Page 113 - LSDB Tp. Cam Pha (1930 - 2025)

Sự lớn mạnh của phong trào ở Cẩm Phả là mối đe dọa đối với
chính quyền thực dân và bọn chủ mỏ. Chúng tăng cường mật
thám, chỉ điểm (có cả mật thám Pa-ti-giăng) ráo riết lùng sục cơ
sở và cán bộ của ta.

Từ tháng 02 - 8/1948, cơ sở của ta ở xã Đoàn Kết và Cẩm Phả -
Cửa Ông bị vỡ. Hàng trăm cán bộ, đảng viên và quần chúng cách
mạng bị địch bắt .
(1)
Từ tháng 10/1948 - 01/1949, nhiều cán bộ và Nhân dân ở Cẩm
Phả bị giặc bắt và giết chết, trong đó có các chị: Nguyễn Thị Tý,
Trần Thị Bích, Phạm Thị Mão, Phạm Thị Xuyến, chị Nhân và
nhiều người khác bị chúng dìm chết ở Vũng Đục. Cơ sở của ta bị
vỡ ở nhiều nơi . Một số đồng chí phải rút ra ngoài.
(2)
Nguyên nhân của những vụ vỡ cơ sở này là do ta hoạt động lộ
liễu, không đảm bảo nguyên tắc bí mật. Công tác tổ chức sơ hở,
thiếu thận trọng trong việc kết nạp đảng viên. Điều động, bố trí cán
bộ và quản lý đảng viên chưa tốt. Công tác quần chúng còn thiếu
sót, mất cảnh giác. Các phân đoàn cai ký, giám thị đã dung nạp cả
những tên tay sai đắc lực cho Pháp như: Phan Năm, Vũ Phê, cai
Nhớn. Chúng đã chỉ điểm cán bộ và cơ sở của ta, phá ta từ bên trong.

Mặt khác, Cẩm Phả là trung tâm khai thác than lớn nhất của
Pháp ở Khu mỏ. Chúng xây dựng ở đây bộ máy đàn áp rất mạnh.
Trước tình hình ấy, Ban Cán sự phân khu B đã liên tục điều động
cán bộ về củng cố cơ sở ở Cửa Ông và xã Đoàn Kết. Đặc khu đã
cử đồng chí Hoàng Đức Thọ về làm trưởng Ban Cán sự phân khu
thay đồng chí Khánh về Đặc khu nhận công tác khác.

(1) Ở Cửa Ông, địch đã bắt giữ đồng chí My (công nhân nhà sàng), đồng chí
Dưỡng (công nhân xưởng cơ khí), đồng chí Bàng (công nhân đường sắt); ở
xã Đoàn Kết, địch bắn chết đồng chí Lương (Xã đội).
(2) Theo báo cáo về vụ thất bại ở Cẩm Phả năm 1950 của Đặc khu Hòn Gai -
lưu tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy: chị Nguyễn Thị Tý, công nhân tầng 5, Lộ
Trí, nhà ở phố Nguyễn Du, Cẩm Bình Đông; chị Trần Thị Bích, công nhân
tầng 5, Lộ Trí, nhà ở phố Hồ Tùng Mậu, Cẩm Bình Tây; chị Nhân, công
nhân Mông Giăng, Lộ Trí, nhà ở Phố Mới; chị Phạm Thị Xuyến, công nhân
Núi Trọc; chị Phạm Thị Mão, đảng viên, công nhân Moong Lộ Trí. Các chị là
cốt cán của ta từ tháng 4/1947, bị giặc Pháp dìm chết ở Vũng Đục đợt đầu.

112