Page 291 - Przejdź_na_wyższy_poziom_t1_flipingbook web authorized

VIII. DODATEK GRAMATYCZNY

10 zgrUBIeNIa

1. Zgrubienia występują w kilku funkcjach:
a) określają rzecz ogromną, większą od przeciętnej
b) wyrażają negatywny stosunek do jakiejś rzeczy
c) niekiedy wyrażają też stosunek żartobliwy czy pieszczotliwy.
2. Zgrubienia tworzymy następująco:
a) w rodzaju męskim i nijakim
– dodając sufiks -al, -uch, -(i)sko, -ydło / -idło, -or,
np. nos > nochal, palec > paluch, pies > psisko, piwo > piwsko,
język > jęzor.
W wyrazach zakończonych na -ek, -ko (czyli wyglądających jak
zdrobnienia), końcówka jest zerowa, np. kanarek > kanar.
b) w rodzaju żeńskim
– dodając sufiks -ina, -cha, -ga,
np. kobieta > kobiecina.
W wyrazach zakończonych na -ka (czyli wyglądających jak zdrob-
nienia), końcówka jest zerowa, np. handlarka > handlara lub
wprowadzany jest sufiks -ga lub -cha, np. książka > księga, gruszka
> grucha.

Ćwiczenie 23
Pracując w parze z kolegą lub koleżanką z grupy, uzupełnij brakujące formy
podstawowe lub zgrubiałe wyrazów.

słoń – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – szpila
dom – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – mrówa
film – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wódka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . – powieścidło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – starucha
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – muszysko . . . . . . . . . . . . . . . . . – chłopaczysko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – żabsko kropka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – pastuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – plotkara
pudełko – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – urzędas
puszka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . parówka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – łycha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – kiełbacha
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – paka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zamczysko

291