Page 61 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาสภาวธรรม

อย่ํางนั้น ถํามว่ํา จะตัดกํารเกิดตรงนั้นได้อย่ํางไร ? ก็ด้วยกํารพิจํารณําสภําวธรรมที่เป็นปัจจุบัน
ทนีี้มําพจิํารณําหนา้ทขี่องขนัธท์งั้หลํายรปูขนัธท์ําหนํา้ทขี่องตวัเองเวทนําขนัธก์ท็ําหนํา้ทขี่องตวัเอง สัญญําขันธ์ก็ทําหน้ําที่ของตัวเอง สังขํารขันธ์ก็ทําหน้ําที่ของตัวเอง ลองดู ถ้ําขันธ์ใดขันธ์หนึ่งไม่ทําหน้ําที่จะ เป็นอย่ํางไร ? แสดงว่ํานี่คือธรรมชําติของขันธ์ที่เกิดขึ้นแล้ว ถ้ําสัญญําไม่ทําหน้ําที่จํา เรําจะเป็นยังไง ? ถ้ํา สังขํารไม่ทําหน้ําที่ปรุงแต่งสร้ํางสรรค์ เรําจะเป็นยังไง ? เขําก็เหมือนท่อนไม้ทื่อ ๆ ไปนะ ขันธ์ใดขันธ์หนึ่ง ขําดไปก็ไม่ใช่คนแล้ว กลํายเป็นอะไร ? มีขันธ์สี่ขันธ์ก็คงสบํายนะ เป็นเทวดําไป ไม่มีรูปขันธ์ มีแต่เวทนํา สัญญํา สังขําร วิญญําณ แต่ถึงมีสี่ขันธ์ก็ยังยึดขันธ์นั้นอยู่ นี่คือธรรมชําติที่เกิดขึ้น
ทีนี้ เวลํานั่งกรรมฐําน แล้วควํามคิดเกิดขึ้นมํา มันเป็นสภําวธรรมไหม ? บํางครั้งก็ไม่แน่ใจนะ ควํามคิดที่ลอยมําเป็นตัวสัญญําขันธ์หรือสังขํารขันธ์ ? บํางทีเรื่องเก่ําในอดีตลอยมํา เขําเป็นแค่สัญญํา แต่พอเห็นปุ๊บ ปรุงต่อ คิดต่อ อันนี้เป็นสังขํารแล้ว มีผัสสะขึ้นมํา สังขํารทําหน้ําที่ปรุงแต่งต่อไป ดีไม่ดี ชอบไม่ชอบ ปรุงแต่งแล้วมีอุปําทํานหรือยัง ? ไม่แน่ใจนะ อุปําทํานไวมําก เรําคิด ควํามคิดของเรํา เรําเป็น อย่ํางนั้นเรําเป็นอย่ํางนี้... ลองสังเกตดูว่ํา เมื่อเรําแยกกํายกับจิตอย่ํางนี้ เห็นควํามคิดลอยขึ้นมําในที่ว่ําง ๆ ไม่ได้เข้ําไปยึด แต่มีสติกําหนดรู้ถึงควํามคิดที่เกิดขึ้นมําแล้วดับไป เกิดขึ้นมําแล้วดับไป...
ทีนี้ คําว่ํา “สภําวธรรม” สภําวธรรม คือ สภําวะที่เป็นธรรมชําติของขันธ์นั้น ๆ หรือของอํารมณ์ นั้น ๆ ที่เกิดขึ้นอย่ํางหนึ่ง กับสภําวธรรมที่เป็นลักษณะของสภําวญําณ คือเกิดจํากปัญญําของเรํานั้นอีก อย่ํางหนึ่ง ถํามว่ํา เขําอําศัยกันไหม ? อําศัยกัน ยกตัวอย่ําง เมื่อกี้ที่ให้พิจํารณํากํายกับจิตแยกกันนี่ ถําม ว่ํา เกิดจํากกํารคิดหรือเกิดจํากกํารเห็น ? เห็นตรงนั้นเขําเรียกว่ําเป็นปัญญําไหม ? เห็นแล้วรู้หรือเปล่ําว่ํา เขําเป็นคนละส่วน ? เห็นชัดรู้ชัดเลยว่ําเป็นคนละส่วนกัน กํารที่รู้ชัดก็คือปัญญํา “เห็นชัด” และ “รู้ชัด” เห็น ชัดอย่ํางแจ่มแจ้ง ไม่ต้องมํานั่งคิด ชัดเจนเลยว่ําเป็นแบบนี้
ทีนี้ ลองพิจํารณําดูว่ํา ระหว่ําง “จินตมยปัญญํา” กับ “ภําวนํามยปัญญํา” เขําต่ํางกันตรงไหน ? ภาวนามยปัญญา ทําให้เจริญขึ้น ให้เห็นจริง เข้ําถึงจริง เห็นจริง ๆ ว่ําเป็นแบบนั้น จินตมยปัญญา เมื่อเข้ํา ถึงแล้ว พิจํารณําดูว่ําดีอย่ํางไร/ไม่ดีอย่ํางไร มําทบทวนพิจํารณํา ตรึกตรองในสิ่งที่เห็น ว่ําเป็นอย่ํางไร ดี อยํา่ งไร/ไมด่ อี ยํา่ งไร เรําเหน็ แบบนนั้ จรงิ ๆ ยนื ยนั ไดเ้ ลย อยํา่ งทบี่ อกเมอื่ กวี้ ํา่ เหน็ ควํามไมม่ ตี วั ตน ไมบ่ อก ว่ําเป็นเรําแล้วรู้สึกอย่ํางไร นี่คือกํารตรึกตรองจํากสภําวธรรมที่เกิดขึ้น พิจํารณําจํากสภําวธรรมที่เกิดขึ้นว่ํา เขําดีหรือไม่ดี จิตตรงนั้น เห็นควํามเป็นคนละส่วนแล้วดีไหม ? นี่คือกํารพิจํารณําจํากสภําวธรรมที่เกิดขึ้น
ทีนี้ ลักษณะของสภําวะที่เรําปฏิบัติธรรม กํารเจริญกรรมฐํานเรํามุ่งเน้นอํากํารพระไตรลักษณ์ ลักษณะอํากํารพระไตรลักษณ์หรืออํากํารเกิดดับที่เกิดขึ้น จะบอกถึงลักษณะของ “วิปัสสนําญําณ” ที่เกิด จํากปัญญําเข้ําไปพิจํารณําเห็นถึงสภําวะที่เกิดขึ้นว่ําเปลี่ยนไปแบบนี้ ต่ํางจํากเดิมอย่ํางนี้ ต่ํางจํากเดิมอย่ําง นี้... และส่งผลต่อสภําพจิตเป็นอย่ํางนี้ เพรําะกํารที่เรําเห็นชัดถึงควํามเปลี่ยนแปลง เข้ําไปรู้ให้ชัด ๆ ๆ ๆ นั่นคือประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ รู้ชัดในรู้ รู้ชัดในอํารมณ์ที่เกิดขึ้น คําว่ํา “สติสัมปชัญญะ” รู้ชัดอย่ําง รู้สึกตัว ไม่ใช่แค่ระลึกได้แบบ อ๋อ! นึกได้แล้ว แต่รู้สึกชัดเลยว่ําอํากํารเขําเป็นแบบนี้ แบบนี้...
369