Page 64 - LSDB xa Xuan Thanh

Mãi tới sau này, khi đến thăm thầy giáo ở Tu Trình, anh
em trong Chi bộ mới được biết đồng chí cán bộ cấp trên đó,
người đã tổ chức và công nhận việc thành lập Chi bộ đầu tiên
xã Xuân Thành chính là đồng chí Phạm Quang Lịch, thường
gọi là Hào Lịch, quê ở làng Nam Huân, huyện Kiến Xương,
tỉnh Thái Bình, lúc đó là Tỉnh ủy viên Thái Bình, vừa vượt
ngục nhà tù Hỏa Lò. Sau khi xây dựng Chi bộ, đồng chí Phạm
Quang Lịch đã đến xây dựng phong trào cách mạng tại xã Yên
Bình, Ngũ Xá, huyện Ý Yên và một số cơ sở khác. Đến cuối
năm 1933, đồng chí bị bắt, lúc đó là Bí thư Ban Tỉnh ủy lâm
thời Thái Bình và mất tại nhà tù Sơn La vào đầu năm 1937.
Chi bộ Đảng Cộng sản Đông Dương đầu tiên - tiền thân của
Đảng bộ Xuân Thành ngày nay ra đời trong điều kiện đó. Đây
là sự kiện trọng đại mở ra một kỷ nguyên mới trong đời sống
chính trị của Nhân dân trong toàn xã. Đảng bộ và Nhân dân
Xuân Thành luôn ghi nhớ và tự hào về sự kiện lịch sử này.

Sau khi ra đời, Chi bộ tiến hành lãnh đạo xây dựng các tổ
chức quần chúng trong xã, phong trào đấu tranh của Nhân
dân chống áp bức được phát động và bước đầu thu được kết
quả. Một lớp học xóa nạn mù chữ được mở tại xóm Chùa,
làng Đông An, đồng chí Đinh Văn Khiên làm giáo viên, 30
em học sinh đều là con nhà nghèo đến học không mất tiền
lại được cấp giấy bút, sau 2 năm, một số em đã biết đọc, biết
viết chữ quốc ngữ.

Năm 1934, Nhân dân làng Hạ Miêu phải phá hoa màu
lấy đất đắp đê. Tên chủ thầu khoán là Đặng Vũ Chẩn người
làng Hành Thiện đã thông đồng với lý dịch ăn bớt tiền công
đắp đê của Nhân dân, mỗi mét khối đất phải trả dân 3 xu
thì chúng chỉ trả 2 xu. Hai trăm người dân tổ chức ký vào
đơn kiện đến Tòa Công sứ Nam Định, buộc tên Công sứ

63