Page 28 - Qiezel - Starten met leidinggeven

Mogelijk maak je je wel eens zorgen over een situatie op je werk. Zo’n situatie waarvan je weet dat je er een besluit over moet nemen, maar waarvan je het moeilijk vindt om een keuze te maken. In dergelijke situaties helpt het om het vraagstuk op een gestructureerde manier aan te pakken. In dit hoofdstuk worden enkele modellen besproken die je hierbij helpen.
Bij het maken van lastige beslissingen spelen twee begrippen een belangrijke rol: complexiteit en moeilijkheid4. Wanneer het begrip complexiteit een rol speelt, is het aantal alternatieven of de hoeveelheid informatie dusdanig groot dat kiezen lastig is door een gebrek aan overzicht. Neem als voorbeeld de wens om een teamlid een cursus aan te bieden. Na wat uitzoekwerk kom je tot de conclusie dat er twaalf aanbieders zijn met in totaal 32 geschikte cursussen die op uiteenlopende locaties tegen uiteenlopende prijzen worden aangeboden. Daarnaast lopen de recensies ook nog eens flink uiteen: dit maakt de keuze complex.
Het begrip moeilijkheid gaat meer over het subjectieve karakter van het maken van keuzes: kost het je meer moeite (tijd, geld, middelen) om de keuze te maken? Levert de keuze je stress op, waardoor de keuze bijvoorbeeld nog ‘even’ wordt uitgesteld? Bij moeilijke keuzes wordt bovendien eerder gepolderd, oftewel een compromis gesloten in plaats van de moeilijker te bereiken maar optimalere keuze te maken. Een situatie waarin moeilijkheid een rol speelt, zou de keuze tot con- tractverlenging tussen twee uitstekende teamleden kunnen zijn, waarbij er slechts budget is voor het behoud van één van de twee. Beide teamleden zijn de kostwinnaar in huis en je weet dat ze beide een vrouw en kinderen hebben die afhankelijk zijn van het inkomen van hun partner: dit maakt de keuze mogelijk moeilijker.
Het BOB-model
Kennis van de begrippen complexiteit en moeilijkheid komt, zoals verderop in dit hoofdstuk zal blij- ken, van pas, maar het helpt jou niet direct bij het maken van een lastige keuze. Vaak wordt hiervoor het BOB-model gebruikt (beeldvorming → oordeelsvorming → besluitvorming). In een dergelijk mo- del volgen deze drie fasen elkaar keurig en afgebakend op.
4 B.A. Nijstad. Oratie Rijksuniversiteit Groningen. 29 maart 2011
28