Page 16 - Sumber Daya Alam dan Pemanfaatannya_E-Book
P. 16

o
                              u

                                                                                                          i
                                                              i
                                                                                    a
                                                                                     l
                                                                                                      n
                                            a
                                                             t


                                                                                                m
                                                                 g
                                   r
                                         y
                                                                                y
                                                                                  a

                                                              n
                                                                g
                                          a
                                                                                                       g
                                                           s
                                                                                         e
                                                                                                    t
                                                    o
                                                                                                     i

                                                   k
                                                  e

                                                                                           k
                                 b
                                                                                            o
                                               m
                                             l
                                  e
                               m
                                                                                     a
                                                          i
                                                                                       m
                                                       o
                                                      n
                                              a
                                                                                             n
                                                        m
                        a)  Sumber  daya alam ekonomis tinggii: Sumber daya alam ekonomis tinggi
                                                                      u
                                                                         b

                            S
                                                                    S
                                                                               a
                                                                                                        g
                                      d
                                                                                                  i
                                                                                                  s
                                                                       m
                                                                            r
                                                                              d

                                        a

                                                                          e
                                                                                a
                                                                             a
                                  h
                                                                           n
                                         b
                                                                                      n
                                                                                                         n
                                                                                     n
                                                           y
                                                                 c
                                a
                                                                                           m
                                                     a
                               a
                                                                            d
                                                                                                     h
                                                      a
                                                                                                  u
                                              d
                                    s
                                                                   a
                                                                                        a
                                      u
                                                                        m
                                                                                                b
                                                        m
                                                                                       y
                                                                                             e
                                                                                                    u
                                                                                 t
                                                  a
                                                             n
                                       m
                                                                                                        a
                                                                                   a
                                                                                                       k
                                                               g
                            a a d a l l a h      s u m b e r      d a y a      a l l a m      y a n g      c a r a      m e n d a p a t k a n n y a      m e m b u t u h k a n
                                                                                  k
                                                 y
                                                                    r
                             d
                                                                         e
                                          e
                                               a
                                                            a
                                                                                              m
                            adalah  sumber  daya  alam  yang  cara  mendapatkannya  membutuhkan
                                                                     a
                                            r
                                                                               p
                                                                                                   t
                                     s
                                                                                            a
                                     s
                                                                                            a
                                               o
                                                 h
                                                 h
                                               o
                                          C
                                          C
                                        r
                                                                                                 m
                                                                                               h
                                                                                               h

                                         .
                                         .


                                        r

                                                                                             l
                                             n
                                      a
                                              t
                                              t
                                                                                             l
                                             n
                                            o
                                                                                                 m
                                            o
                                                                                              a
                                                                                              a
                                      a
                                                                  a
                                                                                s

                                                                  a
                                                                                s
                                                                                i
                                                                                i
                                                                   l
                                                                   l
                                                                                  t
                                                                                  t
                                                              y
                                                              y
                                                                a


                                                                a

                                                                            o
                                                                         k
                                                                       e
                                                                            o
                                                                         k
                                                                           n
                                                                           n
                                                                          o
                                                                          o
                                                                     m
                                                                     m
                                                                   a
                                                                   a
                                                                              m

                                                                       e
                                                                              m


                                                     m
                                                    u

                                                     m
                                                       b
                                                       b
                                                                                        i
                                                                                        i


                                                                                           d
                                                                                          d
                                                   s
                                                                                         a
                                                    u
                                                   s
                                                                                         a
                                                            d
                                                                                    n

                                                            d
                                                                                    n
                                                             a
                                                             a
                                                                                   i
                                                                                   i
                                                        e
                                                        e
                                                                                       g
                                                                                       g
                                                          r
                                                                                     g

                                                          r
                                                                                     g
                                                                                                    n

                                    e
                                                                                                       a
                            biaya besar. Contoh sumber daya alam ekonomis tinggi adalah minerall-
                                                                                                    n

                                 a
                                                                                                     e
                                                                                                     e
                                                                                                      r
                                 a
                                                                                                      r
                                                                                                   i
                                   b
                                                                                                   i
                                    e
                                   b
                                                                                                       a
                                                                                                         l
                                                  s
                                                   e
                                        a
                                                      e
                                   l
                                                     p

                                               l
                                              u
                                  a
                                            m

                                 r
                                                a
                                         m
                                                i
                                e
                                                                    r
                                                                               n
                                                                              i
                            mineral logam mulia seperti emas, perak, dan intan..
                                                                                t
                                                                   e
                            m
                                                                      a
                                                                            n
                                                                          d
                                                                           a

                                                                       k

                                                                        ,
                               n
                                                           e
                                                            m

                                                       r
                                                        t
                                                          i
                              i
                                                                                 a

                                                                  p
                                                                 ,
                                                              a
                                                                                  n
                                                               s
                                     l
                                       g

                                      o

                                                               r

                                                                                           l
                                                      o
                                                                                            a
                                      d
                                                                                                         s
                                          a
                                                                            m
                                                                    a
                                                                         S
                                                                                       a
                                                                                                     o
                                                       n
                                                m
                                                                               e
                                              l
                                                                 n
                                                                                          a
                                 b
                                             a
                                  e
                                                                   d
                                                                              b
                                                                                r

                            S

                                                                e

                                                                                                    n
                                                     k
                                                                                             m
                                                   e
                                                                                                         i
                                                                                                  k
                                                                                                e
                                                                                                       m
                                                                                     a
                                                                                      y
                                                            i
                                                                                   d
                                                                           u
                                                            s
                               m
                                   r
                              u
                                         y
                                                          m
                        b)  Sumber  daya  alam  ekonomis  rendahh:  Sumber  daya  alam  ekonomis
                                                                                                   o

                                                        o
                                        a
                                               a

                                                                                                   d
                                  h
                                                                                     a
                                                                                                    e
                                                    r
                                             s
                                                                          a
                                                 b
                                                                                         t
                                                                m
                                                                                 e
                                                                   y
                                                                                              n
                                     a
                                                                                          k
                                                                                            n
                            r r e n d a h     a d a l l a h     s u m b e r      d a y a     a l l a m     y a n g     c a r a     m e n d a p a t k a n n y a     d e n g a n
                                        a
                              n
                            rendah  adalah  sumber  daya  alam  yang  cara  mendapatkannya  dengan
                                                                                                a
                                                   e
                                                                       g
                                 a
                                                          a
                                                                                                       g
                                                                                               y
                                                                               m
                             e
                                           h
                                                               a
                                                                                  n
                                                       d
                                                        a
                                              u
                                         a
                                                                         c
                                                m
                                                                                      p
                                                                                                     n
                                                                                                        a
                                                                     n
                                                                    a
                                                                             a
                                                             a
                                      d
                                                                            r
                                d
                                                                                        a
                                                         y
                                                                                                         n
                                                                                           a
                                                                                    d
                                                                    l
                                       u
                                                                                                        o
                                                                                            n
                                    u
                                                                   a
                                     k
                                                                               h
                                                                                                     n
                                                                                   u
                                                             d
                                                        e
                                                                                       p
                                                                                                       t
                               y
                                                       t
                                                           s
                                                            e
                                                                                    k
                              a
                                                                                      u
                             i

                                                          r
                                                               i
                                 a
                                                                  d

                                                                                         b
                                                                                           a
                            biaya  cukup  murahh  dan  tersedia  dalam  jumlah  cukup  banyak.  Contoh
                                                  d
                            b
                                                               a
                                                                                  c

                                                                                                   C

                                                    a

                                                     n
                                                                                                         h
                                                                                                k
                                             r

                                                                              a
                                               a
                                                                            m

                                                                                              a
                                   c
                                          m
                                                                     a
                                                                      m

                                                                                                 .
                                        p
                                                                                             y
                                                                             l
                                            u
                                                                         j
                                                                                                    o
                                                                          u
                            sumber  daya  alam  ekonomis  rendah  adalah  bahann-bahan  bangunan
                            s u m b e r    d a y a    a l a m    e k o n o m i s    r e n d a h    a d a l a h    b a h a  b a h a n    b a n g u n a n
                            s
                                                        a
                                 r
                                                  d

                            seperti pasir, batu, dan gamping..

                                     p
                                                       g
                             e
                                e
                                                              g


                                          ,
                                                 ,
                                      a
                                                           p
                                         r
                                                     n
                              p
                                               u
                                                            i
                                   i
                                        i
                                                             n
                                                   a
                                       s
                                             a
                                  t
                                            b
                                              t
                                                         m
                                                                                              o
                                                                                                   o
                                                     o
                                                                i

                                                                                  y
                                                                                                         i
                                                                       m
                                                    n

                                                                                         m
                                                                                        a
                              u
                               m
                                                                                                         s
                                                             o
                                         y
                                                         k

                                                                           e
                                                            n
                                        a
                                                          o
                                                                                                e
                                   r
                                                                                      a
                                                                                                       m
                                                                                               n
                                                              m
                                                       n
                                          a
                                                                                       l
                                                                                   a
                                                                         b
                                                                                                     o

                                                        e
                                                                            r
                        c)  Sumber  daya  alam  nonekonomiss:  Sumber  daya  alam  nonekonomis
                                                m
                                                                                            n
                                             a
                                                                                a
                                               l
                                                                    S
                            S
                                 b
                                               a


                                  e
                                                                      u
                                      d
                                                                                                    n
                                                                                                  k
                                                                               d
                                                       a
                                                                   c
                                                                   c
                                                                    a
                                                                                               d
                                                                              d
                             d
                                                 y
                                                                                       n
                                                                                       n
                                                               n

                                                 y
                                                                                    k
                                                               n
                                                                                             t
                                                                                             t
                                                                    a
                                                                                    k
                                                       a

                                                       l
                                                                              d
                                          e
                                  h
                                                                     r
                                                                     r

                                                                               a
                                                                               a
                                         b
                                         b

                                                                                                a
                                  h
                                                                                                a
                                                a
                                                                           e
                                                a
                                                                           e
                               a
                               a
                                                                                   t
                                                                                     a
                                                                                   t
                                       m
                                                                                               d
                                       m
                                                         m
                                                         m
                                                                         m
                                                             a
                                                                         m
                                                                                     a
                                                             a
                             d
                                                       l
                                                   a
                                                                g
                                                                g




                                                                                  a

                            a a
                                                   a

                                      u
                                               d
                                     s
                                            r
                                                                                         y
                                     s
                                            r
                                                                                p
                                a
                                      u
                                                                                         y

                                a
                                l


                            adalah  sumber  daya  alam  yang  cara  mendapatkannya  tidakk  perlu
                                                                                          a
                                                                                p

                                                            y
                                                                      a
                                           e
                                                            y
                                                                             n
                                                                             n
                                                                                          a
                                                     a
                                                     a
                                l
                                                                      a
                                                                                  a
                                                                                        n
                                                                                        n
                                                                                                  k
                                                                                              i
                                                                                              i
                                               d
                                                                     n
                                                                     n
                              e
                                                                                    r
                              e
                                                                                                       a

                                                                                    r
                                                             n
                                                                               n
                                                                           a
                                                                           a

                                                             n
                                                                       o
                                                               a
                                                                                                        m
                                                                                                        m
                                                                  p
                                                                                                       l
                                                                                                       l
                                                                  p
                                                               a
                                                                                 s
                            mengeluarkan  biaya  atau  tanpa  pengorbanan  serta  tersedia  dalam
                            m m
                                                                             a
                                                                       o
                                     a


                                                                                 s
                                                                             a
                                                              p
                                                                      g
                                                                   e
                                                                      g
                                     a
                                                                          b
                                                                               n
                                                                          b
                                                                                                       a
                                                              p
                                                                        r
                                                                                   e

                                                                        r
                                                                            n

                                                                   e
                                                                                   e
                                                                            n
                                                           a
                                                                                              e
                                                       u
                                              i
                                                        u
                               n
                                g
                                                                                              e
                                g
                                                                                         t
                                                                                         t
                                                                                                    d
                                                                                      a

                                         a
                                                                                                     a
                                                                                      a
                                              i
                                   l
                                                                                                    d
                                                                                                     a
                                                                                                 a
                                               a
                                                                                             s
                                                     t
                                                                                               d
                                                     t
                                      r
                                               a
                                          n
                                                                                             s
                                          n
                                      r

                                                    a

                               n
                                                                                                i
                                                                                                 a
                                                      a
                                                    a
                                                      a
                                                                                               d
                                                          t
                                                 a
                                  e
                                                 a
                                                          t


                                                                                     t
                                                                                     t
                                             b
                                                                                           r
                                    u
                                                           a
                                                                                           r
                                    u
                                             b
                                                                                                 i
                                                y
                                                y
                                                                                          e
                                       k
                                                                                          e
                                         a
                                   l
                                  e
                                       k



                                                                   b
                                                                  m
                                                                u
                                                                                                         h
                                                a
                                                                                              m
                                                                                 m
                                               b
                                                  a
                                                                                                    d
                                                                                                 s
                                                                                a
                                                                                            n
                                                                        d
                                                                                                   a
                                 a
                                                 t
                            jumlah tidak terbatas. Contoh sumber daya alam nonekonomis adalah
                                           t
                                                                                           o
                                                                            a
                                                    s
                                                                                         k
                            j j u m l l a h     t i i d a k     t e r b a t a s . .     C o n t o h     s u m b e r     d a y a     a l l a m     n o n e k o n o m i i s     a d a l l a h
                                                                                        e
                                                                                             o
                                                                      r
                                                        o
                                         k
                                                                          a
                                                          t
                                                                                       n
                                    t
                                             r
                                  h
                                                         n
                                            e
                                                                                                        a
                                                                           y
                                                                                      o
                                                             h
                                      d
                             u
                                                                     e
                                                                                    n
                                                                              a
                                                               s
                              m
                                                                                                      a
                                                           o
                                        a
                                                      C
                                                          a
                                     n

                                                 a
                                                           n
                                             t
                                                            g
                                        r
                                                  r
                                  ,
                               a
                                 a
                                              a

                                       a
                                            a
                                     i
                                                    ,
                                                      a
                                                     d
                            u
                                r
                            udara, sinar matahari, dan angin..

                                          m
                                                        n
                                                             i
                                    s
                                                              n
                             d
                                               h

                                                   i

                                                                       t
                                                                     d
                                             b
                           b
                                               r

                                   y
                                                                              a

                                                                      i
                                              e
                                                                               n
                                                                           u
                                d
                             e
                                                          n
                                                     a
                                                                p
                                          m
                        u
                      S
                                                       k
                                                              m
                                    a
                                                                          m
                                                             e
                                                                                  y

                                                        a
                                                      r
                                        a
                                                            t

                                                                             k
                                                                   t

                                 a
                                        l
                                                 d
                   5)  Sumber daya alam berdasarkan tempat ditemukannya..
                                                                                   a
                         m
                                                                                 n
                                                   s
                                                                  a
                              r
                                                                        e
                                      a
                                                  a
                      a)  Sumber  daya  alam  terestriss:  Sumber  daya  alam  terestris  (daratan)
                                        a
                                                                                              s
                                            l
                                                                          y
                                                                                                         )
                           S
                                                                                                   r
                                     d
                                                                        d


                                           a
                                       y

                                                                                                (

                                                                                                 d
                                                                         a
                                                                            a
                                                                                a
                                                         r

                                                       t
                                 e
                                                                                           t
                             m
                                                 t
                                                                                                     a
                                                                                      e
                                                  e
                                                                                        e
                                                     e
                            u
                                                      s
                                                                                                       a
                                                                                       r
                                                                                         s
                                                    r
                                                                                 m
                               b
                                                                                             i
                                                                              a
                                      a
                                              m
                                  r
                                             a
                                                                                                        n
                                                                                                      t
                                                                                    t
                                                                                                  a
                                                                               l
                                                          i

                                                                                            r
                                                                                                      h
                                                                                                     a
                                                                                                      h

                                                                                    a
                                                                                                     a
                                                                                    a
                                                                                                 a
                                                                                                 a
                                                                                     n
                                                                                   t
                                                                           e
                                                                                     n
                                                                           e
                                                                                                g
                                                                                                g
                                                                                       a
                                                                                       a
                                                                                   t
                                                                                                  i
                                                                               a
                                                                                            e
                                                                                           s
                                                                            n
                                                                                                  i
                                                                                           s
                                                                                            e
                                                                                                        a
                                                                                             b
                                                                                             b
                                                                                                        a
                                                                               a
                                                                              g
                                                                              g
                                                                                               a

                                                                                                     l


                                                                                        h
                                                                                        h


                                                                            n
                                                                                                     l
                                                                                               a
                                                                                                         n
                                                                                                         n
                                                                                n
                                                                                n
                                                                      a
                                                                      a

                            d
                            d
                                                    y
                                                          b
                                                   y
                                                          b
                                      m

                                                                 b
                                       b
                                                           e
                                                 a
                                                 a

                              l
                                                                       n
                                                                 b
                                                                       n

                                                                   n

                                    u
                                    u
                             a
                             a
                                                       g
                                                                   n
                                                       g
                                                      n
                                   s
                                                                     g
                                                     a
                                      m
                                                     a
                                                                  u
                                                      n
                                   s
                                                                    g
                                                                  u
                                       b
                                                                          d
                                                               u
                           a a
                                              a
                           adalah  sumber  daya  yang  berhubungan  dengan  tanah  sebagai  lahan


                                                             r
                                h
                                                              h
                                             d
                                                               u
                                         e
                               a
                                                             r
                                              a
                               a



                                                           e
                              l
                                                              h
                                             d
                                          r
                                                y
                                         e
                                          r
                                h
                                                                          d
                                                y
                                                         b
                                                              n

                                                                                                   e
                               k
                                                                                                   e
                                                         b
                                                              n
                                                                                   k
                                                                                   k
                                                           h
                                                             a
                                  a
                                                           h
                                                             a
                                                                                    e
                                                                                    e
                                                                                                    n
                                                                                                    n
                                                                                     r
                                   k

                                                                                     r

                                                          a
                                  a
                                   k
                                                          a
                                               n


                                                                                             d
                                                                                             d
                                               n
                                        t


                                                  u
                                                d
                                                d
                                        t
                                         a

                                                                                              a
                                                                                              a
                                          s
                                          s

                                            p
                                         a
                                              e
                                              e
                                            p
                                                                                               n
                                                                                               n
                                                                                          k
                                                                                        m
                                                      k
                                                      k
                                     i
                                     i
                                                                                        m
                                                       ,
                                                                                       a
                                                                                       a

                                                       ,
                                    t
                                    t
                                                    u
                                       i
                                                                                          i
                                                                                          i
                                                  u
                                       i
                                                                                          k
                                      v
                                                                                                 g
                                                                                                 g
                                                    u
                                                   d
                                      v
                                                   d
                                                                                                       n
                                                                               r
                                                                                                       n
                             t
                             t
                            n
                                                                      t
                                                                     s
                                                                               r
                                                                     s
                                                                   u
                                                                                                      i
                                                                                                      i
                              u
                                                                                 i
                              u
                                                                                t
                                                                   u
                                                                                t
                                                                  d
                                                                  d
                                                                      t
                           untuk aktivitas penduduk, bahan industri seperti keramik dan genting,
                                                                          s
                           u u


                                                                                                          ,
                                                                           e
                                                                           e
                                                                          s
                                                                                                          ,
                                                                            p
                                                                       r
                                                                       r
                                                                             e
                            n
                                                                             e
                                                                                                        g
                                                                            p
                                                                        i
                                                                                                        g
                                                                        i
                                                                                                     t
                                                                i

                                                                 n
                                                                 n


                               k

                                                                i
                                                                                                     t
                                                                                 i
                                    g
                             r
                                                            n
                                               e
                                                                   a
                                                                     s
                                           u
                                                                         d
                                                                                a
                                                                                                     a
                                                       a
                               a
                                                                      a
                                                                                          g
                                                 r
                                                                                                  n
                                     a
                                                                                                        a
                                                                                                a
                                                             g
                                       a
                                                      y
                                                                                    t
                                                                                        e
                                                                                                    t
                                                    a
                                                                                           g
                                              b
                                                         y
                                                                           r
                                                           a
                                   e
                                                   d
                                                                              d
                                                                                                         h
                                                                                 r
                                                                          a
                              t
                                                                                              n
                                          s
                                                                 e
                            e
                                            m
                           s s e r t a      s e g a l l a      s u m b e r     d a y a      y a n g      b e r a s a l l     d a r i i     d a r a t . .     P e n g g u n a a n     t a n a h
                                                                b
                                                                                      P
                                                                                                      n
                                                                                             u
                                  s
                           serta  segala  sumber  daya  yang  berasal  dari  darat.  Penggunaan  tanah
                                                                                               a
                                                                                  a
                                                                                         n
                                                                  r
                           s e b a g a i    b a h a n    i n d u s t r i    m e  u n j u k k a n    b a h w a    t a n a h    y a n g    t e r s e d i a    d i
                           sebagai  bahan  industri  mennunjukkan  bahwa  tanah  yang  tersedia  di
                                                             e
                                                                                  h
                                                                                          n
                                      a
                                                                      s
                               t
                                                               o
                                                                                               k
                                                                         k
                                              m
                                         u
                                                                                             a
                                                                          a
                                          g
                                            a
                                                              k
                           sekitar kita juga memiliki nilai ekonomis jika diolah dengan baik..
                           s s e k i i t a r     k i i t a     j u g a     m e m i i l l i i k i i     n i i l l a i i     e k o n o m i i s     j i i k a     d i i o l l a h     d e n g a n     b a i i k .
                                                 m
                                                                       j
                                                e
                                                                                            b
                                        j
                                                                            d
                                a
                                                       n
                                                                                         a
                                                          a
                                     t
                                                                                        g
                                                     k
                                 r
                                                                                      n
                                                                                    d
                                                                                     e
                                                                  o
                                                                              o
                                                                                a
                             k
                                                                   m
                                                                n
                                   k
                            e
                                                                                             i

                                             m
                                                                                k
                                    d
                                                                   d

                                                                         a

                                                                                               a
                               b
                                                                            m
                                           l
                                          a
                      b)  Sumber daya alam akuatikk: Sumber daya alam akuatik (perairan) adalah
                                                                                                      a
                                                                                                         h
                                                           u
                                                                                     i
                                                              b
                                                                           a
                                                                 r
                                                                                              r

                             m
                                                                                                   a
                                                         S
                                                                                  a
                                                                                 u
                                                                                     k
                                                                          l
                                            a
                                  r
                                                                                            a
                                                                                           r
                           S
                                                                e
                                                                                                    d
                            u
                                                                    a
                                                                                                  )
                                 e
                                                     t
                                                                                    t
                                                                                        p
                                                                               a
                                     a
                                                                                                        a
                                                                       a
                                                                                                n
                                                 k
                                                      i

                                                                                                       l
                                                   a

                                                                     y

                                                                                       (
                                        a
                                                            m

                                                  u
                                                a
                                       y
                                                                                          e
                                  r
                            u
                                       y
                                     a
                                        a
                             m
                               b
                                    d
                                                                                                t
                                e
                                                                                                     n
                           s s u m b e r      d a y a     a l l a m     y a n g      b e r h u b u n g a n      d e n g a n      a i i r     s e p e r t i i     l l a u t , ,     s u n g a i i , ,
                                                                                                        a
                           sumber  daya  alam  yang  berhubungan  dengan  air  seperti  laut,  sungai,
                                                                                                    u
                                                                                                   s
                                                                                                       g
                                                                 g
                                                   n
                                                                  a
                                                                                 r
                                                                                        r
                                                    g
                                                  a
                                                y
                                                                      d
                                                                               a
                                                                    n
                                                                                          t
                                                            u
                                                                                      p
                                                                                   s
                                                                                     e
                                                           h
                                                         r
                                                       b
                                                                                       e
                                                                n
                                                             b
                                                        e
                                                               u
                                                                        e
                                                                             n
                                                                          g
                                            a
                                                                           a
                                             m
                                                                                             a
                                                                         n
                                                                                               u
                                          a
                                                               i

                                                                                    d
                                                           n

                                                                r
                                                                r
                                                                                  r
                                                               i
                                                                                  r

                                                                                                         t
                                                                                                    d
                                                                                                         t
                                                                          S


                                                           n
                                                                                    d
                                                              a
                                                                                                    d
                                                              a
                                                                          S

                                                                               b
                                                                     j
                                                                     j
                                                                               b
                                                                                                       p
                                                                    u
                                                                       n
                           danau,  waduk,  air  tanah,  dan  air  hujan.  Sumber  daya  akuatik  dapat
                                                                             m
                                                                             m
                                                                                                        a
                                                                      a
                                                                                                        a
                                                                      a
                                                                                                       p


                                                                                e
                                                                            u
                                                                                                     a
                                                                                                      a
                                                                            u
                                                                        .
                                                                       n
                                                                    u
                                                                  h
                                                                                e
                                                                        .
                                                                  h
                                              r
                                                                                                 k
                                                    a
                                                                                                 k


                                                    a
                                                     h
                                                     h
                                                                                                t
                                                                                        a
                                              r
                                                                                                t
                                                                                        a
                                                 a
                                                t
                                                   n
                                                 a
                                                                                           a
                                                t
                                                                                           a
                                                                                            k

                                                                                            k

                                                                                                 i
                                                                                                 i
                                                   n

                                                        d
                                                                                             u
                                                        d

                                                                                      a
                                                          a
                                                                                              a
                                                          a
                                                                                      a
                                                                                              a

                                                                                       y
                                             i
                                                                                             u
                                                                                       y
                                                      ,
                                             i

                                                      ,

                                                                       e
                                                                           n
                                       s
                           S
                                             u
                                                                            f
                                            S


                                                                        m
                                                                          a
                                              m
                        k
                       o
                                                                             a
                                         4
                                                b
                                                       y
                                                              m
                                                             a
                                                                                   n
                                                      a
                               M
                                                                                  n
                                    e

                                                                                    y
                                                           A

                                                         a
                                                            l
                                   K
                                 I

                                                                   n
                            D
                                                                                t
                                      a
                                                                              a
                                                                     P
                                                 e

                                                   r
                                                                 d
                              /
                                                     D
                                                                                 a
                                      l

                                                                  a
                  E-Book SD/MI Kelas 4 Sumber Daya Alam dan Pemanfaatannyaa                           15
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21