Page 232 - Bogusław Kubiak_Podroze po Polsce_Flipbook online html5 bookcase

PODRÓŻE PO POLSCE

pierogi − potrawa z kawałków ciasta cienko rozwałkowanego, w które zawija się farsz IV. SZCZEBRZESZYN − GDZIE CHRZĄSZCZ BRZMI W TRZCINIE
porzekadło − rodzaj przysłowia, utarte powiedzenie, sentencja
rękopis − tekst napisany ręcznie I. Szczebrzeszyn − miasto w południowo-wschodniej Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, nad rzeką
rustykalnie − w sposób związany ze wsią jej mieszkańcami, wiejski Wieprz.
skrzat − w baśniach: dobry duszek domowy; krasnoludek II. Herb Szczebrzeszyna przedstawia w czerwonej tarczy herbowej trzy białe wręby, ułożone poziomo, najdłuższy na górze,
warzyć − o piwie: produkować, wytwarzać a najkrótszy na dole. Jest to herb założyciela Szczebrzeszyna, Dymitra Gorajskiego.
zagmatwany − niejasny, niewyraźny; poplątany, zawikłany
zaułek − mała, wąska uliczka, łącząca zwykle jakieś boczne ulice; odnoga większej ulicy bez wylotu III.
bluszcz − roślina z rodziny araliowatych, krzew czepiający się korzeniami powietrznymi wyrastającymi z gałązek
IV. | a − 2 | b − 5 | c − 1 | d − 3 | e − 6 | f − 4 | cerkiew − świątynia wyznania prawosławnego lub katolików obrządków wschodnich
V. | 1 − b | 2 − c | 3 − a | 4 − a | 5 − c | hasać − bawić się beztrosko, spędzać czas na przyjemnych zabawach, grach itp.; biegać, brykać, harcować (szczególnie
na koniu)
VI. łupina − skórka albo zdrewniała powłoka okrywająca owoce lub korzenie jadalne
1. Zabudowę otaczającą rynek wrocławski stanowią mieszczańskie kamienice, gotyckie kościoły i efektowny maselnica − naczynie lub przyrząd do wyrobu masła
XV-wieczny ratusz. moździerz − naczynie kuchenne z tłuczkiem, najczęściej mosiężne, do ucierania na miałki proszek cukru, wanilii itp.
2. Miasto bywa nazywane Wenecją Północy, ponieważ poprzecinane dopływami Odry z ponad dwustoma mostami ma obejście − dom z podwórzem i zabudowaniami gospodarskimi; otoczenie domu, podwórze
w sobie coś z atmosfery perły Adriatyku. ordynacki − dotyczący majątku rodowego, który przechodził niepodzielny i niezbywalny na najstarszego syna
3. Piwnica Świdnicka znajduje się w podziemiach wrocławskiego ratusza. papiernia − zakład produkujący papier
4. Ostrów Tumski najwcześniej zamieszkany był w okolicy kościółka św. Marcina. parkiet − posadzka z drewnianych klepek, zwykle ozdobnie ułożonych
5. Symbolem Ostrowa Tumskiego, najstarszej, zabytkowej dzielnicy Wrocławia są strzeliste wieże XIV-wiecznej katedry podpłomyk − rodzaj płaskiego placka, pieczonego zwykle na rozżarzonych węglach
Jana Chrzciciela. pokrzywa − roślina z rodziny pokrzywowatych, o liściach i pędach pokrytych włoskami parzącymi
6. Oryginał Księgi henrykowskiej z XIII wieku można obejrzeć w muzeum archikatedralnym we Wrocławiu. strzecha − pokrycie dachu ze słomy lub rzadziej z trzciny; dach słomiany
7. W Parku Szczytnickim znajduje się ogród japoński, który stanowi unikalny fragment kultury orientalnej. tarpan − wymarły dziki koń; jeden z przodków konia domowego
8. W momencie powstania w 1913 roku Hala Ludowa została uznana za szczytowe osiągnięcie w historii architektury ukołysać − huśtając uspokoić, utulić, uśpić
modernistycznej.
9. Pierwsze wrocławskie krasnale projektu Tomasza Moczka, absolwenta wrocławskiej ASP, to: Szermierz − na IV. | a − 4 | b − 1 | c − 5 | d − 2 | e − 3 |
pl. Uniwersyteckim, Rzeźnik − na Jatkach, Pracz Odrzański − przy moście Piaskowym oraz dwa Syzyfki, zmagające się
z kulami na ul. Świdnickiej. V. | 1 − b | 2 − b | 3 − a | 4 − c | 5 − a | 6 − b |
VII. 1. stanowić 2. bezwarunkowo 3. kompleks 4. odmiana 5. wyzwanie 6. przypięty 7. kładka 8. sprawność 9. wydzielony VI. | 1. P | 2. P | 3. P | 4. F | 5. P | 6. F | 7. F | 8. P | 9. P | 10. F |
10. gaj VII. 1. prowincja 2. balkon 3. gra słów 4. wcielenie 5. nieodparty 6. spopularyzować
IX. IX.
Mianownik Wrocław Jatki Odra Ostrów Tumski Mianownik Szczebrzeszyn Roztocze Wieprz Hrebenne
Dopełniacz Wrocławia Jatek Odry Ostrowu/Ostrowa Tumskiego Dopełniacz Szczebrzeszyna Roztocza Wieprza Hrebennego
Celownik Wrocławiowi Jatkom Odrze Ostrowowi Tumskiemu Celownik Szczebrzeszynowi Roztoczu Wieprzowi Hrebennemu
Biernik Wrocław Jatki Odrę Ostrów Tumski Biernik Szczebrzeszyn Roztocze Wieprz Hrebenne
Narzędnik Wrocławiem Jatkami Odrą Ostrowem Tumskim Narzędnik Szczebrzeszynem Roztoczem Wieprzem Hrebennem
Miejscownik Wrocławiu Jatkach Odrze Ostrowie Tumskim Miejscownik Szczebrzeszynie Roztoczu Wieprzu Hrebennem
Wołacz Wrocławiu! Jatki! Odro! Ostrowie Tumski!
Wołacz Szczebrzeszynie! Roztocze! Wieprzu! Hrebenne!
X. 1. kotła 2. dań 3. historii 4. ksiąg 5. kryteriów 6. grodu 7. sezonie 8. podziemi 9. skrzacie 10. zaułkach X. 1. wąwozem 2. żurawiem 3. zagrodzie 4. zwierząt 5. pniu 6. pokrzywami 7. browarze 8. chrząszczy 9. kartofli 10. studni
XI. 1. przysiadł 2. delektowali się 3. skosztowała 4. defilowali 5. bywali 6. zainaugurował 7. warzyli 8. gościło 9. błądziliśmy XI. 1. czuwała 2. powierzył 3. osiadła 4. ciągnęły się 5. narodziła się 6. wymówił się 7. ukołysała 8. zalewały 9. usadowił się
10. opychały się 10. zwiastował
XIII. Przykładowe odpowiedzi: XIII. Przykładowe odpowiedzi:
swoisty – charakterystyczny, specyficzny; ozdobiony – udekorowany, przystrojony; smakowicie – pysznie, apetycznie; oddział – drużyna, zespół; łup – zdobycz, trofeum; próbować – usiłować, starać się; przeładowany – przeciążony,
upalny – gorący, skwarny; zgiełk – gwar, szum; okazałość – pełnia, splendor; pląsający – tańczący, wywijający; zapchany; szpargały – rupiecie, śmiecie; zabezpieczony – chroniony, strzeżony; nieuleczalnie – śmiertelnie,
zasmucona – zmartwiona, strapiona; w końcu – wreszcie, ostatecznie; przysięgając – ślubując, przyrzekając; troszkę – beznadziejnie; ciężar – obciążenie, balast; zdziwienie – zaskoczenie, zdumienie; zdjąć – usunąć, pozbyć się; widocznie
odrobinę, nieznacznie; przylgnęła – przyczepiła się, przykleiła się – najwyraźniej, niewątpliwie; wola – postanowienie, decyzja; pacierz – modlitwa, modły; grzebać – chować,
XVIII. zakopywać; upamiętnienie – uwiecznienie, uznanie
1 M O N A R C H A XVIII.
2 O S A D N I K 1 G ą S Z C Z
3 P L E M I Ę 2 S T R Z E C H A
4 W A R Z Y Ć 3 S P O P U L A R Y Z O W A Ć
5 B I S K U P S T W O 4 S Z P A R G A Ł Y
6 O S T R Ó W 5 C E R K I E W
7 Z A U Ł E K 6 C H R Z ą S Z C Z
8 K O M P L E K S 7 N I E U L E C Z A L N Y
9 Z G I E Ł K 8 Ł U P I N A
10 B R A C T W O 9 P O D P Ł O M Y K
11 P I E R O G I 10 K O Ś C I Ó Ł E K
12 S K R Z A T 11 P R O W I N C J A

230