Page 56 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การกำหนดต้นจิตอิริยาบถย่อย
P. 56
174
กะพริบตานี่นะ มันแว็บหมด แล้วอยู่ในที่ว่าง ๆ แว็บอยู่ในความสงบ หรือแว็บอยู่ในความใส นี่คือสังเกต ความต่อเนื่องของอารมณ์
สงั เกตความตอ่ เนอื่ งของอารมณ์ พอสงั เกตไปสกั พกั จากอาการเกา มเี สยี งแทรกเขา้ มา เสยี งแทรก เสียงดัง ส่วนใหญ่บางทีโยคีได้ยิน ไม่เข้าใจหรือไม่ค่อยได้สังเกต หรือคิดว่าไม่สาคัญ อย่างเช่น เวลาเรา ทางานหรือปฏิบัติอยู่เพลิน ๆ มีบรรยากาศรองรับอยู่ พอเสียงดังปังนี่นะ เป็นเส้นใส ๆ พุ่งเข้ามา หรือสว่าง วาบเข้ามาแล้วก็ดับไป สว่างวาบเข้ามาแล้วก็ดับไป นั่นคือลักษณะอาการเกิดดับของเสียงอย่างหนึ่ง ไม่ใช่ ว่าพุ่งวาบแล้วดับไป โอ๊ะ! กาหนดไม่ทัน ถามว่าเสียงเกิดดับอย่างไร กาหนดไม่ทัน
ถา้ กา หนดทนั แสดงวา่ วาบมาตอ้ งจบั ทนั เลย จบั ถกู แลว้ กด็ บั แตว่ าบแลว้ กห็ าย ถามวา่ แลว้ เสยี งนนั้ ตั้งอยู่นานไหม มันวาบแล้วก็หายไปเลย ถ้าไม่ทัน บอกได้อย่างไรว่าวาบแล้วหายไปเลย นี่คือความเข้าใจ เปน็ เพยี งแคค่ วามเขา้ ใจผดิ วา่ ถา้ ทนั มนั ตอ้ งจบั ถกู แตข่ ณะทมี่ บี รรยากาศรองรบั บรรยากาศรองรบั สตเิ รา ไว เขาจะรู้สึกได้ทันที จิตวับไป บางครั้งดังตึง เห็นจิตถูกกระชากวืดออกไป แล้วก็ดับไป ดังมาก ๆ แล้ว กระชากออกไป แล้วก็ดับไป พอดับปุ๊บ จิตกลับมานิ่งใหม่ นั้นคือเรารู้สึกได้ทันที ไม่ต้องไปวิ่งตาม
ตรงนี้คือเห็นแล้วว่าเขาเกิดแบบนี้ ดับแบบนี้ คือเพียงแต่ว่า เขาไม่ได้เกิดต่อเนื่องแบบนี้ตลอด นี่ คืออย่างหนึ่ง ตรงนี้ก็จัดเป็นสภาวะ อันนี้เขาเรียกว่ารู้สึกหรือเห็นได้ว่า มีอารมณ์จรแทรกเข้ามาแล้ว ใน อิริยาบถย่อย ขณะที่ดูสภาพจิต มีบรรยากาศแบบนี้รองรับ เวลามีอารมณ์จรแทรกเข้ามา เขามีอาการพุ่ง เข้ามาแบบใส ๆ แล้วดับไป พุ่งมาแล้วก็ดับไป หรือมีอาการกระชากจิต...ตึ้ง แล้วกระชากจิตออกไป แล้ว ดับหายไป อันนี้คือเราบอกได้ รู้สึกได้ทันที นั่นคือสภาวธรรมที่เกิดขึ้น
ทนี ี้ ถงึ ไหนละ่ ไปถงึ อารมณจ์ ร อารมณห์ ลกั หายไปเลย พอกลบั มาอริ ยิ าบถ เรากลบั มากา หนดอะไร ต่อ พอเสียงอารมณ์จรหมดไป มารู้อิริยาบถที่เรากาลังทาอยู่ จะเคลื่อนไหวทาอะไรก็ตาม สังเกตต่อว่าเขา เกิดดับอย่างไรต่อไป อันนี้อย่างหนึ่ง ทีนี้ พอบอกว่า จุดหนึ่งในอิริยาบถย่อย อันนี้เคลื่อนไหวทั่วไป เวลา ทานอาหาร อย่าสร้างอิริยาบถย่อยเกินจาเป็น บางทีก็สร้างอิริยาบถย่อย แค่เคี้ยวก็เยอะแล้ว ยังพูดอีก แค่เคี้ยวก็กาหนดไม่ทันแล้ว...ยังพูด แน่ใจนะกาหนดทันเวลาน้าลายกระเด็นนี่นะ คุยกับเพื่อนนี่นะ โห! พูด ๆ ไป พูดเพลิน กระจายไป
เมื่อก่อนนะ ท่านแม่ครูเคยสอนแบบนี้ กาหนดอิริยาบถย่อย เพราะเห็นโยคีทานอาหาร เวลาเคี้ยว เวลาเคี้ยวอาหาร สังเกตไหมว่าที่เขาบอกว่า กาหนดมีสติ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธัมมารมณ์ ทาไมถึง รส ทาไมถึงพูดถึงรส ลิ้นสัมผัสรส กาหนดเพื่ออะไร มีอยู่ ๒ ส่วน หนึ่ง เจตนาเพื่อไม่ติดในรส ไม่ใช่เพื่อ ไม่รู้รส เพราะลิ้นอย่างไรก็ทาหน้าที่รู้รส ทาหน้าที่รับรส จิตก็ทาหน้าที่รู้รส เป็นปัจจัยซึ่งกันและกัน เพื่อไม่ ติดในรส เพื่อไม่ให้มีกิเลส อันนี้อย่างหนึ่งนะ
ถ้าเรารู้แบบนี้ปุ๊บ เวลาเราสัมผัสถึงรสชาติที่ไม่ถูกใจเราเลย แต่ถูกปากมากเลย เคยเห็นไหม มี รสชาติไม่ถูกใจเหรอ รู้สึกถูกปาก ทาไมถึงเรียกถูกปาก ถูกใจ...เข้าไปในปากเรียบร้อย ถือว่าถูกแล้ว ถ้า
