Page 101 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาสภาวธรรม
P. 101
409
วึบ... เกิดขึ้น นั่นก็คือลักษณะอาการ เพราะฉะนั้น ตรงนี้แหละพอเราตามรู้อาการเกิดดับที่มันพุ่งวึบ ๆ ๆ เร็วขึ้นหรือช้าลง เราสังเกตให้ชัด พออาการเหล่านี้หยุดไป เรามาสารวจสภาพจิตใจรู้สึกอย่างไร... รู้สึก ตื่นตัวมากกว่าเดิม ตั้งมั่นมากกว่าเดิมไหม หรือสงบมากกว่าเดิม ?
พออาการวบึ หมดไป กลายเปน็ สงบเงยี บเหมอื นอยใู่ นทลี่ กึ ๆ เหมอื นอยใู่ นทไี่ กล ๆ อยใู่ นถา้ ลกึ ๆ ถ้าเป็นอย่างนั้น ลองสังเกตให้ดี จะลึกแค่ไหนก็ตาม นั่นคือสภาพจิตเรา จะเงียบแค่ไหนก็ตาม นั่นก็คือ สภาพจิตใจของเราเอง เพราะฉะนั้น ดูให้ชัด มันจะลึกแค่ไหนเข้าไปรู้ สงบแค่ไหนเข้าไปรู้ ลึก ๆ ๆ ไม่ต้อง ไปกลัวอะไร เพราะนั่นคือความสงบ การที่เข้าไปกาหนดรู้ให้ชัด นั่นแหละคือการค้นคว้า คือการพิจารณา สภาวธรรมที่กาลังเกิดขึ้นจริง ๆ โดยที่เราเข้าไปสารวจ ไม่ใช่มานั่งคิดว่า มันจะเป็นยังไง จะเป็นอย่างนี้ไหม จะเกดิ อยา่ งนนั้ ขนึ้ ไหม แทนทจี่ ะนงั่ คดิ อยู่ เขา้ ไปรใู้ หช้ ดั วา่ จรงิ ๆ วา่ ขา้ งในนนั้ มกี ารเปลยี่ นแปลงอยา่ งไรอกี
นั่นแหละคือการใช้สติเข้าไปกาหนดรู้ตามดูให้ชัดเจน เราจะได้ไม่ต้องมานั่งเคลือบแคลงสงสัยอยู่ ดูอะไร ? ดูจิตของเรา ไปดูสิ ข้างในจิตนั้นมีกิเลสตัวไหน มีอะไรซ่อนอยู่ ? เข้าไปดูจะได้เห็นชัด ๆ ถ้าไม่มี ก็คือไม่มี ว่างก็คือว่าง สงบก็คือสงบ เบาก็คือเบา หรือยิ่งเข้าไปรู้ จิตที่สงบยิ่งมีกาลังมากขึ้น ยิ่งชัดขึ้น ทีนี้ ขณะที่เราเข้าไปแล้วมันเบามันสงบ เหมือนดูลึกเข้าไปแล้วหมดแรงหมดพลัง ทาอย่างไร ? ให้หยุดก่อน หยุดการมุ่งเข้าไป พอหยุดแล้ว นิ่งสักพักหนึ่ง นิ่ง-จับที่ความรู้สึกที่นิ่ง แล้วรับพลังเข้ามา เพิ่มพลังให้กับ ตัวเอง นิ่งแล้วก็รับพลังเข้ามาใหม่อีก ทาให้จิตมีพลังมากขึ้น มากขึ้น มากขึ้น...
เหมอื นเปน็ การเตมิ พลงั ตนเอง ไมใ่ ชว่ า่ ดอู าการขา้ งหนา้ แลว้ ลมื ดตู วั เอง เรากส็ งั เกตพจิ ารณาอาการ แบบนี้เป็นระยะ ๆ พอมีพลังมากขึ้น เดี๋ยวอาการอื่นปรากฏชัดขึ้นมาอีก เขาเรียก “สภาวธรรม” สภาวธรรม อย่างใดปรากฏเกิดขึ้นมา เราก็กาหนดรู้ต่อไป นั่นเป็นอารมณ์ปัจจุบันที่เกิดขึ้น อาการจากที่สงบลึก ๆ พอ เรานิ่ง กลายเป็นว่าความลึกหายไป เหลือแต่ความรู้สึกที่ตั้งมั่นขึ้น ตั้งมั่นขึ้น... จากที่อยู่ไกล ๆ ก็ตื้นขึ้น ตื้นขึ้น... แน่นขึ้น แน่นขึ้น... มีพลังมากขึ้นจนเต็ม นั่นก็คือสภาวธรรมอย่างหนึ่งที่กาลังปรากฏอยู่ ที่เราจะ ต้องเข้าไปตามกาหนดรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของเขาไป
สภาวธรรมนั้นคืออะไร ? เป็นอาการของสภาพจิตที่มีกาลังมากขึ้น ก็ตื้นขึ้น มีการเปลี่ยนแปลง เป็นการดูจิตในจิต ดูการเปลี่ยนแปลงของสภาพจิตของสภาวธรรมที่เกิดขึ้น รู้ต่อ แล้วก็นิ่ง-จนรู้สึกว่าเต็ม จิตมีความตั้งมั่นเต็มไปด้วยพลังอีก อยากให้สังเกตนิดหนึ่งว่า พอเต็มไปด้วยพลัง พลังตัวไหน... พลังของ ความสงบ หรือพลังของความใส หรือพลังของความสุข ? จิตที่สุขมีพลังมากขึ้น จิตที่ใสมีพลังหนาแน่นขึ้น จิตที่สงบมีกาลังหนาแน่นขึ้น ทาให้เกิดความรู้สึกตั้งมั่นขึ้น ถ้าเรารู้ว่าจิตที่ใสมีกาลังมากขึ้น จิตที่สงบมี กาลังมากขึ้น เราจะใช้งานจิตตรงนี้ได้ดี ถ้าเรารู้แค่ว่าพลังมากขึ้น แต่ไม่ได้รู้สึกว่าจิตมีพลังมากขึ้น การจะ ใช้งานก็อาจจะไม่คล่องตัว
ถา้ รสู้ กึ วา่ จติ ทสี่ งบมกี า ลงั มากขนึ้ เวลาเรารบั รอู้ ารมณ์ อยา่ งเชน่ เมอื่ มคี วามคดิ เกดิ ขนึ้ มา รบั รดู้ ว้ ย จิตที่สงบหรือใช้จิตที่สงบเข้าไปรับรู้ แล้วทาให้ความคิดนั้นเป็นอย่างไร ? หรือถ้าให้จิตที่สงบกว้างกว่าเรื่อง ที่คิด ผลกระทบที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร ? ถ้าจิตเราใสขึ้น จิตที่ใสมีความหนาแน่นขึ้น มีความตั้งมั่นขึ้น ใช้จิต
