Page 98 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาสภาวธรรม
P. 98
406
ข้างหน้าก็เริ่มสว่างขึ้น ๆ ขาวขึ้น ใสขึ้น เพราะฉะนั้น ดูการเปลี่ยนแปลงตรงนี้ไป ตรงที่มีความสว่างมาก ขึ้นตื่นตัวมากขึ้นก็คือการเปลี่ยนแปลงของจิตเรา จิตที่เปลี่ยนแปลงตื่นตัวมากขึ้นได้อย่างไร ? สติชัดเจน ขึ้นตื่นตัวขึ้น สติก็มีกาลังขึ้น เมื่อสติมีกาลังขึ้น ก็เห็นความเปลี่ยนแปลงเห็นความไม่เที่ยง เราจะทาให้จิต เปลี่ยนแปลงได้อย่างไร ? เราเพิ่มกาลังของสติมากขึ้น จากที่ซึม ๆ สลัว ๆ ก็มีการเปลี่ยนแปลงขึ้นมา
แตถ่ า้ ใครหลบั ตาแลว้ มนั ไมค่ อ่ ยตนื่ กส็ ามารถลมื ตาได้ ใครทรี่ สู้ กึ วา่ หลบั ตาแลว้ ตนื่ ตวั ไดแ้ ปบ๊ เดยี ว กจ็ ะหลบั อกี ตนื่ ตวั ไดแ้ ปบ๊ เดยี วกจ็ ะหลบั อกี ... ลองคอ่ ย ๆ ลมื ตา แลว้ ทอดสายตาตา่ มองไปขา้ งหนา้ นดิ หนงึ่ มองไปข้างหน้าแต่สังเกตที่จิตเรา ให้ไกลออกไปก็ได้ ห่างออกไปนิดหนึ่ง ถ้าเรานิ่งเฉยหรือไปเพ่ง เขาก็จะ หลบั อกี แตถ่ า้ เราดจู ติ ทยี่ งิ่ กวา้ งออกไปเขาเบาขนึ้ กวา้ งออกไปเขาใสขนึ้ โลง่ ขนึ้ นนั่ คอื การดจู ติ มองไปไกล ๆ จิตยิ่งเบายิ่งโล่ง แล้วลองย้ายกลับมาที่ตัวใหม่ สลับกัน ข้างหน้าเบา พอกลับมาดูที่ตัว ตัวเบาไหม ? เอามา ไว้ที่แขน ที่ตัว ที่หัวใจ ที่หน้า ที่ศีรษะ ไล่ไปเรื่อย ๆ สารวจดูอาการทางกายแบบนี้ ทาจิตให้ตื่นแล้วก็สารวจ ดูกาย รู้อาการทางกาย ดูการเปลี่ยนแปลง
ทกุ ครงั้ ทกี่ า หนดรู้ ใหส้ งั เกตวา่ แตล่ ะขณะทมี่ เี จตนาเขา้ ไปรแู้ ตล่ ะสว่ น อาการทสี่ ว่ นนนั้ เปน็ อยา่ งไร ยกตัวอย่างเช่น พอเอาจิตที่เบามารับรู้ที่แขน แขนว่างไปเบาไป มารู้ที่หน้า หน้าก็เบาไป ไปรู้ที่สมอง สมอง ก็โล่ง ๆ ไป เบาไป ดูบริเวณหัวใจ บริเวณหัวใจก็เบา ๆ โล่ง ๆ ไป สารวจไล่อาการแต่ละส่วนแต่ละส่วนของ ร่างกายไปเรื่อย ๆ ถ้าสังเกตตรงไหนแล้วตรงนั้นว่างไปเบาไป เราเห็นอะไร ? เห็นถึงความไม่มีแก่นสาร เห็นถึงความว่างเปล่าของรูปของกายนี้ พอกาหนดรู้ ไล่สารวจไปเรื่อย ๆ ลองสังเกตดูว่า ถ้าเห็นแต่ละส่วน มันหายไป เบาไป โล่งไป ว่างไป... การที่เราได้เห็นถึงความไม่มีอะไรของร่างกาย รู้สึกอย่างไร ? คิดว่า อย่างไร ?
ที่เราเคยพิจารณาว่า ร่างกายนี้ไม่ใช่ของเรา ไม่เป็นแก่นสาร เป็นแค่ธาตุทั้งสี่ประชุมกันขึ้นมา เปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไปว่างไป ที่สุดแล้วคนเราจะไม่เหลืออะไรเลยในโลกนี้ แม้แต่ ฟันซี่เดียว แม้แต่กระดูกสักชิ้น ทุกอย่างก็จะเสื่อมสลายไปสู่ความว่างเปล่า... แต่การที่เราพิจารณาเห็นถึง ความว่างเปล่าด้วยสติด้วยสมาธิด้วยปัญญา ในขณะที่ร่างกายนี้ยังหายใจอยู่ ความว่างเปล่านี้บอกอะไร แก่เรา บอกว่าเรายึดได้ไหม หรือเป็นอย่างไร ? ลองพิจารณาสังเกตต่อไปว่า ในเมื่อร่างกายอันนี้เป็นของ ว่างเปล่า ยิ่งดูด้วยจิตที่ไม่มีตัวตนยิ่งว่างเปล่า แล้วอาการอื่นเป็นอย่างไร
ทีนี้ ลองพิจารณาความคิดดูสักนิดหนึ่ง ความคิดที่เกิดขึ้นมา ลองดูว่า มีตัวตน มีแก่นสาร มีสาระ อยู่ตรงไหน ? เวลาคิดขึ้นมา พอเอาจิตที่ว่าง ๆ ไปดู มีการเกิดแล้วดับไหม เปลี่ยนอย่างไร ? อันนี้อย่าง หนึ่ง การที่ใช้จิตเข้าไปรู้แล้วรูปนี้ว่างไปโล่งไป อารมณ์อื่นก็เหมือนกัน อย่างเช่นความคิดเกิดขึ้นมา ลองดู ใช้จิตที่ว่าง ๆ ส่งไปให้ทะลุเรื่องที่กาลังคิด เหมือนที่เราให้จิตที่ว่าง ๆ ทะลุผนังได้ ทะลุกาแพงได้ ทะลุห้อง ไปได้ แล้วมโนภาพที่เกิดจากความคิด มองให้เป็นภาพหนึ่ง แล้วก็ให้จิตที่ว่าง ๆ ทะลุไปเลย ไม่มีอะไรกั้น จิตเราได้ ถ้าเราใช้ความรู้สึกที่ไม่มีตัวตนแบบนี้ เขาจะทะลุไป แล้วเราก็จะรู้สึกว่านั่งอยู่ในที่ว่าง ๆ เรื่องนั้น ก็เกิดขึ้น-ตั้งอยู่-ดับไป เปลี่ยนไป...
