Page 69 - ดับตัวตน ค้นธรรม
P. 69
เข้าข้างตัวเอง จะไม่คิดเข้าข้างคนอื่น และไม่คิดเข้าข้างสภาวะที่เกิดขึ้น บางทีเราไม่ได้ถามตัวเองอย่างนี้ คิดว่า ใช่-ไม่ใช่ เอ๊ะ! เราคิดเอาเองหรือ เปล่า.... มันไม่ใช่อย่างนั้น! แค่เราคิดว่าเราคิดเอาเอง มันก็เป็นอาการ คิดทั้งหมดแล้ว แต่ถ้าเราสังเกตดูว่า มีเราไหม ? หรือเขาปรากฏแบบนั้น จริง ๆ ? อันนี้เป็นตัวคาตอบว่าไม่มีตัวตนแล้วเป็นอย่างไร
ขณะที่ไม่มีตัวตนแบบนี้ ในการกาหนดอิริยาบถย่อยนี่ เราจะเห็น ถึงธรรมชาติของรูปนามที่กาลังทางาน ที่โบราณเขาบอกว่า “จิตเป็นนาย กายเป็นบ่าว” นั้นเป็นอย่างไร เวลาจะขยับแต่ละที รู้สึกจิตมันสั่งก่อนไหม ก่อนที่จะขยับ ? เวลาจะกระพริบตา จิตเขาสั่งก่อนไหมก่อนที่จะกระพริบ ตา ? ก่อนที่จะอ้าปากพูดแต่ละคานี่ จิตเขาสั่งก่อนไหม ? การที่จะเห็นว่า จิตสั่งก่อนหรือเปล่า เป็นการเพิ่มตรงที่เขาเรียกว่า “กาหนดต้นจิต”
ต้นจิต คือ จิตที่ทาหน้าที่รู้ก่อนที่จะขยับ รู้ก่อนที่จะเคลื่อนไหว หรอื จติ ทที่ า หนา้ ทสี่ งั่ ใหก้ ายมกี ารขยบั มกี ารเคลอื่ นไหวเกดิ ขนึ้ ลองสงั เกต ดู แมแ้ ตต่ าเรานี่ ลองลมื ตาไว้ ถา้ จติ ไมส่ งั่ เขาจะกระพรบิ ไหม ? ลองลมื ตา นาน ๆ ลองดู รู้สึกเป็นอย่างไร ? ตอนที่จะกระพริบตานี่จิตเขาสั่งก่อน ไหม ? ถ้าไม่สั่ง ลองดูว่า เขาจะกระพริบไหม ? เอ้อ! จิตไม่สั่งมันก็ กระพริบนะ แต่จริง ๆ แล้วเพราะเราไม่เห็นว่าจิตเขาสั่ง เพราะบางครั้ง เขาไม่ได้สั่งเป็นภาษาหรอก...
เขาสงั่ วา่ รสู้ กึ ทนไมไ่ ดแ้ ลว้ นะ ลมเขา้ ตาเรมิ่ แสบแลว้ นะ ตาเรมิ่ แหง้ เริ่มเคือง รู้สึกว่าต้องกระพริบตาเพื่อไม่ให้ตาแห้ง รู้สึกนิดหนึ่งก่อนที่ จะกระพริบ นั่นคือจิตที่สั่งให้ร่างกายทางานเพื่อปกป้องตัวเอง นี่คือ ต้นจิต หรือขณะแรกของจิต หรือวิถีจิต การทางานของจิตที่บางทีเรา
61
