Page 86 - marine meteorology

2.10 CEPHELER

Atmosferde bulunan farklı özelliklerdeki (sıcaklık, nem, yoğunluk vb.) hava
kütlelerini birbirinden ayıran geçiş bölgelerine cephe veya cephesel yüzey adı verilir.

İki hava kütlesi karşılaştığında, daha sıcak olan hava kütlesi daha az yoğunluğa
sahip olduğundan soğuk olan hava kütlesi üzerinde yükselir. Soğuk hava ile sıcak hava
arasındaki bu eğimli sınır, bize cephesel yüzeyi verir.

2.10.1 Hava Kütlelerinin Geçtikleri Yüzeyde Gösterdikleri Değişiklikler

Hava kütleleri değişik yüzeylerden geçerken alttan itibaren bazı değişikliklere
uğrarlar. Bu değişiklikler, termodinamik değişikler ve dinamik değişikler olmak üzere iki
grupta incelenir.

➢ Termodinamik değişiklikler: Hava kütlelerinde meydana gelen termodinamik
değişiklikler 4 şekilde ortaya çıkabilir;
• Alttan ısınma: Sıcak bir yüzeyden geçerken ve gündüz güneşlenmesiyle,
• Alttan soğuma: Soğuk bir yüzeyden geçerken ve geceleri radyasyon
nedeniyle soğuma sonucu,
• Nem kazanma: Su yüzeylerinden veya kar, buz gibi yüzeylerden geçerken,
• Yoğunlaşma ve yağış sonucu nem kaybıyla gerçekleşir.

➢ Dinamik değişiklikler: Hava kütlelerinde meydana gelen dinamik değişiklikler 3
şekilde ortaya çıkabilir;
• Türbülansla karışma,
• Alçalma: Çökme ve yana doğru yayılma sonucu
• Yükselme: Soğuk hava kütlesi üzerinde ve topografya üzerinden geçerken
değişikliklere uğrar.

2.10.2 Cephelerin Başlıca Özellikleri

➢ Cephe hattının süreksizliği: Farklı karakteristik özelliklere sahip hava kütleleri
karşılaştıklarında birbirleriyle karışmayıp, iki hava kütlesi arasında süreksiz bir
bölge oluşur.
➢ Cephelerin eğimli bir yüzey olması: Eğimli bir yüzey üzerinde bulunan farklı
özellikteki atmosfer parçaları birbirlerinden ayrıldıklarından dolayı eğimli bir
yüzeye sahip olduklarını gösterir.
➢ Cepheler atmosferin çok yükseklerinde görülmemesi: Atmosferin üst
tabakalarında homojen bir yapı olduğu için cepheler genellikle yerden 2-3 km.
yükseklikte oluşur.

İçindekiler 85