Page 198 - Sprawdź swój polski Baza zadań testowych

Sprawdź Swój polSki

Zagadnienie nr 43. Przykłady odmiany rzeczowników

nieregularnych oraz rzeczowników, których formy zależą od

znaczenia, np. ucho – uszy/ucha

1. Rozmawialiśmy z __________ z waszej parafii.

a) księżom c) księżmi
b) księżach d) księży

a) Odpowiedź księżom (C. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż przyimek z nie łączy się z celownikiem.
b) Odpowiedź księżach (Ms. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż przyimek z nie łączy się z miejscownikiem.
c) Odpowiedź księżmi (N. lm. r. męskoosobowy) jest poprawna, gdyż przyimek z tworzy z narzędnikiem wy-
rażenia wskazujące osobę towarzyszącą komuś lub robiącą coś wspólnie z kimś, także rzecz obecną przy kimś,
przy czymś.
d) Odpowiedź księży (D./B. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż przyimek z nie łączy się z biernikiem.
Z dopełniaczem tworzy wyrażenia oznaczające: miejsce początku ruchu, kierunek od wewnątrz tego, co nazywa przy-
łączany rzeczownik, np. wyjść z domu, wyjechać z Bytomia; czas, z którego coś pochodzi, np. waza z XV wieku, zdjęcie z li-
ceum; surowiec, z którego coś jest zrobione, lub zasadniczy składnik czegoś, np. waza z miedzi, zupa z grzybów, kompot
z jabłek; przynależność do grupy albo całości, nazywanej przez przyłączany rzeczownik, np. kolega z wojska, dziewczy-
na z prowincji; przyczynę, zwykle wewnętrzną, stanu albo procesu nazywanego przez czasownik lub przymiotnik, np.
umrzeć z (nie: od) wycieńczenia, zarumienić się ze wstydu, rozpłakać się ze szczęścia.

2. Zamek został zbudowany w XVI wieku przez __________ spokrewnionych z jej rodziną.
a) książęta c) książętom
b) książętami d) książąt

a) Odpowiedź książęta (M. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż przyimek przez nie łączy się z mianownikiem.
b) Odpowiedź książętami (N. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż przyimek przez nie łączy się z narzędni-
kiem.
c) Odpowiedź książętom (C. lm. r. męskoosobowy) jest niepoprawna, gdyż przyimek przez nie łączy się z celownikiem.
d) Odpowiedź książąt (D./B. lm. r. męskoosobowy) jest poprawna, gdyż przyimek przez łączy się z bierni-
kiem w konstrukcjach biernych, wskazując na sprawcę czynności.

3. Poprosili mnie, abym trzymał ich synka do __________

a) chrztu. c) chrzcie.
b) chrzest. d) chrztem.

a) Odpowiedź chrztu (D. lp. r. m.) jest poprawna, gdyż przyimek do łączy się z dopełniaczem.
b) Odpowiedź chrzest (M./B. lp. r. m.) jest niepoprawna, gdyż przyimek do nie łączy się z mianownikiem/biernikiem.
c) Odpowiedź chrzcie (Ms. lp. r. m.) jest niepoprawna, gdyż przyimek do nie łączy się z miejscownikiem.
d) Odpowiedź chrztem (N. lp. r. m.) jest niepoprawna, gdyż przyimek do nie łączy się z narzędnikiem.

4. Podoba mi się ta futrzana czapka z __________

a) uchami. c) uszów.
b) uszami. d) uszu.

436