Page 59 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาสภาวธรรม
P. 59
367
ดูรูป ดูจิต ดูรูป ดูรูป ดูนําม... แล้วลองดูว่ํา ทุกครั้งที่ดู ตรงไหนบ้ํางที่บอกว่ําเป็นของเรํา ? และเมื่อไม่ บอกว่ําเป็นเรําทุกครั้งนี่ สภําพจิตใจเป็นยังไง ? จิตตรงนั้นดีหรือไม่ดีที่ได้คลํายอุปําทําน ? เห็นไหม สัมมําทิฏฐิ ควํามเห็นชอบ ไม่จําเป็นต้องชอบในสิ่งที่เรําเห็น แต่เป็นควํามเห็นที่ถูกต้อง
ถูกต้องอย่ํางไร ? ถูกต้องตํามควํามเป็นจริงว่ํารูปกับนํามนั้นเป็นคนละส่วนกัน เป็นคนละส่วนนี่ คืออะไร ? คือกํารแยกขันธ์ รูปขันธ์-นํามขันธ์แยกจํากกัน เป็นกํารเห็นที่เป็นไปเพื่อควํามดับทุกข์ ลองดู เหน็อยํา่งนี้แล้วควํามทุกข์เกดิขึ้นไดห้รอืเปล่ํา?อันนเี้ป็นเบื้องต้นเลยนะเพียงแต่ว่ําพอเรําปฏิบัติธรรมยก จิตขึ้นสู่ควํามว่ําง ทําจิตให้ว่ําง ๆ กว้ําง ๆ แต่ไม่ได้พิจํารณําหรอก รู้แต่ว่ํามันโล่ง มันเบําสบําย แต่พอมี อะไรกระทบขนึ้ มํา จติ แคบลงมําอกี แลว้ มตี วั ตน พอมตี วั ตนกเ็ ปน็ ทกุ ขข์ นึ้ มําอกี เหน็ ไหม เปน็ อย่ํางนนั้ ไป! นี่คือกํารพิจํารณําสภําวธรรมที่เกิดขึ้น
ต่อไปจะพูดถึงสภําวธรรมที่เกิดขึ้นขณะที่เรําปฏิบัติ ตํามขั้นตอนแล้วเริ่มจําก “แยกรูปนําม” จํากนั้น มําพิจํารณําอํากํารของรูป เขําเรียก “ดูกํายในกําย” เมื่อเรําพิจํารณําเห็นว่ํารูปนี้เป็นคนละส่วนกับจิตและไม่ บอกว่ําเป็นเรํา แล้วมําดูอํากํารของกําย หรือ “มีสติไปในกําย” กํารพิจํารณําอํากํารของกําย ดูกํายในกําย เบื้องต้นเรําจึงกําหนดอํากํารของพองยุบหรือลมหํายใจเข้ําออก เพรําะนั่นเป็นอํากํารของกํายที่กําลังแสดง อํากํารเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลํา กํายส่วนอื่นถ้ําเรํานั่งนิ่ง ๆ จะไม่ค่อยแสดงอํากํารเปลี่ยนแปลง หรือ แสดงอํากํารพระไตรลักษณ์ไม่ชัดเจน เพรําะอะไร ? เป็นไปตํามกําลังของสติ-สมําธิของเรํา
ถ้ําเรําดูโดยทั่วไป สติยังไม่มีกําลัง กํายส่วนอื่นจะไม่มีอํากํารขยับ มันนิ่งสนิทเลย แต่ลมหํายใจ เข้ําออกยังรู้สึกได้ อํากํารพองยุบอํากํารกระเพื่อมยังแสดงอํากํารเปลี่ยนแปลงได้ ตรงที่มีกํารขยับ-กําร กระเพื่อม-กํารเปลี่ยนแปลงเข้ําออกตรงนั้น เขําเรียก “ควํามเป็นอนิจจัง” ลักษณะอํากํารพระไตรลักษณ์ ของรูปที่แสดงควํามจริงกําลังปรํากฏอยู่ แล้วอํากํารนี้เป็นอํากํารจริงไหม ? เขํามีกํารเปลี่ยนแปลงจริง ๆ เพรําะฉะนั้น กํารที่จะเห็นชัดถึงกํารเปลี่ยนแปลง คือเข้ําไปรู้! เรําอําศัยควํามจริงที่เป็นรูปบัญญัติเพื่อ พัฒนําสติ-สมําธิ-ปัญญําของเรําให้แก่กล้ําขึ้นไปเรื่อย ๆ แล้วสภําวธรรมที่ละเอียดก็จะปรํากฏขึ้นมํา
ตรงลมหํายใจ อํากํารพองยุบ เรําไม่สงสัย เวทนําที่เกิดขึ้นมําก็ไม่สงสัย เพรําะเรํารู้ได้ว่ํา เดี๋ยวปวด เดยี๋ วเมอื่ ย เดยี๋ วเจบ็ เดยี๋ วคนั เกดิ ขนึ้ ตํามรํา่ งกําย แตถ่ ํา้ เรําสงสยั วํา่ เปน็ สภําวะจรงิ ไหม ถํามวํา่ ปวดจรงิ ไหม ? ปวดจริงนะ มันปวดมําก ๆ แต่พอลุกขึ้นมําหํายเฉยเลย ปวดหลอกเรําหรือเปล่ํา ? แล้วตอนที่นั่งปวดจริง ไหม ? ปวดจริง ก็ยืนยันว่ําปวดจริง เพียงแต่พอลุกออกมําแล้วหํายแค่นั้นเอง ไม่ใช่ว่ําเขําไม่ปวด เพรําะ เรําปวดแล้วไม่ได้ป่วย ถ้ําป่วยลุกออกมําแล้วก็ยังเป็นต่อ อันนี้ก็คือว่ําลุกออกมําแล้วก็ยังมีเวทนําต่อไปได้ เพียงแต่บรรเทําลงได้เช่นกัน เพรําะอะไร ? เพรําะควํามไม่เที่ยงนั่นเอง
ทีนี้ กํารพิจํารณําดูสภําวธรรม ส่วนใหญ่ที่นั่งอยู่นี่จะสงสัยว่ํา เวลําเรํานั่งกําหนดอํากํารลมหํายใจ ไปสักพักอํากํารลมหํายใจหมดไป พองยุบหมดไป มันเหลือแต่อํากํารกระเพื่อม ๆ ตรงนี่แหละที่จะสงสัย ว่ําเป็นสภําวะจริงไหม หรือมีอํากํารแว็บตรงนั้น แว็บตรงนี้ แว็บตรงนั้น...เป็นสภําวะหรือเปล่ํา เรําเห็น จริงไหม ถ้ําเรําเห็นจริง ก็คือเห็นจริง! จะสั้นจะยําวก็คือเห็นจริง ๆ จะเร็วจะช้ําก็คือเห็นจริง ๆ บํางครั้งไม่
