมณ์ นั้นมาเป็นอารมณ์กรรมฐาน และตามเจาะสภาวะนั้นให้สิ้นสุด
ตามกา หนดรอู้ าการเกดิ ดบั ของอารมณน์ นั้ ๆ ใหจ้ บ หลกั ของการเจาะสภาวะ หรอื การกา หนดอารมณ์ เมื่อตามรู้อาการเกิดดับของอารมณ์ไหนแล้ว ให้มีสติตามกาหนดรู้ จนอาการเกิดดับนั้นสิ้นสุดหมดไป จน หมดไป พอเริ่มใหม่ ก็ตามใหม่ เกาะติดไป ตามกาหนดรู้จนหมดไปทุก ๆ อารมณ์ สังเกตว่ารอบต่อไป เขา ต่างจากเดิมอย่างไร รอบต่อไปต่างจากเดิมอย่างไร ทั้งลักษณะอาการเกิดดับ และสภาพจิตใจ ผลที่ตามมา นี่นะ จิตใจเราเปลี่ยนไปอย่างไร ขอให้ตั้งใจกัน ให้รู้ให้ต่อเนื่อง
เดี๋ยวอาจารย์จะงดใช้เสียงสักนิดหนึ่ง จากนั้น เราค่อยแผ่เมตตากันเป็นลาดับถัดไป ขอให้ตั้งใจ กนั ... กา หนดรเู้ ขา้ ไป เจาะสภาวะกา หนดรอู้ าการเกดิ ดบั ของอารมณน์ นั้ ไป สภาวธรรมจะสลบั กนั ไปมา กไ็ ม่ เป็นไร ให้เรามีเจตนาที่จะตามกาหนดรู้อยู่เนือง ๆ ไม่ปล่อยไปเฉย ๆ ก็จะทาให้การปฏิบัติของเราต่อเนื่อง ให้สติเราต่อเนื่องได้เช่นกัน ในการเจาะสภาวะ ถึงแม้จะสลับกันเปลี่ยนอารมณ์ไป แต่ลักษณะของอาการ เกิดดับของอารมณ์ ก็ต่อเนื่องกันได้
อย่างเช่น ขณะที่เรากาหนดรู้อาการเต้นของหัวใจ มีอาการเกิดดับเป็นขณะ ๆ ๆ รัว ๆ เร็ว ๆ ไป แล้วก็จางลงบางลง พออาการเต้นของหัวใจหายไป แล้วได้ยินเสียงนาฬิกาดังขึ้นมา มีเสียงนาฬิกาดังขึ้นมา ก็กาหนดรู้อาการเกิดดับของเสียงนาฬิกา จะเห็นว่าอาการเต้นของหัวใจนั้น เกิดดับแบบเร็ว ๆ รัว ๆ แต่พอ ไปกาหนดรู้เสียงของนาฬิกา กลับมีจังหวะที่ช้าลงกว่าอาการเต้นของหัวใจเมื่อกี้น้ี แต่คมชัดกว่าเดิม ดับ ชัดกว่าเดิม เด็ดขาดกว่าเดิม พอมีเจตนามุ่งเข้าไป ที่อาการเกิดดับของเสียงนาฬิกาอีก ก็กลายเป็นว่าเสียง นาฬิกาก็เกิดดับแบบเร็ว ๆ รัว ๆ คล้ายกับอาการเต้นของหัวใจอีก อาการนี้เป็นตัวบ่งบอกว่า ถึงแม้ว่าเรา จะเปลี่ยนอารมณ์ แต่สภาวธรรมก็มีความต่อเนื่องกันได้
เพราะฉะนนั้ จะเปลยี่ นจากอาการเตน้ ของหวั ใจ มาเปน็ อาการ...เวทนา เปน็ อาการเกดิ ดบั ของเวทนา กก็ า หนดแบบเดยี วกนั เขา้ ไปกา หนดรถู้ งึ อาการเกดิ ดบั แบบนี้ อาการเกดิ ดบั นนั้ ตา่ งจากเดมิ อยา่ งไร เปลยี่ น จากอาการเตน้ ของหวั ใจ มาเปน็ อาการของพองยบุ กเ็ ขา้ ไปกา หนดรใู้ นลกั ษณะเดยี วกนั วา่ เกดิ ดบั ตอ่ จากไปนี้ เป็นอย่างไร ๆ เพราะเป็นสภาวะปรมัตถ์ เมื่อเราสนใจอาการเกิดดับ เหมือนเราสนใจอารมณ์ที่เป็นปรมัตถ์ ตัดบัญญัติ ความเป็นลักษณะของเป็นหัวใจ เป็นเสียง เหลือแต่อาการเกิดดับที่อาศัยอารมณ์นั้น เกิดขึ้น มา แล้วก็ดับแบบนี้ ๆ ไป
