Page 167 - BUKU III BAHASA JAWA

Informasi Pendukung

Ringkasan Materi

8. Unsur

intrinsic crita
wayang

Crita wayang mujudake, sawijine crita kang anggone crita nggunakake media (wayang). Crita
wayang sumebar saka tlatah Hindu yaiku Ramayana lan Mahabarata. Ana sawetara panemu crita
wayang Ramayana diripta dening penyair India kang paring asma Walmiki, dene crita Mahabarata
diripta dening Wiyasa. Crita Ramayana lan Mahabarat ing donyane sastra kasebut misuwur banget
ora mung ing Jawa, nanging uga ing Asia.

Wayang iku pagelaran nganggo boneka kang umume kaaton endah ing wewayangane lan
dilakokake dening dhalang kanthi iringan gamelan. Boneka/gambar kasebut bisa awujud 2 dimensi
utawa 3 dimensi. Ing tlatah Jawa jinise wayang iku akeh banget. Jinise wayang ing Jawa kaya ing
tabel iki.

No Jinis Wayang Sumbere Crita Katrangan
1 Wayang Purwa Epos Ramayana/Mahabarata (India) Wujud Boneka - Kulit
2 Wayang Madya Epos Ramayana/Mahabarata (India) Wujud Boneka - Kulit
3 Wayang Golek Epos Ramayana/Mahabarata (India) Wujud Boneka – Kayu
Epos arab/Persia (Islam)
4 Wayang Gedhog Epos Mahabarata (Jawa) Wujud Boneka – Kulit
5 Wayang Krucil Epos Damarwulan Wujud Boneka – Kayu
6 Wayang Beber Epos Panji Wujud Boneka - Kulit
7 Wayang Sadat Mitos Para Wali (Islam) Wujud Boneka - Kulit
8 Wayang Wahyu Mitos Nabi/Santa (Kristen) Wujud Boneka - Kulit
9 Wayang Kancil Dongen/Fabel (Jawa) Wujud Boneka - Kulit
11 Wayang Pembangunan Indonesia Pos-Kolonial Wujud Boneka - Kulit
12 Wayang Wong Epos Ramayana / Maha Bharata (india) Wujud wong
13 Wayang Topeng Epos mahabarata (India) Wujud wong mawa topeng

9. Unsur Intrinsik
Crita Wayang