Page 121 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การยกจิตขึ้นสู่ความว่าง
P. 121
117
แล้วลองดูว่ํา ในเมื่อเขําเป็นคนละส่วนกัน จิตที่ว่ํางที่เบําไม่บอกว่ําเป็นเรํา แล้วตัวที่นั่งอยู่ เขําบอก ว่ําเป็นเรําไหม กํารที่พิจํารณําแบบนี้ เรําจะได้เห็นอะไร เรําพิจํารณําอย่ํางนี้เพื่ออะไร กํารสังเกตแบบนี้ เพื่อ ที่เรําจะได้เห็น รู้ประจักษ์ชัดถึงคําสอน ขององค์สมเด็จพระสัมมําสัมพุทธเจ้ําอีกอย่ํางหนึ่ง ที่บอกรูปนําม อันนี้เป็นอนัตตํา รูปนํามเป็นอนัตตํา ไม่ใช่เรํา ไม่ใช่เขํา หรือไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เรํา เขํา มีแต่รูปกับ นําม เป็นแต่รูปกับนําม มีแต่กํายกับจิต ที่กําลังอําศัยกํารเกิดขึ้นและเป็นไปอยู่
แล้วเรําจะเห็นว่ํา เมื่อไม่มีตัวตน เห็นควํามเป็นอนัตตํา เห็นควํามไม่มีตัวตนแบบนี้แล้ว ตัวไม่ได้ บอกว่ําเป็นของเรํา จิตไม่ได้บอกว่ําเป็นของเรํา แล้วรู้สึกเบํา รู้สึกสบําย รู้สึกโล่ง รู้สึกโปร่ง รู้สึกว่ํามีควําม สุขจังเลย พอได้เห็นควํามจริง แล้วจิตมีควํามปีติ มีควํามเบิกบําน มีควํามผ่องใสเกิดขึ้น รูปนํามเป็นคนละ ส่วนกัน ไม่ใช่ของเรํา อันนี้คือผลที่เกิดขึ้นโดยตรง ก็คือจิตมีควํามสุข มีควํามเบิกบําน มีควํามผ่องใส มี ควํามปีติเกิดขึ้น
แต่อีกจุดหนึ่ง ที่เรํา...ผู้ปฏิบัติพึงจะพิจํารณํา หรือทําควํามเข้ําใจก็คือว่ํา ในเมื่อรูปนํามกํายกับใจ ไม่บอกว่ําเป็นเรํา ไม่บอกว่ําเป็นเขําแล้ว เรําควรจะปฏิบัติตัวอย่ํางไรกับสิ่งที่เกิดขึ้น ในเมื่อไม่มีตัวตน และมีควํามสุข กํารรับรู้อย่ํางไม่มีตัวตน ควํามทุกข์ไม่เกิดขึ้น มีควํามสบําย จิตใจสงบ แล้วควรจะวํางใจ อย่ํางไร กับอํารมณ์ที่เข้ํามํากระทบ ทํางตํา หู จมูก ลิ้น กําย ใจ ของเรํา ในชีวิตประจําวันของเรํา
ลองสังเกตดูสิว่ํา สิ่งที่เรําเคยคิดว่ําเป็นของเรํา สิ่งที่เรําเคยเข้ําใจว่ํา เป็นของเรํามําตลอด ไม่ว่ําจะ เป็นกําย ไม่ว่ําจะเป็นลมหํายใจ หรือแม้แต่จิตเอง ก็ยังไม่ได้บอกว่ําเป็นเรํา ก็ยังไม่บอกว่ําเป็นเรําเลย มีแต่ ธรรมชําติ เป็นเพียงธรรมชําติอย่ํางหนึ่ง ที่เกิดขึ้นมําตํามเหตุปัจจัย แล้วทําหน้ําที่ของตนของตนอยู่ กําลัง เป็นไปตํามปกติ ลองดูว่ํา จิต...ไม่ว่ําอะไรเกิดขึ้นมํา เขําก็ทําหน้ําที่รู้ ไม่ว่ําจะมีเสียงเกิดขึ้นก็รู้เสียง มีอํากําร เวทนํามคี วํามปวดเกดิ ขนึ้ มํา เขํากร็ วู้ ํา่ เวทนํา รคู้ วํามปวดอนั นนั้ มคี วํามเยน็ เกดิ ขนึ้ เขํากร็ คู้ วํามเยน็ มคี วําม ร้อนเกิดขึ้นเขําก็รู้ควํามร้อน นั่นคือหน้ําที่ของจิต
มีควํามเฉยไม่มีอะไรว่ําง ๆ เขําก็ทําหน้ําที่รับรู้ควํามว่ํางควํามเฉยไป นั่นคือธรรมชําติของจิต ธรรมชําตขิ องกํายกเ็ ชน่ เดยี วกนั เวลําเครง่ ตงึ ขนึ้ มํา เรําหํา้ มไมใ่ หต้ งึ กไ็ มไ่ ด้ พอรอ้ นขนึ้ มํา บอกใหห้ ยดุ กไ็ ม่ ได้ พอมีเหตุปัจจัยเกิดขึ้น มีควํามเย็น ควํามร้อน เคร่งตึงเกิดขึ้นมํา เขําก็ทําหน้ําที่ของเขําไป ตรงนี้แหละ เป็นสภําวธรรม เป็นสัจธรรมที่เกิดขึ้น แล้วเรําควรจะวํางใจอย่ํางไร ควรจะปฏิบัติตัวอย่ํางไรกับสิ่งที่เกิดขึ้น เพื่อไม่ให้เกิดควํามทุกข์ เพื่อไม่ให้เครียด หรือไม่ให้ควํามทุกข์ถูกกดดันมํากไป
แต่สิ่งหนึ่งที่เรําพึงพิจํารณํา อีกจุดหนึ่งก็คือว่ํา ลองสังเกตดูว่ํา กํารที่เรําไม่ยึดอะไรนี่นะ กํารที่ แยกรูปนําม กํารเห็นถึงควํามเป็นคนละส่วน ระหว่ํางกํายกับจิต หรือจิตกับกํายที่เป็นคนละส่วนกัน จิตกับ อํารมณ์ที่เกิดขึ้น เป็นคนละส่วนกันแล้ว ทําให้จิตสบําย โดยที่ไม่ต้องทําอะไรเพิ่มเติม แค่สังเกตควํามจริง ตรงนี้ จิตก็มีควํามสุขแล้ว มีควํามสบํายแล้ว แล้วเรําจะไปหําอะไร เพื่อไม่ให้สบํายมํากกว่ํานี้ ลองสังเกต ดูสิว่ํา เรําพยํายํามทําอะไรต่ําง ๆ เพื่อให้ได้รับควํามสบําย ทําให้เกิดควํามสุข อยํากได้สิ่งนั้นสิ่งนี้มํา ก็เพื่อ ควํามสุข เพื่อควํามสบําย
