Page 7 - ต้นจิตและอริยาบทย่อย
P. 7
การกาหนดอิริยาบถย่อย
ธรรมบรรยาย ณ สานักวิปัสสนาพัฒนาทางจิต จ.ตรัง วันที่ ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๓
การกา หนดอริ ยิ าบถยอ่ ยสา คญั อยา่ งไร จรงิ ๆ แลว้ เปน็ สงิ่ ทสี่ า คญั มาก ๆ เพราะในชีวิตประจาวันของเรา เราอยู่กับอิริยาบถย่อยมากกว่า อิริยาบถหลักท้ัง ๔ อย่าง ขณะท่ีเราอยู่ในอิริยาบถย่อยแล้วกาหนดได้ สติจะมีความต่อเน่ือง สมาธิมีความต้ังมั่น ท่ีสาคัญก็คือ อิริยาบถย่อยมี อาการปรากฏเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องให้เราเลือกที่จะกาหนดรู้ เวลาเรานั่ง กรรมฐานเสร็จ พอถอนจากกรรมฐาน ลืมตาขึ้นมาแล้วก็ปล่อยไปเลย ไม่มีสติ กาหนดอาการลืมตา อาการเคล่ือนไหว อาการขยับก่อนที่จะลุก หันหลัง ยืนข้ึนมา แล้วเดินออกไป ตอนที่น่ังก็สงบ พอลืมตาข้ึนมาความสงบหายไป ถามว่า ความสงบหายไปหมดเลยไหม ? เขาไม่หายหรอก แต่ไม่ได้ ใส่ใจ สังเกตว่า เวลานั่งกรรมฐาน รู้สึกสงบ รู้สึกนิ่ง ไม่มีอะไรรบกวน พอลืมตาขึ้นมา ถ้าไม่รู้ถึงสภาพจิตที่สงบต่อ แล้วไม่มีเจตนาที่จะสังเกต อาการเคลื่อนไหว มีสติรู้อยู่กับปัจจุบัน จิตของเราก็จะมุ่งไปท่ีอารมณ์ท่ี ปรากฏข้างหน้า ไปท่ีภาพที่เห็น ไปท่ีเสียงท่ีได้ยิน ไม่ดูจิตตัวเอง จริง ๆ แล้วสมาธิไม่ได้หาย ความสงบยังประคองได้ช่ัวระยะหน่ึง แต่ถ้าไม่ใส่ใจถึง ค ว า ม ส ง บ ข อ ง ต วั เ อ ง เ พ ล ดิ เ พ ล นิ ไ ห ล ต า ม อ า ร ม ณ ภ์ า ย น อ ก ท เี ่ ก ดิ ข นึ ้ ก ล า ย เป็นว่าคลายจากกรรมฐานทั้งหมด ตรงน้ีแหละที่เรามักใช้คาว่าสติร่ัวหรือ
1
