Page 35 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม
P. 35
895
ปรุงแต่งอยู่นั้นไม่สามารถครอบงาจิตใจได้ ถามว่า สังขารนั้นจะปรุงแต่งให้จิตเกิดอกุศล ให้เกิดความ ขุ่นมัวเศร้าหมอง ทาให้เป็นทุกข์ได้ไหม ? นี่คืออย่างหนึ่งว่า เมื่อพิจารณาเห็นความเป็นจริงแล้ว สังขารที่ เกิดขึ้นก็ไม่ได้ทาให้เป็นทุกข์ ความทุกข์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะสังขารการปรุงแต่ง แต่ความทุกข์เกิดขึ้นเพราะ อวิชชา เพราะความไม่รู้ถึงธรรมชาติของขันธ์ทั้งห้าที่กาลังเป็นไปอยู่
เพราะฉะนนั้ ในการปฏบิ ตั ธิ รรมของเราจงึ ตอ้ งพจิ ารณาอยา่ งนอี้ ยเู่ นอื ง ๆ อยซู่ า้ ๆ อยบู่ อ่ ย ๆ จนกวา่ จะเห็นชัดเจนแจ่มแจ้งด้วยตัวเราเองถึงความเป็นจริงแบบนี้ จนไม่เคลือบแคลง ไม่สงสัยในสภาวธรรมว่า เปน็ จรงิ อยา่ งนนั้ และมคี วามชดั เจนวา่ การปฏบิ ตั ธิ รรมเปน็ ไปเพอ่ื การละอปุ าทาน เพอื่ การดบั ทกุ ข์ รวู้ ธิ ที จี่ ะ ดับทุกข์ และวิธีป้องกันทุกข์จากการหลงเข้าไปยึดเอาขันธ์นั้นว่าเป็นของเที่ยงเป็นของเรานั้นทาอย่างไร ปญั ญาตรงนเี้ ปน็ สงิ่ สา คญั เขาเรยี กวา่ “มรรค” รวู้ า่ วธิ ปี ฏบิ ตั เิ พอื่ ความดบั ทกุ ขน์ นั้ เปน็ อยา่ งไร นแี่ หละธรรมะ ที่พระองค์ทรงตรัสรู้และแสดงไว้ดีแล้ว ซึ่งเราก็สามารถทาได้
ทีนี้ลองดูว่าเขาดับได้อย่างไร เมื่อไหร่ก็ตามที่มีผัสสะ/มีการกระทบขึ้นมา พอมีความทุกข์เกิดขึ้น ปึ๊บ มีสติ-สมาธิ-ปัญญาขึ้นมา ละความเป็นเรา เข้าสู่ความเป็นอนัตตา แล้วพิจารณาถึงสัจธรรมการเกิดขึ้น- ตงั้ อย-ู่ ดบั ไปของอารมณอ์ นั นนั้ ทกุ ครงั้ ทเี่ หน็ วา่ อารมณท์ ปี่ รากฏขนึ้ มาดบั ไมว่ า่ จะเปน็ รปู ขนั ธด์ บั เวทนาดบั สัญญาดับ สังขารดับ ที่สาคัญคือแม้ตัววิญญาณรู้เอง ทาหน้าที่รับรู้อารมณ์แล้วก็ดับไป ทุกครั้งที่ดับไป ความทุกข์ก็ดับตาม ความทุกข์ที่ดับในที่นี้หมายถึงทุกขเวทนาทางจิต ทุกขเวทนาทางจิตถ้าถูกครอบงา ด้วยอวิชชา แล้วสังขารการปรุงแต่งทางจิตปรุงแต่งไปในฝ่ายอกุศลมาก ๆ ก็จะทาให้การกระทาทางกาย ทางวาจาเป็นอกุศลตามไปด้วย
เมอื่ จติ มอี กศุ ลมคี วามทกุ ข์ แลว้ ทา ใหก้ ารกระทา ทางกายทางวาจาเปน็ ฝา่ ยอกศุ ลไปดว้ ย กจ็ ะนา พา ไปสู่เส้นทางที่เป็นทุคติภูมิ ทาด้วยอกุศล...ทุคติก็เป็นอันหวังได้ในภายภาคหน้า ไม่ต้องไปหาว่าชาติไหน ชาติปัจจุบันเองนี่แหละ เมื่อมีผัสสะ มีเวทนาขึ้นมา แล้วชอบปรุงแต่งคิดในแง่ไม่ดีอยู่เรื่อย ๆ ความทุกข์ เกิดขึ้นทันทีไหม ? ทุกครั้งที่คิดไม่ดี ความทุกข์ก็เกิดขึ้นทันที นั่นแหละทุคติเป็นที่ไป เป็นทางไปสู่ความ ทุกข์ เพราะอะไร ? เพราะถูกอวิชชาครอบงา เพราะความไม่รู้ ไม่รู้ว่าขันธ์ที่เกิดขึ้น/อารมณ์ที่กาลังปรากฏ เกิดขึ้นนั้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย ไม่ใช่ของเรา เมื่อไปยึดเมื่อไหร่ ทาให้บีบคั้นจิตใจ ทาให้ทุกข์ แล้วก็ ทาให้การกระทากรรมทางกาย วาจา ใจเป็นทุกข์ ตรงนี้ครบสามองค์รวมกันย่อมส่งผลมาก
เพราะฉะนั้น ลองพิจารณาดู แม้ในชีวิตประจาวันของเราทุกวันนี้ก็เช่นเดียวกัน การดาเนินชีวิตไป ทุก ๆ ขณะ ทุกวัน ทุกเวลา กรรมต่าง ๆ ที่เรากระทาทางกายทางวาจาทางใจก็อาศัยขันธ์ตรงนี้ ความคิด/ สังขารก็อาศัยความปรารถนา เมื่อสังขารขันธ์ปรุงแต่งพิจารณาไปแล้วก็จะทาตามเหตุตามปัจจัยของตน ของตนเพื่อการดาเนินชีวิต เพื่อการดารงอยู่ในโลกนี้อย่างดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ สิ่งเหล่านี้อาศัยอะไร ? ก็อาศัยขันธ์ทั้งห้าน่ีแหละ อาศัยวิญญาณขันธ์ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์นี่แหละ เ ป น็ ส จั ธ ร ร ม อ ย า่ ง ห น งึ ่ แ ต ถ่ า้ ข นั ธ เ์ ห ล า่ น ปี ้ ร ะ ก อ บ ด ว้ ย ป ญั ญ า ก จ็ ะ น า ม า ซ งึ ่ ค ว า ม ด ตี า่ ง ๆ เ ก ดิ ค ณุ ป ร ะ โ ย ช น ์ ต่าง ๆ
