Page 112 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม
P. 112
972
แตกต่างของอารมณ์ ของรูป ของเสียงที่ได้ยิน ว่าเคยเห็นแบบนี้ เกิดดับแบบนี้ พอตั้งใจมากขึ้น ใส่ใจมาก ขึ้น เห็นเขาเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ
ตรงทใี่ สใ่ จเจตนา หรอื เขา้ ไปสงั เกต ความแตกตา่ งของแตล่ ะอารมณน์ แี่ หละ เปน็ วธิ กี ารทจี่ ะเปน็ การ ฝึก ให้ตัวเองเป็นคนละเอียดมากขึ้นเรื่อย ๆ แต่เราอาศัยอารมณ์ที่ไม่ต้องปรุงแต่ง ไม่ได้อาศัยการปรุงแต่ง การคิด แต่เข้าไปสังเกต ตรงที่สังเกตนี่แหละ คือจุดสาคัญ ที่จะทาให้เรามีปัญญา ปัญญาคือการเห็นราย ละเอียดของเรื่องราวมากขึ้น ของอารมณ์มากขึ้น มีความชัดเจน มีความต่างไป อะไรก็ตาม ถ้าเราไม่ใส่ใจ สังเกตให้ดี เราก็มองแค่เห็นหยาบ ๆ
แต่ถ้าสังเกตดี ๆ ก็จะเห็นว่า รายละเอียดตรงนั้นมีความต่างไป อย่างเช่น ขณะจิตที่เรานั่งอยู่นี่นะ จิตเป็นอย่างไร รู้สึกว่า...หลากหลายมากเลย จิตเป็นอย่างไร ก็สะลืมสะลือ จะหลับบ้างไม่หลับบ้าง บาง คนก็ตื่นบ้าง กาลังคิดอยู่บ้าง คือสภาพจิต รู้สึกสภาพจิตเรา...สมมุติ สมมุติว่า จริง ๆ ไม่น่าจะต้องใช้คาว่า สมมุติ...แล้ว ต้องดูของจริง ขณะที่จิตเรามีความสงบ ถ้าเราดูเผิน ๆ ลองสังเกตดูนะว่า ถ้าเรามองเผิน ๆ ดูความสงบ แม้แต่เข้าไปในความสงบ แล้วเข้าไป เขานิ่ง ๆ เผิน ๆ นี่นะ ไปดูนิ่ง ๆ อยู่ในความสงบเฉย ๆ กับเข้าไปในความสงบ
แล้วสังเกตดูว่า ในความสงบนั้น มีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร เป็นความสงบที่ใส หรือเข้าไปในความ สงบ แล้วจิตรู้สึกมีกาลังมากขึ้นไหม ความสงบมีความหนาแน่นขึ้นไหม นี่คือ ถ้าไม่สังเกตนะ เราแค่เข้าไป เฉย ๆ กับเข้าไปสังเกตแบบนี้ ดูว่าเขามีความแตกต่างกันอย่างไร นิดเดียวเอง เข้าไปในความสงบ แล้ว สังเกตว่าในความสงบนั้น ความสงบมีการเปลี่ยนอย่างไร ความสงบมีกาลังไหม มีความตั้งมั่นไหม มีความ หนาแนน่ ไหม กบั เขา้ ไปแลว้ แชอ่ ยใู่ นความสงบ โดยทไี่ มส่ งั เกตไมพ่ จิ ารณา อนั นตี้ รงทพี่ จิ ารณาตรงนแี้ หละ ที่เขาเรียกว่า ธัมมวิจยะ
การพิจารณาสภาวธรรม การวิจัยธรรมคือการสังเกต พิจารณาดูว่าจิตที่สงบ ที่เป็นอยู่นี่นะมีอะไรที่ พิเศษออกไป มีอะไรที่พิเศษ การที่เห็นถึงคุณภาพ หรือคุณค่าของความสงบ จะเห็นอนุภาพของความสงบ จิตที่สงบนั้นดีอย่างไร ไปใช้ประโยชน์ เวลารับรู้อารมณ์ ขณะที่เข้าไปแล้ว จิตเราสงบด้วย ทาให้จิตเราสงบ ขึ้นด้วย แปลกนะ...เข้าไปดูจิตที่สงบ แล้วทาให้จิตเราสงบขึ้นด้วย กับเข้าไปในความสงบแล้วจิตไม่สงบขึ้น สังเกตดูนะ แค่นิดเดียว นี่ก็คือความละเอียด ความแตกต่างกัน
เหมือนเราเข้าไปในความสุข เข้าไปดูความสุขเฉย ๆ ความสุข โอ้ย!ละเอียดอ่อน มันลอยไปลอย มา ออกมาความสุขหาย กับเข้าไปในความสุข แล้วจิตรู้สึกมีความสุขมากขึ้น ๆ ตัวจิตที่เข้าไปในความสุข ก็เต็มไปด้วยความสุข พอมาที่ตัว ๆ ก็สุข รอบ ๆ ตัวมีความสุขไปหมดเลย นี่คือไม่ใช่แค่เข้าไปดู แต่เข้าไป แล้วรับรู้ถึงความสุขนั้น ตัวเองก็สุขไปด้วย...มีความสุข ตรงนี้ให้เข้าถึงใจ เป็น...เข้าไปรู้ความสุขแล้วสุข
เหมือนกับเข้าไปรู้ความสงบ พอเข้าไปรู้ความสงบ แต่จิตไม่สงบ พอออกมาวุ่นวายเหมือนเดิม แต่ ถา้ เขา้ ไปรใู้ นความสงบ และตวั จติ ทเี่ ขา้ ไปกส็ งบ สงบมากขนึ้ มาดทู รี่ ปู รปู สงบมากขนึ้ พอออกมาแลว้ ลมื ตา
