Page 26 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การปรับอินทรีย์
P. 26
278
อีกอย่างหนึ่ง คาว่านิ่ง เวลาดูสภาพจิต อย่างเช่น สังเกตดูสภาพจิตตอนนี้รู้สึกเป็นอย่างไร ให้เวลา นะนี่...ที่อาจารย์เงียบไปนาน ให้เวลาโยคี ไม่ใช่ว่าอาจารย์พูดต่อไม่ได้นะ สงบใช่ไหม เอ่อ! พอรู้สึกว่านิ่ง ดูสภาพจิต สภาพจิตที่สงบ ทีนี้พอเข้าไปข้างในความสงบแล้วนิ่งปึ๊บ รู้สึกเป็นอย่างไร เข้าไปในความสงบ แล้วนิ่งอยู่ในความสงบ พอนิ่งในความสงบ จิตรู้สึกมีอะไรเกิดขึ้น บางครั้งเข้าไปในความสุขแล้วนิ่ง เข้าไป ในความใสแล้วก็นิ่ง พอนิ่งอยู่ท่ามกลางความใสปุ๊บ รู้สึก...จิตใจรู้สึกเป็นอย่างไร ความใสชัดขึ้นไหม เอ่อ! นี่นะ คือไปดูจิตที่ใส มีพลังขึ้น โล่งขึ้น กว้างขึ้น เป็นอย่างไร...หลับ ไม่นะ ไม่หลับนะ ไม่มีหลับ เมื่อไหร่ที่ เรามีเจตนานิ่งแบบนี้จะไม่หลับ
แต่ถ้าเข้าไปดูนิ่ง ๆ ...หลับ เข้าไปดู เข้าไปแล้วนิ่ง ๆ เฉย ๆ ไม่สนใจ ไม่ได้นิ่งที่จะดูความสงบ ไม่ ไดร้ มู้ เี จตนาเขา้ ไปนงิ่ ในความสงบ นงิ่ ปบ๊ึ มเี จตนาตรงนี้ สตมิ กี า ลงั เพราะฉะนนั้ อาการจะชดั ขนึ้ แตถ่ า้ เขา้ ไป เรื่อย ๆ เหมือนเราไปยืนนิ่ง ๆ ท่ามกลาง ไปยืนนิ่ง ๆ โดยที่ไม่ดูอะไร ไม่ได้สนใจความสงบเลย เดี๋ยวหลับ ไมน่ าน...หลบั พอเขา้ ฌานกห็ ลบั เราชอบหลบั ในฌาน ไมช่ อบหลบั ในหอ้ ง เหน็ ไหม ชานเขามอี ากาศเยน็ หนอ่ ย... ทนั ไหม ทนั นะ เออ่ ! ชานบา้ นกบั ฌานน.ี้ ..ฌานจติ นะ ถา้ หลบั ชานนนั้ ไมป่ ลอดภยั นะ หลบั ในชานไมป่ ลอดภยั
เพราะฉะนั้นวิธีก็คือ รู้ให้ชัด นิ่งแบบนี้ พอนิ่งปึ๊บ ตอนที่เรารู้สึกว่าเขาสงบ ไม่มีอาการเปลี่ยนแปลง แตพ่ อเขา้ ไปนงิ่ ทา่ มกลางความสงบปบุ๊ มกี ารเปลยี่ นแปลงวบื๊ ขนึ้ มา นนั่ คอื อาการเกดิ ดบั จดั เปน็ อาการเกดิ ดับปรากฏขึ้น พอนิ่งใหม่วื๊บใหม่ นิ่งใหม่แล้ววื๊บใหม่ อะไรวื๊บขึ้น คือความรู้สึก อาการในความสงบน้ันมี อาการวื๊บขึ้นมา วื๊บขึ้นมา เป็นอาการ เราเรียกอาการ ไม่ต้องไปกังวล เป็นความรู้สึกหรือเป็นรูปไม่ต้อง แยกนะ ตอนนั้นไม่ต้องแยกหรอก...เสียเวลา รู้แต่ว่าเรารู้สึกถึงอาการวื๊บ ๆ
แล้วตัวที่สังเกตต่อก็คือว่า ตัวจิตที่ไปรู้ถึงอาการที่เขาวื๊บในความสงบ วื๊บนิ่ง แล้ววื๊บใหม่ วื๊บใหม่ นี่นะ ตัวนี้เราจะรู้ว่า ตัวที่ไปรู้นี่นะเขาดับด้วยไหม เขาดับอย่างไร ๆ อาการวื๊บ ๆ ๆ นี่นะ เกิดดับเปลี่ยน ไปอย่างไร เร็วขึ้น ชัดเจนขึ้นไหม ยิ่งเห็นอาการเกิดดับตรงนี้มากขึ้น จากที่สงบอยู่นี่นะ เขาตื่นตัวขึ้น ใส ขึ้นหรือเปล่า ตัวนี้คือตัวที่ต้องสังเกต กลายเป็น...พอสังเกตอาการเกิดดับนี่นะ กลายเป็นอารมณ์วิปัสสนา ปรากฏขึ้นมา ไม่ได้เข้าไปนิ่งเข้าฌานอย่างเดียว แต่บรรยากาศของความสงบของพลังนี่นะเป็นอารมณ์ ของฌาน แต่พอมีเจตนาแบบนี้กลายเป็น ยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนา อารมณ์วิปัสสนาปรากฏขึ้นมา กาหนดรู้ไป เกิดดับ...เปลี่ยนแปลง เปลี่ยนแปลงไป เป็นการเจาะสภาวะต่อเนื่องไปอีก นี่คือการนิ่ง
แต่ทีนี้ว่าการนิ่งแต่ละครั้งนี่นะ อยากให้เราสังเกตอารมณ์ของตัวเองนะ ไม่เหมือนกัน เราเน้นที่ สภาวธรรมของเราเป็นหลัก เวลาอาจารย์ให้นิ่ง...ก็นิ่ง แต่ถามว่า คาว่านิ่ง ใช้ได้ทุกคนไหม ใช้ได้ทุกคน ใช้ได้ทุกขั้นตอนนะ ใช้ได้ทุกคน ใช้ได้ทุกขั้นตอน ไม่ว่าคนจะปฏิบัติถึงเข้าฌาน ฌาน ๗ ฌาน ๘ แล้วก็ตาม ยังใช้ได้อยู่นะ ใครได้เห็นฌาน ๗ ฌาน ๘ ใครเคยนับบ้าง ไม่ค่อยได้นับ รู้แต่ว่ามันว่าง หายไม่มีตัวไปเลย ตัวหายไป กลายเป็นอากาศไปเลย เป็นอากาศ จิตก็กลืนเข้ากับบรรยากาศเป็นอากาศธาตุ เขาเรียกเป็น อากาสานัญจายตนะฌาน ภาษาเขาเรียกเป็นอากาศธาตุไป รูปก็หาย จิตก็ว่างกลายเป็นอากาศ เหมือน กลืนเข้ากับอากาศ
