Page 60 - Skolski casopis - ju os sutjeska
P. 60
Nauka i matematika - Science and mathematics
Školski naučnoistraživački časopis - School science and reserach journal Broj 1 – Volume 1 jun 2020.
ugao povlačenja klatna direktno proporcionalni, tj. sa povećanjem ugla povlačenja klatna raste i
period oscilovanja istog.
Zadatak broj 4.
Zavisnost oscilovanja matematičkog klatna na Zemlji, Mjesecu i Jupiteru , za konstantnu
vrijednost njegove dužine
U okviru zadatka broj 1. Urađen je slučaj kada su masa i dužina matematičkog klatna
konstantne, ali se mijenja gravitaciono ubrzanje (prvo je uzeto za Zemlju, zatim Jupiter, pa onda
Mjesec) i utvrđeno je da sa porastom gravitacionog ubrzanja period oscilovanja klatna opada. Najveći
period oscilovanja klatna je na Mjesecu, jer je gravitaciono ubrzanje Mjeseca najmanje, a najmanji je
na Jupiteru jer je gravitaciono ubrzanje Jupitera najveće. Znači, može se zaključiti da su period
oscilovanja klatna i gravitaciono ubrzanje obrnuto srazmjerni.
Zadatak broj 5.
Zakon održanja energije prilikom oscilovanja matematičkog klatna
Zakon održanja energije matematičkog klatna prikazan je na slici 3.9.
Slika 3.10. Zakon održanja energije kod matematičkog klatna
U početnom trenutku matematičko klatno se nalazi u ravnotežnom položaju. Pod dejstvom
spoljašnje sile počne da osciluje, i najprije ide u najudaljeniji položaj sa desne strane (tačka A). Tu se
nakratko zaustavi pa je kinetička energija klatna jednaka 0, jer je i brzina jednaka 0, i njegova ukupna
energija jednaka je potencijalnoj energiji. Potencijalna energija u tom položaju je maksimalna jer je
60