Page 65 - Skolski casopis - ju os sutjeska

Nauka i matematika - Science and mathematics

Školski naučnoistraživački časopis - School science and reserach journal Broj 1 – Volume 1 jun 2020.

enrgije. Narednih godina uloženi su posebni napori za razvoj nuklearnih reaktora. Nukearni reaktori

su posebni uređaji u kojima se odvijaju kontrolisane nuklearne reakcije.
Kao gorivo, u nuklearnim reaktorima se koriste izotopi uranijuma, plutonijum, a ponekad i

torijum. Dio energije oslobođene u reakciji, ispoljava se u vidu toplote, koja se može odvoditi iz

nuklearnog reaktora i iskoristiti za pokretanje raznih toplotnih mašina (npr. parnih turbina).
Osnovni dijelovi svakog reaktora su: nuklearno gorivo, moderator (usporivač), upravljačke

šipke, reflektor, sistem za hlađenje i zaštitni sistem. (Slika 6)

Nuklerni reaktori mogu biti homogeni i heterogeni. U homogenim reaktorima nuklearno
gorivo se nalazi u obliku rastvora ili praha, a u heterogenim reaktorima u obliku posebnih poluga

(šipki).

Slika 6. Nuklearni reaktor

Pomoću moderatora smanjuje se energija neutrona koji nastaju u fisionom procesu. Time se

povećava njihova efikasnost u izazivanju fisije. Kao usporivač se primjenjuje grafit, deuterijum (u
vidu teške vode), jedinjenja berilijuma.

Reflektori neutrona imaju ulogu da vraćaju neutrone, koji su napustili aktivnu zonu
reaktorskog jezgra, tako da oni mogu i dalje uzrokovati fisione procese.

Pomoću upravljačkih šipki kontroliše se režim rada reaktora i sprječava pregrijavanje
reaktora, usljed velike količine toplotne energije oslobođene u toku procesa. Najčešće se koriste šipke

napravljene od bora ili kadmijuma.

65