Page 18 - Sumber Daya Alam dan Pemanfaatannya_E-Book
P. 18

m
                                                           t
                         Sumber  daya  alam  tersebut  memberikan  manfaat  bagi  kehidupan
                                                                                               k
                                        a
                                                                                          a
                                                                e
                           u
                                                                                           g
                         S S u m b e r      d a y a      a l l a m      t e r s e b u t      m e m b e r i i k a n      m a n f a a t      b a g i i      k e h i i d u p a n
                                                                                                    d
                                                       e
                                                      s
                                                                                                     u
                                             a
                                                                                                 e
                                           a
                                                          u
                                                                                                  h
                                                        b
                                                                 m
                               e
                                                                          n
                                                                                   a
                                    d
                                                                         a
                                                                             m
                                                                               a
                                 r
                                                                                  f
                                                                                 n
                                                                                    a
                                                                   b
                                                                    e
                                       y
                            m
                                                                                         b
                              b
                                                                        k
                                                                                     t
                                     a
                                                                      r
                                                  t
                                                                                                       p
                                                     r
                                                                                                         n
                                              m
                                                                                                        a
                                                   e
                                                   p
                                                                  d
                                                                   a


                            A
                                              a
                            A
                                              a
                                                                  d
                                                                   a
                                      t
                                                                                      a
                                                                                                         n

                                                                                                         n
                                                                     n
                                                                              l
                                                                     n
                                                                                      a
                                      t
                  manusia.  Akan  tetapi  dalam  pemanfaatan  dan  pengelolaannya  harus  dilakukan
                                                                              o
                                                                n
                                        p
                                        p


                                                                              o
                                                                                           r
                                                                                           r
                                                                n
                                       a

                                       a
                                                                                         h
                                                                                         h
                                                                                                        a
                                                                                                        a
                                                                                          a

                                                                                          a
                                                                           g
                                                                                 a
                                                                           g
                  m m
                                                m
                                a
                                                                          n
                                   t
                                                                                 a
                                   t
                                                                                a
                                                                               l
                                                                               l
                                                m
                                 n
                                 n
                                                                            e
                                                                                a
                                                                            e


                              k
                              k
                                                                       p
                                    e
                                                                       p
                                                   p

                                                                                     y
                                                                                     y
                                                                             l
                                    e
                                                                                   n

                                                                                   n
                                                                          n
                               a
                                                                                    n
                                                                                    n

                                                                        e
                                                                        e
                                                    e
                                                                                                   a
                                                        n
                                                                                                   a
                         a
                      u
                         a
                                                                                                 i
                                                                                                       k

                                                           a
                                            a
                                            a
                      u

                                                    e
                         i
                                                       a
                                           d
                         i
                    a
                                                        n
                                                          f
                                                                                                 i
                                                                                                d
                                                       a
                                                          f
                                                                                                d
                    a
                                           d
                                              l
                                              l
                                                           a
                                         i
                                                             t
                                                             t
                                         i
                                                                                              s
                                                                                              s
                                                     m
                     n
                                                              a
                                                              a
                        s
                                                                                            u
                     n
                                                                                                     u
                                                                                            u
                                                                                                     u
                                                            a
                                                            a

                                                                                                    k
                                                                                                    k
                           .
                           .

                        s
                                                                                                  l
                                                     m
                                                                                                       k
                                                                                                  l
                                                                          p
                                            u
                                            u

                                                       m
                                             r
                                             r


                                                     g
                                                     g
                                                                             a
                                                                             a
                                                    n
                                               n
                                                       m
                                                                          p
                                               n
                                                                            h
                                                                            h
                                                                           i
                                                                           i
                                                   a

                                              a

                                                            g
                                                                  s
                                                           n
                                                            g
                                                                  s
                                                             i
                                                   a
                                                              k
                                                               a
                                                               a
                                                              k
                                                                t
                                                             i
                                                                t
                                              a
                                                         e
                                                 y
                                                         e
                                                  y
                                                                        a


                                                                        a

                                                                       u
                                                                   e
                                           t
                                           t
                                                                   e
                                                                     m
                                                                       u
                                                    n
                                                          n
                                                                     m
                                                                                                        a

                                                                                      d
                                                                                                      f
                                                                                                        a
                                                                                                 m

                                                                                  g
                                                                                         p
                                                                                                      f
                                                                                  g
                                                                                      d
                                                                                             b
                                                                                             b
                                                                                                 m

                                                                                          a
                                                                                                       a

                                                                                          a
                                                                                                   a
                                                                                                       a
                                                                                                   a
                                                                                   a
                                                                                   a
                                                                                           t
                                                                                    r
                                                                                    r
                                                                                           t
                                                                                        a
                                                                                                    n
                                                                                                    n


                                                                                         p
                                                                              k
                                                                              k
                  sesuai peraturan-peraturan yang mengikat semua pihak agar dapat bermanfaat
                                                                                               e
                                                                                               e
                                                                                        a
                                                                                                r
                                                                                 a
                                                                                                         t
                                                                                                r
                                                                                                         t
                                                                                 a
                  d a l a m    j a n g k a    w a k t u    y a n g    p a n j a n g .    M a k a    h a  h a l    b e r i k u t    s a n g a t    p e r l u
                  dalam  jangka  waktu  yang  panjang.  Maka  hall-hal  berikut  sangat  perlu
                  dilaksanakan, antara lain :
                                                                                                   t
                                                       s
                                                                                        n
                                       y
                                       y
                            u
                                                                                        n
                                                                l
                                            l
                            u
                                                       s
                                            l



                                                                 a
                                                                 a

                      a.  Sumber  daya  alam  harus  dikelola  untuk  mendapatkan  manfaat  yang



                                                             e
                                                             e

                                                                                                a
                                                                                              n
                                                                                                a
                                           a
                                           a
                                                                                               f
                                                           k
                                                           i
                                                           i
                                                           k
                           S
                           S
                                                                                               f
                                                                                              n
                                         a

                                                               o
                                         a

                                                                                                   t
                                                                l
                                                                                           m
                                                                                           m
                                                                                             a
                                                                                             a
                                                         d
                                                         d
                                                              l
                                                                                                  a
                                                               o
                                                              l
                                                                                                  a
                               b
                                              m



                                                                                  p
                                                                                                         g

                                                                                  p
                                                                                                        n
                                                                                   a
                                                   a
                                                                                                        n
                                                                        k
                                              m
                               b
                                                                        k
                                                                                   a
                                                                                                         g
                                 e
                                 e
                                  r

                                                                               d
                                                                              n
                                                                              n
                                                                               d

                                                                           m
                                                  h
                                                  h
                                                                           m
                                                                                 a
                                                                             e
                                  r
                                                                                 a
                                                                             e
                                                   a
                                      a
                                                                    n
                                                                                       a
                                      a
                                                                    n
                                                                                      k
                                                    r
                             m
                             m
                                                                   u
                                                                   u
                                                     u
                                                     u
                                             a
                                                                                                     y
                                                                                                     y
                                             a
                                                                                       a
                                                                                                       a
                                                                                                       a
                                     d
                                                                       u
                                                                       u
                                     d
                                                                                      k
                                                                                    t
                                                    r
                                                                      t
                                                                      t
                                                                                    t
                           m a k s i m a l ,    t e t a p i    s u m b e r    d a y a    a l a m    h a r u s    d i u  a h a k a n    a g a r
                           maksimal,  tetapi  sumber  daya  alam  harus  diussahakan  agar
                                                          e
                                                      e
                                                       r
                                            a
                                                 a
                                              t

                                                     b

                                           y
                                                         k
                                                t
                                                   p
                                               e
                                                              j
                                        s
                                                               u
                                  t
                                                             n
                                                                   n
                              d
                                    f
                                                                 t
                                   i
                                u
                            r
                                       a
                                                                  a
                                         n
                                 k
                                                            a
                                      t
                                     i
                                                           l
                             o
                           p
                           produktifitasnya tetap berkelanjutan..
                                                                                                       l
                                                                                                      i
                                                                                                       l
                                                                      d

                                                                         y
                                                                                   e
                                                                         y
                                                                                     r
                                                                        a
                                                    d
                                                                                     r
                                                    d
                                                                                                       a
                                                                                                       a
                                                                      d
                                                                        a
                                                                                   e


                                                                             r
                                                                                                          i
                                                 s
                                                 s
                                                                               g
                                                u
                                                                              e
                                                                              e
                                                                               g
                                                                             r
                                                u
                                                                                                        s


                                                                                  n
                                                                                                        s
                                                                                  n
                                                                          a


                                                                                                          i
                                                                          a
                                                                                 e
                                                                                 e
                                                                                                      i
                                                        w
                                                                                            t
                                                              b
                                                                                                 a
                                                         w
                                                                                            t
                                                                                           a
                                                       a
                                                       a
                                                              b
                                                                                                  s
                                                                                                  s
                                                                                             a

                                                          a
                                                          a
                                                                                              u
                                                                                              u
                                                           h

                                                                                                 a
                                                                                             a
                                                           h


                                                                                           a
                                                     i
                                                                                                    m
                                                                                       s
                                                                  a
                                                                  a
                                                     i
                                                                                      a
                                                                                      a

                                                                                       s
                                                                   s
                                                                   s
                                                                                                    m
                                                                                                   i

                                                                 t
                                                                a
                                                                a
                                                                                                   i
                                                                                        i
                                                      b
                                                      b
                                                                 t

                                                                                        i
                                l
                                l
                                        y
                               p
                                             a
                                      i
                                  i
                                             a
                                   a
                                  t
                      b.  Eksploitasinya  harus  dibawah  batas  daya  regenerasi  atau  asimilasi
                                        y
                                      i

                                  t

                                     s
                                  i
                                     s
                                               r
                                               r
                            k
                                    a
                                            h
                                o
                            k
                                         a
                           E
                           E
                             s
                                         a
                             s
                                       n
                                       n
                              p
                                o
                                            h
                           sumber daya alam..
                                      y
                               b

                           s

                                            m
                                  r
                                       a
                                           a
                                          l
                                e
                                   d
                                         a
                             m
                                     a
                            u
                                            j
                                                                        a
                                                                        a
                                            j
                                                                                         d
                                                                                         d
                            i
                                                      n
                             p

                                                             m
                                                      n

                                                             m
                                                                         t
                                                                                      r
                                                                                      r
                             p
                                                                         t
                            i
                                                                          a
                                                           l
                                                           l
                                          b
                                                                                 u
                                                                                 u
                                                                                  m
                                r
                                                                                  m
                                          b
                                r
                                                                               s
                                                                               s

                                 u
                                 l
                                                          a
                                 l
                                                          a

                                 u
                                                                             n
                                                                                     e

                              e
                                                                            a
                              e
                                   k
                                                                           a

                                                                                     e
                                   k
                                            i
                                            i
                                                        d
                                                                             n
                                                        d
                                                                                    b
                                                                            a
                                                            a
                                                            a
                                                                                    b
                                                                                          a
                                                                                                 a
                                                                                                  m
                                                                                                 a
                                                                                                l
                                                                                                l
                      c.  Diperlukan  kebijaksanaan  dalam  pemanfataan  sumber  daya  alam  yang

                                                                p
                                                                p
                                                                                                  m
                                                  n
                                                                    a
                                              k
                                     n

                                     n
                                                                    a
                                                  n
                                                                                               a
                                              k
                                                                                               a
                                                                                                        n
                                                                                                         g
                                                                                                        n
                                        k
                                        k
                                                                 e
                                                                 e
                                                s
                                                                                                         g
                                                s
                                                                                                       a


                                                 a
                                                                   m
                                                 a

                                                                                                       a
                                                                                                     y
                                                                   m
                                                                                                     y

                                                                                             a
                                                     a
                                             a
                                         e
                                                     a
                                                                      n
                           D
                                                                                           y
                                                                       f
                                                                       f
                                                                                           y
                                             a
                                                                                             a
                           D
                                         e
                                                                                          a
                                                   a
                                    a


                                                                      n
                                    a
                                                   a
                                           t
                                                              n
                                       l
                                                                  a
                                 a
                                                                 t
                                                                        e
                                         s
                                                                  a

                                    a
                                    a

                                                                 t
                                                                         n
                                                              n
                                       l
                                                           e
                                                                         n
                                                           e
                                                                        e
                                                               j
                                  p
                                                                           a
                                  p
                                        e
                                                                          g
                                        e
                                                                           a


                                                               j
                                                                          g
                                                            l
                                                            l
                                                             a
                                                                u
                                     t
                                         s
                                     t
                                                                      d
                                                                      d
                                                                u
                                                                             n
                                                                    n
                                                             a
                                                                    n

                                                                             n

                                                                                         k
                                                                                         k
                                             r
                                                     b
                                             r
                                                                                           a

                                                                                           a
                            d
                            d
                                                                                      a
                                                                                      a
                                                       e
                                                                                     n
                                                       e
                                                                                       m
                                                     b
                                                                                       m
                             a
                             a
                                                                                                e
                                                  a
                                                                                              p
                                                   n
                                                                                              p
                                                d
                                                d

                                                  a

                           a a
                           ada  dapat  lestari  dan  berkelanjutan  dengan  menanamkan  peengertian
                                                                                            n

                                                                                            n
                                              i
                                                   n
                                              i


                                                                                    a
                                                        r
                                                         k
                                                                                    a
                                                         k
                                           t
                                                                               m
                                            a
                                                                               m
                                                        r
                                                                                  n
                                            a
                                                                                   n
                                                                                 e
                                                                                 e
                                 a
                                                                                     n
                                d
                                d


                           sikap serasi dengan lingkungannya..
                           s i k a p   s e r a s i   d e n g a n   l i n g k u n g a n n y a

                      C.  Rangkuman
                                                   a
                                                                                d
                                                               y
                                           a
                                                                     t
                                                                                             a
                                                                      e
                                                         m
                                                                                                    a
                                                                  g
                                                                                                  n
                                                                a
                                                                                                      a
                                                                 n
                                                d
                                                                                                        m
                                       a
                                                                                                a
                         Sumber daya alam adalah semua yang terdapat di alam (kekayaan alam)
                                                                                               y
                                      y
                         S S u m b e r     d a y a     a l l a m     a d a l l a h     s e m u a     y a n g     t e r d a p a t     d i i     a l l a m     ( ( k e k a y a a n     a l l a m ) )
                                                                                                 a
                                               a
                                                  a
                                 r
                                                                           p
                                            m
                                                           u
                                                                                         k
                                                        e
                                                                        d
                                         a
                                                                            a
                                   d
                                                                          a
                                                             a
                                                                                    a
                                                                                      m
                            m
                              b
                                                                                   a
                                                                             t
                                                                                            k
                               e
                           u
                                                                       r
                                    a
                                                     h
                                                                                           e
                                                       s
                                                                                                         n
                              t
                                                                                                     u
                  yang  dapat  dimanfaatkan  oleh  manusia  untuk  mencukupi  segala  kebutuhan
                      g
                                                                                      s
                  y y a n g      d a p a t      d i i m a n f a a t k a n      o l l e h      m a n u s i i a      u n t u k      m e n c u k u p i i      s e g a l l a      k e b u t u h a n
                                                                                                    t
                                                                                                        a
                                                                  u
                   a
                                       f
                                                                               u
                                                                                                      h
                     n
                                   m
                                                                           e
                                                                                                   u
                                                                                k
                                                                                          a
                                                                     u
                                                                                               k
                          a
                                      n
                                                                              c
                                                                      k
                                                                                            a
                           p
                                    a
                                                                                  u
                                                                                   p
                                                                                        e
                                                                    t
                                                                   n
                                                                         m
                                                                                                 b
                                                                                                e
                                                                                         g
                                                                             n
                                 d
                             a
                         d
                                                       m
                                            k
                                                            u
                                           t
                                             a
                                                          n
                                                             s
                                                               a
                                                    h
                                                 o
                                        a
                                         a
                                                         a
                                                   e
                                              n
                                                                         s
                                                         a
                      u
                              S
                             S
                                                                                  d
                                                             d
                     u
                                                             d
                       p
                       p
                                          y
                                                                           m

                                                                                           m
                                                                                      a
                                                                                      a
                                                                          u
                                                                                           m
                                                                          u
                                                                         s
                                                      r
                                         a
                                                                      u
                                                      r
                                                                      u
                          a
                                                     e
                                                              u
                    d
                                         a
                    d



                                    e
                                    e
                                                 m



                                                                                  d
                                                 m
                                                                           m
                                                          g
                                                                                   a
                                                          g

                                                    t
                                                                                   a
                                                                              e
                                                                              e
                                           a
                                                    t


                               u
                                m
                                           a
                                m
                               u
                         y
                         y

                                                                                r
                                                                                r

                                                       b
                                                         a
                                                                                              h
                                                                                     y

                                              a
                                              a
                                               l

                                               l
                                          y
                           a
                                                                             b
                                                           i
                        n
                                                           i
                                                                             b
                                                                                     y
                                  b
                                                       b
                        n
                                  b
                                                                                         l

                                                                     i
                                                                                          l
                                                                                          a
                                                                                          a
                  h h
                                                                   a
                                                                   a
                                                                     i
                            .
                            .
                   i
                   i
                                               a
                                                                  y
                                               a
                                                                a
                                                                  y
                                                              u
                                       d

                                                                                        a
                                                                     t
                                                     e
                                                                                        a

                                     r
                                     r
                  hidupnya.  Sumber  daya  alam  terbagi  dua  yaitu  sumber  daya  alam  hhayati  dan
                                                                a
                                       d


                                                                     t

                                                 t

                                                                              y
                                              a
                                                                                     s
                                                                              y
                                                                                          t

                                          n
                                 a

                                 a

                                                                                    i
                                                                                            j
                                                                                            j
                        e
                                                           e
                                                                a
                                                                   a
                                                           e
                              y
                                                                                                  s
                                                     S
                                                                            a
                                          n
                                                                                                  s
                        e
                                                                                     s
                                                                                    i
                                                                            a
                                                 t
                                                                   a
                                                                                   d
                               a
                  sumber daya  alam  non  hayati.  Sumber  daya  alam  hayati  disebut  juga  sumber
                                                                                               g
                                                                                               g
                                                                                                         r
                                                     S


                                                                 y
                                                          b
                                                                 y
                                                   .

                                                   i


                                                                                                         r
                                                   i


                               a
                                                                                 i
                                                                                 i

                                                                                                a
                                                        m
                  s s
                                        n
                                                                                                a
                                                                                         u
                         r
                                                        m
                                              a
                                                                               a
                                                                               a
                         r
                                                                                t
                                                                                             u
                                                   .
                                        n
                                                                                   d
                                                                                t
                                                          b


                                                                                             u
                                                                a
                                                                                         u
                                                                                                     m
                                                                                                     m
                                               y
                                                               d
                                               y
                           d



                                                                        m
                                                                        m
                                                       u
                                                       u
                                                                                          t
                                                a
                             a
                                                                                      e
                                   a
                                                                                      e
                                   a
                   u
                   u
                                            h
                                                                                                      b
                                                                      l
                                         o
                                                                     a
                                                                                                      b
                                         o
                                                                                       b
                                                                                       b
                                                a
                                                               d
                                                                      l
                             a
                    m
                           d
                                            h

                    m
                                                                       a
                                     m
                                                                       a
                                     m
                                                                     a
                                                                                                   u
                      b
                                                                                                   u
                                                            r
                                                                                                        e
                                                                                                        e


                      b
                                                                           h


                                                                           h
                              y
                                                            r
                                   l
                                   l
                        a
                                                       n
                                                                                       a
                                                      a
                                                                 p
                                                                         a
                                      y
                                                                                            a
                                                            e
                                                                                      y
                     y
                                                                                    a
                                                                                   k
                                                 u
                                                                                         n
                                                                                k
                                                                                                     r
                                                                                               m
                                                               d
                          a
                                                                           a
                           m
                                                                                                       u
                   a
                                               m
                                                                                                        p
                                              e
                                  t
                                       a
                                                                                                   b
                                                                    t
                      a
                                                                                  e
                                                                a
                                                         g
                                                                                              a
                                                                      d
                                                                               (
                                          u
                                         t
                                 o
                                                                                                         a
                                                                                        a
                  d d a y a     a l l a m     b i i o t i i k     y a i i t u     s e m u a     y a n g     t e r d a p a t     d i i      a l l a m     ( k e k a y a a n     a l l a m ) )     b e r u p a
                  daya  alam  biotik  yaitu  semua  yang  terdapat  di  alam  (kekayaan  alam)  berupa
                                                     y
                                                                   a
                              b
                                             s
                                                                            m
                                                                                                    e
                                                           t
                                                  a
                                                             r
                                    k
                                                       r
                                                                                             r
                                                    b

                                              n
                                                                                    u
                                              n
                                                    b
                                                                                    u
                                                                                        u
                               u
                                                                                        u

                            h
                                             a

                                                      e
                                                                                   a
                             i
                                                                                           b
                                                      e
                                                                                      s
                            h
                                                                                      s
                                                                                            e
                                                                                   a
                                             a
                                                                                             r


                                                                                         m
                              d
                                                                                            e
                                                                                         m
                                                       r
                             i
                              d
                                                                                           b

                                                                                  t
                                                 u
                                                 u
                                                             a
                                   S
                                                                                                   a
                                                                                                   a
                                   S




                                                             a
                                                                         h
                                                                         h
                                                                            y
                                                            y

                                      d
                  m m
                                                                                                        m
                                                                            y
                                                                           a
                                                                          a
                                      d
                      h

                                                                                                        m
                      h
                                                                      o
                                                                      o
                                                                                                       l
                    a
                    a
                                     e
                                     e
                                                                     n
                                                               a
                                                               a
                                                                     n
                                                                                                       l
                                                                                                       a
                                                                                                       a
                                                                                                     a
                                         n

                     k

                     k
                                                                                                     a


                                         n


                                                                       n
                                                                       n
                                                                               i
                                                                               i
                                                                                               d
                                                                  m
                                                                 a
                          k
                                                                  m
                                                          a
                                                                              t
                                                s
                                                          a
                                                                                               d
                                 p
                                                  m
                                                                 a
                                                         d
                                           k
                                                                                 a
                                                         d
                                                                                  t
                               u
                                           k


                                p
                          k
                                                                                 a


                                  .
                                                                l
                        l
                                                                             a
                                  .
                  makhluk hidup. Sedangkan sumber daya alam non hayati atau sumber daya alam
                                                                             a
                                                                                                  y
                                                           y
                                        a
                                                                                                  y
                                          g
                                          g
                        l
                                                                l
                                                                                                 a
                                                                                                 a
                        u
                                                                              t
                                                s
                                                  m
                        u
                                        a
                  abiotik  adalah  semua  kekkayaan  alam  yang  dapat  dimanfaatkan  oleh  manusia
                  a b i o t i k    a d a l a h    s e m u a    k e  a y a a n    a l a m    y a n g    d a p a t    d i m a n f a a t k a n    o l e h    m a n u s i a
                                                a
                                                                                                         g

                                                                                                        n
                  berupa  benda  mati.  Semua  kekayaan  bumi  baik  biotik  maupun  abiotik,  yang
                                                                                                        n
                                                                                                         g
                                                a
                                                     k
                                               u
                                                                                                t
                                                                                                t
                                               u
                                                    e
                                                                                                 i
                                                                                                 i
                                                                                             b
                                                                                               o
                                                                                              i
                                                                                              i
                                                                                               o
                                                                                             b
                                                  k
                                                  k
                                                                                                  k
                                                                                                     y


                                                                                                     y

                                                                                                       a
                                                                                                       a
                                                                                                   ,
                                                                                            a
                                                    e
                                                                                                  k
                                                                                            a
                                                                                                   ,


                                                                        k

                                                                        k
                                                              b
                                            e

                                                                                  m
                                                         a
                                                                                  m

                                           e
                                                                      a
                                                              b
                                                                      a
                                                                                     u
                                                                                     u
                                                                       i
                                                                                    a
                                                        y
                                                                                    a
                                                                       i
                                                        y
                                                          a
                                                          a
                                                                            o
                                                                            i
                                                           n
                                                                            o
                                                                              t
                                                                              t
                                                                               i
                                                                               i
                                                           n


                                          S

                                                         a
                                                                          b
                                                                                k
                                                                            i
                                                                                k
                                                                          b
                                          S
                                             m
                                                                                         n
                                             m
                                                                                       p
                                                      a
                                                                                         n
                                                                                       p
                                                      a
                                                     k
                                                                                        u

                                                                                        u

                                                                 m
                                                                 m
                                                                  i
                                                                  i
                                                               u
                                                               u
                                                                    b
                                                                    b
                                                                           i
                                                            e

                                                                           i
                                                                                                   r
                                      a
                                                            e
                       t
                                                                              m
                                 a
                                                           t
                                                                              m
                                               k

                                               k
                                   a
                                                                                                  r


                                                                                                 e
                                                                                                 e
                                  a
                                                                 n
                                                                 n

                       t
                                      a
                                                                           a
                                                                           a

                                                                                                         a
                                                           t
                                                                                                         a
                                        n
                                    t

                  d d
                                                                       n
                                    t
                                                                                                     d
                     p

                     p
                                                                       n
                                                                                                       a
                                                                                                       a
                                                                      a
                                                               a
                                                               a
                   a
                                     k
                   a
                                                                      a
                                     k
                                                                                                     d
                                                                         s
                                                                         s
                                                                a
                                                                                                        y
                  dapat  dimanfaatkan  untuk  kesejahteraan  manusia  merupakan  sumber  daya

                                   a

                      a
                      a
                                                                                                        y
                                                             r
                                                             r
                                                                    m
                                                                    m

                                        n
                                                                a

                                                                        u
                                                                        u
                                                    e
                                                                                             u
                                                                                    p
                                                                                    p
                                                    e
                                                                                             u
                                                                                     a
                                                                                     a
                                            n
                                                       j
                                                       j
                               n
                                                                                              m
                                                                                              m
                                                                                 r
                                f
                                                                                 r
                                              u
                                                        a
                               n
                                                        a
                                                                                  u
                                                                                  u
                            m
                                                     s
                                                                                         n
                                                                                       a
                                                                                         n
                                                     s
                                             t
                                             t
                            m


                                                                                       a
                                                                                           s
                                                                                           s
                              a
                                            n
                              a
                                                                                      k
                           i
                                                      e
                                                      e
                                                                                      k
                           i
                                              u
                                                                                e
                                                  k
                          d
                                                                                                b
                          d
                                          u
                                          u
                                                          h
                                                                                e
                                                  k
                                f
                                                                                                b
                                                          h
                                        e
                    a
                                      h
                                                                                           e
                                                                   o
                                                              m
                                                      a
                                                                                        m
                                                                                            r
                  a a l l a m . .     T u m b u h a n , ,      h e w a n , ,     m a n u s i i a      d a n      m i i k r o b a     m e r u p a k a n      s u m b e r      d a y a      a l
                                                                                                     a
                           u
                  alam.  Tumbuhan,  hewan,  manusia  dan  mikroba  merupakan  sumber  daya  allam
                                h
                                                                                       u
                                  a
                                                                    b
                                            n
                                                                             u
                                                                                     s
                                                                                                  y
                                                          a
                                                     s
                                                                      a
                         T
                              b
                                               m
                                                                               a
                                                                 k
                                                  n
                                   n
                                                                        m
                                                 a
                     m
                                                                                   n
                                                                                  a
                                                         d
                            m
                                                                          e
                                                                                                a
                                                                                          b
                                                                                                   a
                                                                                k
                                                                              p
                                                                           r
                                                                                               d
                                                                  r
                                         w
                                          a
                                                            n
                                                   u
                               u

                                                                  a
                                                     D
                        k
                                                b
                            D
                                      a
                                       s
                                                      a
                                                                   n
                                                                              a
                                                           A
                                                 e
                                                                 d
                                              m
                                                                             a
                                                                        m
                                                                                t
                                                             a
                                                                                   n
                               M
                                            S
                       o


                                         4
                                                   r
                                                                                 a
                                                            l
                                                                           n
                                                                          a
                                                                                  n
                                                         a
                                   K
                                                                                    y
                                                                     P


                                 I
                                             u


                                      l

                           S
                                                                       e
                                                       y
                                    e
                                                                            f
                              /
                                                              m
                  E-Book SD/MI Kelas 4 Sumber Daya Alam dan Pemanfaatannyaa                           17
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23