Page 115 - LSDB Tp. Cam Pha (1930 - 2025)

một phần huyện Cẩm Phả thuộc quyền Voòng-A-Sáng (Vua xứ
Nùng tự trị), lập hội đồng an dân ở Cẩm Phả do tên Chánh đại lý
Pháp ở Hòn Gai chỉ huy. Trong hội đồng an dân có chánh, phó thị
trưởng. Cấp dưới có bang trưởng, bang phó. Thành phần hội đồng
an dân chủ yếu là bọn chủ thầu và bọn phản động.

Bọn phản động đã được Pháp gom góp lại, dựng lên cái gọi là
“Xứ Nùng tự trị” ở Hải Ninh, “hành lang” phản động ở Hoành Bồ
bằng cách dụ dỗ, cưỡng ép đồng bào dân tộc ít người chống lại
kháng chiến, gây cho ta nhiều khó khăn.
Trước tình hình đó, ngày 05/02/1949, Ban Chấp hành Đảng bộ
Liên khu I đã Chỉ thị cho Đặc khu Hòn Gai “tích cực củng cố cơ
sở ở Hòn Gai”, trong đó nêu rõ: “Chú ý việc bố trí cán bộ, phải đưa
những đồng chí có năng lực vào Hòn Gai công tác , có thể cử một
(1)
đồng chí Đặc khu ủy viên vào phụ trách”.

Tháng 3/1949, Ban Cán sự thị xã Cẩm Phả được thành lập
gồm có các đồng chí: Vũ Đình Yến, Phạm Phú, Võ Huy Tâm, Trần
Hiệu. Đồng chí Vũ Đình Yến làm Trưởng Ban Cán sự.
Đồng chí Võ Huy Tâm lọt được vào nội thị hoạt động. Các đồng
chí khác không vào được vì địch khủng bố, vây ráp rất gắt gao.

Phong trào từ tháng 01 - 9/1949, phát triển vẫn chậm chạp.
Toàn thị xã Cẩm Phả - Cửa Ông mới có 1, 2 đảng viên và 20 quần
chúng tốt nằm rải rác nhiều nơi. “Cán bộ hoạt động bên trong
trình độ yếu, không tìm hiểu nổi và lãnh đạo phong trào... Đồng
chí Đặc khu ủy viên phụ trách nhưng thực tế vẫn không hiểu rõ
phong trào địa phương” .
(2)
Đáp ứng yêu cầu cách mạng của khu mỏ, ngày 10/9/1949, đồng
chí Bùi Thủy và đồng chí Vũ Đình Yến được điều về Đặc khu,
đồng chí Trần Triệu (Long) ra phụ trách thị xã Cẩm Phả.

Cùng với việc đưa cán bộ về Cẩm Phả, Đặc khu ủy tổ chức hội
nghị cán bộ, nhận định về phong trào ở Cẩm Phả. Hội nghị quyết định:

(1) Bao gồm cả Hòn Gai và Cẩm Phả.
(2) Kiểm thảo vụ thất bại ở Cẩm Phả tháng 3/1950 của Đặc khu Hòn Gai,
lưu tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Ninh.

114