Page 184 - มรรควิถี

170
อยางไร ? เมื่อมีความทุกขเกิดขึ้นควรจะทําอยางไร ? ทุกขคือสิ่งที่ตอง กําหนดรู ถาแยกออกมาก็คือทุกขมี ๒ อยาง งาย ๆ นะ ในเวลาเราจะดับ ความทุกขจะงายขึ้น หรือ ทุกขไหนที่ดับได ? ทุกขไหนที่ดับไมได ?
ทุกขมี ๒ อยางก็คือ ทุกขทางกายหนึ่ง อีกอยางหนึ่งคือทุกขทาง ใจ มี ๒ อยาง เพราะกายกับใจก็คืออาการของขันธ ๕ รูปนามขันธ ๕ นั่นเอง ทุกข ๒ อยางนี้ ทุกขทางกายบางอยางเราดับได อยางเชนปวดหัว เกิดจากความเครียด เราเอาจิตเขาไปดับได ทุกขทางกายที่เกิดจากการเจ็บ ไขไดปวย เราเอาจิตไปดับไมได บางอยางได บางอยางไมได ทุกขบางอยาง คือความเจ็บไขไดปวย ถาเปนอาการปวดเมื่อยชา ปวดเมื่อย หรือวาชา เปนเวทนาทางกาย เราสามารถกําหนดรูอาการเกิดดับของเวทนานั้นได แลว มันก็เห็น เพราะเวทนาไมเที่ยง ความทุกขก็ไมเที่ยง ความทุกขก็ไมเที่ยง เกิดดับ เกิดดับ เพราะฉะนั้นทุกขทางกายจึงตองแยกออก ระหวางทุกข ทางกาย ทุกขไหนที่ดับไมได
บางครั้งพอเรามีเวทนา มีความทุกขขึ้นมา เราก็อยาก อยาก อยาก คืออยากจะดับมันใหเร็ว ๆ หรืออยากไมใหเกิด ไมอยากใหมันเกิด อยาง เชนนักปฏิบัติของเรา เวลานั่งปฏิบัติ พอมีเวทนาขึ้นมาก็จะรูสึกไมทน ไมอยากทน แลวก็ปวดมาก ๆ พอปวดขึ้นมาก็อยากใหมันหาย อยากให ความปวดหาย อยากใหหายเร็ว ๆ ดั่งใจของเรา อยากหายดั่งใจที่ปรารถนา พอไมหายก็จะเกิดอาการกระวนกระวาย กระสับกระสาย กลายเปนวา จิตไมสงบ จิตไมตั้งมั่น จิตไมมั่นคง เพราะรูสึกวาความปวดเปนสิ่งที่มา รบกวนสมาธิ ความปวดเปนสิ่งที่มารบกวนสมาธิ ทําใหเราไมสงบ จิตใจไม ตั้งมั่น นั่นเพราะอะไร ? เพราะมีความรูสึกวาความปวดเปนเรา คือเราปวด นั่นคือเราไปยึดเอาเวทนา ความรูสึกวามีเวทนาเปนของเรา เวทนาทางกาย นะ ปวดเมื่อย เราก็จะรูสึกวาเราปวด ปวดมาก ไมไหว ทนไมไหว ใจก็เลย ซัดสาย ไมเปนสมาธิ ที่จริงแลว ความปวดที่เกิดขึ้น ที่บอกวาความปวด