Page 69 - LSDB xa Xuan Thanh

Hôm đó, vào đầu vụ gặt mùa tháng 10, những người gặt
thuê đến ngồi đợi ở cầu đá Đông An như mọi khi, có cả những
người ở các làng khác như Thủy Nhai, Thọ Vực... Một số địa
chủ đi thuê thợ gặt cũng ngồi trong chiếc điếm canh gần đó,
đang đợi để dìm giá. Do được bố trí từ trước, một người đi đến
chỗ đám đông đang ngồi, lên tiếng thuê mấy người thợ gặt và
trả mỗi công 1 hào. Lập tức, số anh em ngồi lẫn trong đám
đông đều nói to: Con chim con sẻ ăn nhờ ngày mùa. Anh em
ta đi gặt thuê, đổi bát mồ hôi lấy bát cơm. Hôm nay công gặt
là l hào. Số anh em ta còn lại ở đây cứ giữ giá công như thế.
Ai thuê dưới 1 hào là xơi đòn càn đấy.

Địa chủ ngồi trong điếm nghe thấy thế liền cử Đào Văn
Giám ra dìm giá. Vừa đi đến giữa cầu đá, chiếc đèn chai xách
tay bị chiếc đòn càn choang một cái vỡ tan. Địa chủ Giám
bị bác Tuấn Hựu tát cho một cái đau điếng và quăng xuống
sông, lúc đó nước rươi đang lên to, chìm nghỉm, mãi mới lóp
ngóp bò được lên bờ, rét run cầm cập và chuồn mất. Trời
cũng đã gần sáng, lúa ngoài đồng đang bị sâu cắn gié phá
hoại. Trước khí thế mạnh mẽ của quần chúng, địa chủ buộc
phải thuê hết số thợ gặt còn lại với giá 1 hào/ngày công. Cuộc
đấu tranh thắng lợi, mọi người phấn khởi tỏa về những thửa
ruộng lúa đã chín vàng còn đang đắm chìm trong sương sớm.
Và cũng từ đó, không những ở trong xã mà ở cả một số xã lân
cận, địa chủ không dám dìm giá công của những người thợ
gặt như trước nữa.
Những người dân từ nơi khác đến đây sinh sống đã hàng
chục năm nhưng bọn lý dịch vẫn xếp họ vào dân ngụ cư, bao
nhiêu công việc nhọc nhằn vất vả họ đều phải gánh vác. Họ
nộp đủ suất sưu thuế nhưng ruộng lại chỉ được chia một nửa
hoặc 1/3 định suất, số ruộng còn lại bọn cường hào bán đấu giá

68