Page 280 - พระอาจารย์เทศน์เนื่องในโอกาสวันสำคัญทางพุทธศาสนา
P. 280
276
อารมณ์ที่เข้ามากระทบกับจิต เวทนาที่เกิดกับจิต ความคิดที่ปรากฏเกิด ขนึ้ มา สญั ญาตา่ ง ๆ ทปี่ รากฏเกดิ ขนึ้ มา นนั่ เปน็ อารมณภ์ ายใน เปน็ อาการ ของจิต เดี๋ยวคิดอย่างนั้นคิดอย่างนี้ เดี๋ยวจิตใจดีไม่ดี เดี๋ยวเป็นแบบนั้น เดี๋ยวเป็นแบบนี้... นั่นก็เป็นอารมณ์กรรมฐานอย่างหนึ่ง
เมื่อมีอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น เอาอารมณ์นั้นมาเป็น อารมณ์กรรมฐาน ความคิดที่เกิดขึ้นมา สัญญาที่กาลังปรากฏ เวทนาทาง จิตที่เกิดขึ้นมานั้น มีเจตนาเข้าไปกาหนดรู้ถึงการเกิดขึ้น-ตั้งอยู่-ดับไป ก็ เป็นการเอาอารมณ์เหล่านั้นมาเป็นอารมณ์วิปัสสนากรรมฐาน เพื่อการ พัฒนาสติ-สมาธิ-ปัญญาให้แก่กล้า ให้เข้าใจในธรรมชาติของสภาวธรรม ที่เกิดขึ้น เพื่อการละการคลายอุปาทาน ละความทุกข์ให้น้อยลงหรือให้ หมดไป แมใ้ นทสี่ ดุ กค็ อื ดบั ทกุ ขอ์ ยา่ งสนิ้ เชงิ เพราะฉะนนั้ อารมณท์ เี่ กดิ กบั จิตแบบนี้ เมื่อมีเจตนาเข้าไปตามกาหนดรู้ถึงกฎไตรลักษณ์แล้ว ตรงนั้น เรยี กวา่ เปน็ จติ ตานปุ สั สนา เปน็ การดจู ติ ในจติ ตามกา หนดรอู้ าการทางจติ ที่กาลังปรากฏอยู่ว่าเป็นไปในลักษณะอย่างไร อันนี้อย่างหนึ่ง
อีกอย่างหนึ่งก็คือเป็นการรู้สภาวธรรม สภาวธรรมที่กาลังปรากฏ คืออะไร ? ก็คืออาการของรูปนามขันธ์ ๕ ที่กาลังเป็นไปอยู่ และอารมณ์ ที่เข้ามากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจทั้งหมดก็เป็นสภาวธรรม แต่ลักษณะของสภาวธรรมที่เป็นสัจธรรม ก็คืออาการเกิดขึ้น-ตั้งอยู่- ดับไป มีความไม่เที่ยง มีความเปลี่ยนแปลง บังคับบัญชาไม่ได้ เพราะ ฉะนนั้ สภาวธรรมหรอื อารมณอ์ ยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ ปรากฏเกดิ ขนึ้ มา จติ เขา้ ไป รับรู้ และมีเจตนาที่จะกาหนดรู้ถึงความเป็นไตรลักษณ์ ถึงการเกิดขึ้น-ตั้ง อยู่-ดับไปแล้ว นั่นคือการเอาอารมณ์เหล่านั้นมาเป็นอารมณ์วิปัสสนา จึง เป็นการกาหนดรู้ธัมมานุปัสสนา ตามกาหนดรู้สภาวธรรมที่กาลังปรากฏ
