Page 123 - Sprawdź swój polski Baza zadań testowych

oBjaśnienia odpowiedzi do Bazy zadaŃ TeSTowycH

a) Odpowiedź mieć (bezokolicznik) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika może wyrażać rozkaz/prośbę tylko
w połączeniu z wyrazem proszę, np. Proszę mieć jeszcze trochę cierpliwości. Samodzielnie bezokolicznik występuje również
w języku formalnym dla wyrażenia bardzo stanowczego rozkazu, np. komend wojskowych: Stać! Leżeć! Nie wychylać się!
b) Odpowiedź mają (czas teraźniejszy, 3. os. lm., tryb oznajmujący) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie
wyraża rozkazu/prośby.
c) Odpowiedź miej (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest poprawna, gdyż ta forma czasownika wyraża rozkaz/
prośbę.
d) Odpowiedź ma (czas teraźniejszy, 3. os. lp., tryb oznajmujący) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie
wyraża rozkazu/prośby.

5. – Czy możemy wejść?
– Oczywiście, __________ !

a) wejdźcie c) niech wejdą
b) wejdź d) niech wejdzie
a) Odpowiedź wejdźcie (tryb rozkazujący, 2. os. lm.) jest poprawna, gdyż w odpowiedzi na pytanie Czy mo-
żemy wejść? powinniśmy użyć 2. os. lm. (jeżeli pytający i odpowiadający są w różnych grupach) lub 1. os. lm.
wejdźmy (jeżeli pytający i odpowiadający są w jednej grupie).
b) Odpowiedź wejdź (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż nie ma zgodności z pytaniem w liczbie.
c) Odpowiedź niech wejdą (tryb rozkazujący, 3. os. lm.) jest niepoprawna, gdyż nie ma zgodności z pytaniem
w osobie.
d) Odpowiedź niech wejdzie (tryb rozkazujący, 3. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż nie ma zgodności z pytaniem w licz-
bie i osobie.

6. Niech __________ się nie śmieją z tych błędów!
a) pan c) państwo
b) pani d) ona

a) Odpowiedź pan (lp. r. m.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się właściwie z czasownikiem (śmieją się).
b) Odpowiedź pani (lp. r. ż.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się właściwie z czasownikiem (śmieją się).
c) Odpowiedź państwo (lm. r. męskoosobowy) jest poprawna, gdyż ta forma łączy się właściwie z czasow-
nikiem (śmieją się), tworząc z partykułą niech tryb rozkazujący. Państwo jest tutaj zwrotem grzecznościowym
względem grupy, w której są zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Słowo to może także znaczyć: zorganizowana
politycznie społeczność zamieszkująca określone terytorium, mająca swój rząd i swoje prawa (= kraj). Wówczas
jest rodzaju nijakiego (to państwo).
d) Odpowiedź ona (lp. r. ż.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się właściwie z czasownikiem (śmieją się).

7. Jeżeli masz jego adres, to __________ do niego.

a) napisz c) napisać
b) napisze d) napisali

a) Odpowiedź napisz (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest poprawna, gdyż ta forma czasownika napisać wyraża
rozkaz/prośbę.
b) Odpowiedź napisze (czas przyszły prosty, 3. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż w 3. os. powinien być wskazany pod-
miot (on, ona, ono), jeżeli nie wynika z kontekstu, np. Jeżeli masz jego adres, to ona napisze do niego.
c) Odpowiedź napisać (bezokolicznik) jest niepoprawna, gdyż bezokolicznik może wyrażać rozkaz/prośbę tylko
w połączeniu z wyrazem proszę, np. Proszę napisać do niego! Samodzielnie bezokolicznik występuje również w języku
formalnym dla wyrażenia bardzo stanowczego rozkazu, np. komend wojskowych: Stać! Leżeć! Nie wychylać się!
d) Odpowiedź napisali (czas przeszły, 3. os. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż odnosi się do przeszłości.

361