Page 26 - Çatalca'da Eğitim - Sayı 1

DENEME

Çanakkale

Geçilmez

İSMAİL BİLGİN *

Kasım 1914 günü, kısa, on yedi dakika sürecek ama bertaraf edilmesi, daha sonra Boğaz’a girilip merkez tah-
3 uzun sürecek bir savaşın fitilini ateşleyecek, so- kimata yüklenilmesi ve döşenmiş olan mayın hatlarının
ğuk Kasım gününü adeta cehennem sıcağına çevirecek temizlenilmesini isteyecekti. Bu yüzden 19 ve 25 Şubat
olan dört savaş gemisi Orhaniye ve Ertuğrul tabyalarını günü yağan kar gibi beyaz ümitlerini artırmışlardı çün-
bombardımanda bulunmuş, Seddülbahir Kalesi’ndeki kü gerçekleştirilen bombardımanlar esnasında Türkler
cephaneliğe isabet eden bir top mermisi sebebiyle 360 tarafından kendilerine etkili bir karşılık verilememişti.
top mermisiyle 11 ton barut infilak etmiş, o gün şehit Belliydi ki artık her şey kolay olacaktı.
olan askerlerimiz, açılacak Çanakkale Cephesi’nin “İlk
Şehitler”i olarak adlandırılmıştı. Vatanından bir kum tanesini almak isteyenlere karşı cen-
gâver kesilenlerin başında Çanakkale Müstahkem Mev-
Tekrar gelecekler miydi?.. Hiç gitmeyeceklerdi ama çok kii Komutanı Cevat Paşa, yardımcısı Selahattin Adil Bey
sayıda gemiyle gene bir milletin can damarı olan Çanak- her imkânı değerlendirmiş ve boğazı bir saldırıya karşı
kale Boğazı’nı keserek devletin kalpgâhı olan İstanbul’a muhkem hale getirmek için çalışmışlardı. Ama Boğaz’ın
ulaşmak, Rusya’ya yardım etmek, buğdayını alıp yerine hani zırhlıların kolayca girip manevra yaptığı Karanlık
silah satmak ve Osmanlı Devleti’ni savaş dışında bırak- limana bir tedbir almalıydılar. 10 hat mayının kıyılara
mak için büyük bir sefere girişeceklerdi. Kendilerine gü- dik olarak yerleştirilmesini sağlamışlardı. Son mayın hat-
veniyorlardı, İngiliz ve Fransız gemilerinden müteşekkil tının ise kıyıya paralel döşenmesini istediler. Bu görevi
birleşik filo oluşturmuşlar ve 200 yıldır yenilgi yüzü gör- de Mayın Grup Komutanı Binbaşı Nazmi Bey ve Nus-
memişlerdi, denizlerin tek hakimiydiler. Üstelik Türkle- rat Mayın Gemisinin süvarisi Tophaneli Yüzbaşı Hakkı
rin Balkan Harbi’ndeki durumu da göz önüne alınınca Efendi’ye vermişlerdi. Onlar da sisli ve yağmurlu bir
ne kadar kolay bir sefer olacağı düşünülüyordu, hele günde, 8 Mart 1915 tarihinde, saat 05.30’da Çanakka-
Bolayır sırtlarına bir bomba atılırsa Türk askeri arkası- le’den yola çıkarak 07.00 sularında 26 mayını 4.5 metre
na bakmadan İstanbul’a dek kaçacak ya da savaşmadan derinliğe, 150 metre aralıkla suya bırakmışlardı. Buraya,
teslim olacaktı. Kendileri için “Sadece İstanbul’da geçer.” her mayına, hem ümitlerini hem de vatanın yarınlarını
diye yazdıkları 10 şilinlik kağıt paralarını dahi bastırmış- emanet etmişler sonra sağ salim geri dönebilmişlerdi.
lardı. Boğaz’ı zorlamak için filonun başına getirdikleri
Amiral Carden politikacılarının hoşlarına gidecek, duy- Amiral Carden mayınların temizlenip temizlenmediği-
mak istediği o iddialı sözleri Şubat ayı sonunda nihayet ni bilemiyor, işler istediği gibi gitmiyor ve ağır bir buna-
söyleyecekti; “On dört günde İstanbul’da olacağım.” lım geçirip görevden affını istiyor, yerine ise yardımcısı
Amiral de Robeck getiriliyordu. Yeni amiral de yapacağı
Asıl darbeyi vurmadan önce Amiral Carden Ertuğrul, saldırının bir gün öncesinde mayınlarla ilgili son kez
Seddülbahir, Orhaniye ve Kumkale giriş tabyalarının keşif istediğinde pilotun, “Boğazda yeni bir mayın hattı

* Yazar

26 2021/1