Page 109 - 8.SINIF ÇIKTIYA HAZIRLIK
P. 109
Biyotaklit (Biomimicry) : Kelimeyi daha anlaşılır parçalara ayıralım. "Bio" yaşam anlamına gelir ve
"mimicry" taklit etmek anlamına gelir. Biyotaklit, hayatı veya doğayı taklit etmek demektir .
Biyotaklit terihsel anlamda ilk kez 1997 yılında Janine M. Benyus tarafından
yayımlanan “Biomimicry: Innovation Inspired by Nature” (Doğadan İlham Alınan
Yenilik: Biyotaklit ) adlı kitabında kullanılmıştır. Tarihsel süreç boyunca da Biyotakliti
yaygınlaşarak yenilikçi bir disiplin olmuştur. Örümcek ağının esnekliği, yusufçuk böceğinin havada
asılı kalması gibi birçok canlı davranışı ve özelliği insanları etkilemiş ve merak uyandırmıştır.
Abbas ibn Firnas tarihte kuşların uçma sanatlarını ve kanat yapılarını gözlemleyen ve bu gözlemler sonu-
cunda oluşturduğu kanatlar ile uçma denemeleri yapan ilk biyotaklitçilerdendir.
Leonardo da Vinci’nin (ornithopter) buluşlarında da biyotaklit görülmüştür. Kuşların kanatlarını ve çırpınış-
larını gözlemleyen Vinci, ilk uçan makineyi icat etmiştir. Onu daha sonra Wright kardeşlerin güvercin kanadın-
dan esinlenerek ilk motorlu uçağı uçurmaları izlemiştir.
Her tasarım, bir problemi çözmek için yapılır. Önce problemi doğru bir şekilde tanımlamalısınız. Doğa-
da bu durumlara benzer problemleri tespit etmeli, bu problemlere karşı geliştirilen çözümleri incelemelisiniz.
Doğadan esinlenerek bir yaşam problemini akılcı bir yöntemle çözmek için biyotaklitin üç temel düze-
yini kullanabiliriz. Bu düzeyler şu şekildedir.
1-Organizma düzeyi; Bitki veya hayvan gibi canlıların bir kısmını yada tümünü (formunu)
taklit etme. Ahtapotun her bir kolu bir ampulün yanacağı duy şeklinde ele alınarak , tasarlan-
mış ahtapot formunda bir avize tasarımı organizma düzeyi dikkate alınarak tasarlanmıştır.
2-Davranış düzeyi; Canlı organizmaların göstermiş oldukları davranışları taklit etme yön-
temidir. Kangurunun zıplayarak uzun mesafeleri almasını sağlayan ayak formu bir ayakkabı
tasarım fikrine dönüşmüştür.
3-Ekosistem düzeyi; Organizmaya başarı kazandıran genel prensipleri taklit etme. Termit-
ler yuvalarında kullandıkları teknikler itibari ile mühendislere taş çıkartmaktadır. Termit yuvaların-
dan esinlenerek yapılan binalar.
10