Page 107 - BUKU III BAHASA JAWA

B. Capaian Belajar

Menganalisis unsur intrinsik maupun ekstrinsik teks sastra klasik modern secara lisan dan tulisan.

C. Indikator
1. Mengapresiasi teks/video crita wayang

2. Menganalisis unsur intrinsik cerita wayang
3. Menganalisis unsur ekstrinsik cerita wayang.
4. Mengidentifikasi pesan/amanat dalam cerita wayang
5. Menganalisis relevansi isi cerita wayang dengan zaman sekarang

Informasi Pendukung

Ringkasan Materi

4. Unsur
intrinsic crita
wayang

Crita wayang mujudake, sawijine crita kang anggone crita nggunakake media (wayang). Crita wayang
sumebar saka tlatah Hindu yaiku Ramayana lan Mahabarata. Ana sawetara panemu crita wayang
Ramayana diripta dening penyair India kang paring asma Walmiki, dene crita Mahabarata diripta dening
Wiyasa. Crita Ramayana lan Mahabarat ing donyane sastra kasebut misuwur banget ora mung ing Jawa,
nanging uga ing Asia.
Wayang iku pagelaran nganggo boneka kang umume kaaton endah ing wewayangane lan dilakokake
dening dhalang kanthi iringan gamelan. Boneka/gambar kasebut bisa awujud 2 dimensi utawa 3 dimensi.
Ing tlatah Jawa jinise wayang iku akeh banget. Jinise wayang ing Jawa kaya ing tabel iki.

No Jinis Wayang Sumbere Crita Katrangan
1 Wayang Purwa Epos Ramayana/Mahabarata (India) Wujud Boneka - Kulit
2 Wayang Madya Epos Ramayana/Mahabarata (India) Wujud Boneka - Kulit
3 Wayang Golek Epos Ramayana/Mahabarata (India) Wujud Boneka – Kayu
Epos arab/Persia (Islam)
4 Wayang Gedhog Epos Mahabarata (Jawa) Wujud Boneka – Kulit
5 Wayang Krucil Epos Damarwulan Wujud Boneka – Kayu
6 Wayang Beber Epos Panji Wujud Boneka - Kulit
7 Wayang Sadat Mitos Para Wali (Islam) Wujud Boneka - Kulit

19