Page 122 - Sprawdź swój polski Baza zadań testowych

Sprawdź Swój polSki

Zagadnienie nr 19. Tryb rozkazujący

1. Jadziu, __________ okno, bo w tym pokoju jest strasznie duszno.

a) otwórz c) otworzyć
b) otwierać d) nie otwieraj

a) Odpowiedź otwórz (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest poprawna, gdyż ta forma czasownika łączy się z pod-
miotem (Jadziu) i wyraża rozkaz/prośbę.
b) Odpowiedź otwierać (bezokolicznik, aspekt niedokonany) jest niepoprawna, gdyż bezokolicznik może wyrażać
rozkaz/prośbę tylko w połączeniu z wyrazem proszę, np. Jadziu, proszę otwierać okno. Samodzielnie występuje również
w języku formalnym dla wyrażenia bardzo stanowczego rozkazu, np. komend wojskowych: Stać! Leżeć! Nie wychylać się!
c) Odpowiedź otworzyć (bezokolicznik, aspekt dokonany) jest niepoprawna, gdyż bezokolicznik może wyrażać roz-
kaz/prośbę tylko w połączeniu z wyrazem proszę, np. Jadziu, proszę otworzyć okno. Samodzielnie bezokolicznik wystę-
puje również w języku formalnym dla wyrażenia bardzo stanowczego rozkazu, np. komend wojskowych: Stać! Leżeć!
Nie wychylać się!
d) Odpowiedź nie otwieraj (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się właściwie z do-
pełnieniem okno. Zaprzeczony biernik zamienia się w dopełniacz. Można powiedzieć: Jadziu, nie otwieraj okna.

2. Niech ciocia _________ mojego placka jabłkowego!

a) spróbuj c) spróbować
b) spróbujcie d) spróbuje

a) Odpowiedź spróbuj (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się z partykułą niech.
b) Odpowiedź spróbujcie (tryb rozkazujący, 2. os. lm.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się z partykułą niech.
c) Odpowiedź spróbować (bezokolicznik) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się z partykułą niech.
d) Odpowiedź spróbuje (czas przyszły prosty, 3. os. lp.) jest poprawna, gdyż ta forma łączy się z partykułą
niech i podmiotem (ciocia), tworząc tryb rozkazujący.

3. Moi drodzy, __________ jeszcze chwileczkę!

a) poczekaj c) poczekają
b) poczekajcie d) niech poczeka

a) Odpowiedź poczekaj (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie łączy się z pod-
miotem moi drodzy (wy).
b) Odpowiedź poczekajcie (tryb rozkazujący, 2. os. lm.) jest poprawna, gdyż ta forma czasownika łączy się
właściwie z podmiotem moi drodzy (wy).
c) Odpowiedź poczekają (czas przyszły prosty, 3. os. lm.) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie łą-
czy się właściwie z podmiotem moi drodzy (wy). Można powiedzieć: Moi drodzy przyjaciele poczekają jeszcze chwi-
leczkę.
d) Odpowiedź niech poczeka (tryb rozkazujący, 3 os. lp.) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie łączy się
z podmiotem moi drodzy (wy).

4. __________ jeszcze trochę cierpliwości! Zaraz będę gotowa.

a) Mieć c) Miej
b) Mają d) Ma

360