Page 244 - Gramatyka francuska Grevisse ebook bez hasła

3 Części

mowy

Au-delà de (poza) De dessus (z góry) Hors de (poza)
Au-dessous de (poniżej) De devant (z przodu) Jusqu’à, jusque
Au-dessus de (powyżej) De façon ŕ (w taki sposób, że) dans itp. (aż do)
Au-devant de (na przedzie) De manière ŕ (w taki sposób, że) Loin de (daleko od)
Au lieu de (zamiast) D’entre (spomiędzy) Par-dedans (od wewnątrz)
Au milieu de (pośrodku) De par (poprzez) Par-dehors (od zewnątrz)
Au péril de (z narażeniem) De peur de (ze strachu, że) Par-delà (za, poza)
Auprès de (wobec kogoś) Du côté de (ze strony kogoś) Par-dessous (ponadto,
Au prix de (za cenę) En deçà de (z tej strony) powyżej)
Autour de (dookoła) En dedans de (wewnątrz) Par-devant (z przodu)
Au travers de (przez) En dehors de (poza) Par-devers (przy)
Aux dépens de (na czyjś koszt) En dépit de (wbrew) Par rapport à (wobec)
Aux environs de (w okolicach) En face de (naprzeciwko) Près de (blisko)
Avant de (zanim) En faveur de (na korzyść) Proche de (blisko, obok)
D’après (według) En sus de (na dodatek) Quant à (jeśli chodzi o)
D’avec (z) Étant donné (biorąc Sauf à (z wyjątkiem)
De chez (od kogoś) pod uwagę) Sus à (za, na)
De delà (stamtąd) Face à (naprzeciw) Vis-à-vis de (naprzeciw)
De derrière (z tyłu, od tyłu) Faute de (z braku) itd.
De dessous (z dołu) Grâce à (dzięki)
433 Związki wyrażane za pomocą przyimka

Związki znaczeniowe wyrażane za pomocą przyimka są bardzo liczne w języku fran-
cuskim, zaś ten sam przyimek (szczególnie à i de) może służyć do wyrażania różnych
związków.
Przyimek może wyrażać zatem:
Miejsce, kierunek: en, dans, à, chez, de, vers, jusqu’à, sous itd.
Czas: à, de, vers, pour, avant, après, depuis, pendant itd.
Przydział, przeznaczenie: à, pour.
Przyczynę, pochodzenie: attendu, vu, pour, à cause de, grâce à itd.
Cel, motyw: pour, à, envers, touchant itd.
Sposób, środek: à, de, par, en, avec, sans, selon itd.
Kolejność, pozycję: après, devant, derrière, au-dessus de itd.
Związek, zgodność: avec, selon, d’après, suivant itd.
Przynależność: de, à itd.
Wykonawcę czynności: de, par.
Opozycję: contre, malgré, nonobstant itd.
Rozdzielenie, wykluczenie: sans, sauf, excepté itd.

434 Zazwyczaj język francuski nie dopuszcza wtrąceń między przyimkiem a wyrazem, który
jest wprowadzany przez ten przyimek. Czasem zdarzają się jednak takie wtrącenia:
Soirées passées l’oreille au guet pour, dès la première sirène, descendre à la cave les
enfants. (Fr. Mauriac)

244