Page 72 - Cuốn 70 năm (c)

đồng chí Đỗ Mười, phong trào cách mạng ở Ứng Hòa phát
triển mạnh mẽ. Cán bộ, đảng viên và quần chúng đã sẵn
sàng vùng dậy khởi nghĩa giành chính quyền. Đó là sự phản
ánh vai trò lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp và năng động, sáng tạo
của đồng chí Đỗ Mười.
Đồng chí Đỗ Mười lãnh đạo nhân dân Ứng Hòa nổi dậy
tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng
Tám năm 1945.

Ngày 10/8/1945, nhận được tin một tiểu đội bảo an về thu
rơm tại Trạch Xá, đồng chí Đỗ Mười đã huy động lực lượng tự
vệ chiến đấu ở các làng Hoàng Xá, Hòa Xá, Tảo Khê, Đông
Dương, Trầm Lộng… cùng hàng trăm quần chúng vũ trang
phục kích tiêu diệt Tiểu đội Bảo an.
Ngày 15/8/1945, nhận được tin Nhật chính thức đầu hàng
Đồng minh vô điều kiện, Xứ ủy Bắc Kỳ tiến hành họp tại Hà
Đông. Với tinh thần khẩn trương, dám nghĩ, dám làm, mặc
dù chưa nhận được lệnh khởi nghĩa của Trung ương, cũng

chưa nắm chắc được thái độ của Nhật, song trên cơ sở thấm
nhuần tinh thần bản Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành
động của chúng ta” của Ban Thường vụ Trung ương, căn cứ
vào tình hình trong khu vực phụ trách , Xứ ủy quyết định:
1
“Thời cơ đã đến, không thể ngồi chờ được” và ra lệnh xúc tiến
khởi nghĩa trong các tỉnh do Xứ ủy phụ trách theo cách thức
“Mở rộng khởi nghĩa giành chính quyền ở các huyện, xã tiến
vào thị trấn, các thành phố” . Đối với Hà Đông, Xứ ủy quyết
8
định tổ chức khởi nghĩa trước ở hai huyện Ứng Hòa, Mỹ Đức
và làng Vạn Phúc nhằm thăm dò thái độ của phát xít Nhật .
2
_______________

1. Lúc này, Xứ ủy Bắc Kỳ phụ trách 10 tỉnh, 3 thành phố và chỉ huy Chiến
khu 3 (Chiến khu Hòa - Ninh - Thanh).
2. Lịch sử Đảng bộ Hà Tây, tập 1 (1926 - 1945), Hà Tây, 1992, tr. 256.
72