Page 235 - Bogusław Kubiak_Podroze po Polsce_Flipbook na dzwonek_pl
P. 235
KLUCZ
XIII. Przykładowe odpowiedzi:
porastać – pokrywać, zarastać; deptak – chodnik, pasaż; zabłąkać się – zabłądzić, zgubić się; broczący – ociekający,
tryskający; pokorny – potulny, cichy; ufność – wiara, przeświadczenie; jasność – blask, światło; zstępować – schodzić,
zniżać się; szerzyć się – rozprzestrzeniać się, upowszechniać się; zdarzenie – historia, zajście; gąszcz – gęstwina,
kłębowisko; otulić – okryć, osłonić; chorzy – cierpiący, niezdrowi; hojny – szczodry, sowity
XVIII.
1 P R Y M I T Y W I S T A
2 C H L U B N Y
3 P A Ń S Z C Z Y Z N A
4 L E S I S T Y
5 P O S Z U S O W A Ć
6 F O R U M
7 U F N O Ś Ć
8 M I S J A
9 P O K O R N Y
10 W I E C Z Y S T Y
11 A F I S Z
12 O B C O W A Ć
13 G R O N O
14 W Ł A S N O Ś Ć
VI. TORUŃ − POD OPIEKĄ MIKOŁAJA
I. Toruń − miasto w północnej Polsce, w środkowej części województwa kujawsko-pomorskiego, położone nad Wisłą.
II. Herb Torunia przedstawia srebrną tarczę, na której widać czerwone mury miejskie z blankowaniem (zwieńczeniem tzw.
zębami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń, co miało ułatwić obronę w czasie oblężenia) i trzema basztami
jednakowej wysokości. W każdej baszcie skrajnej jest jeden otwór strzelniczy w kolorze czarnym. W murze znajduje się
brama ze złotymi podwojami, lewa połowa podwoi jest otwarta , okucie na podwojach jest srebrne, w otwartej połowie
3
bramy jest podniesiona srebrna brona. Otwór bramy ma kolor czarny. Tarczę herbową trzyma klęczący anioł w szacie
błękitnej ze skrzydłami srebrnymi − symbol opiekuna miasta. Włosy anioła są czarne, twarz i dłonie barwy naturalnej.
W prawej ręce anioł trzyma złoty klucz, który jest znakiem dostępu do miasta i władzy.
III.
barbakan − średniowieczna budowla obronna stojąca poza obwodem murów obronnych miasta, połączona z nim
mostem lub osłoniętym przejściem, broniąca dostępu do bramy
baszta − wieża o charakterze obronno-obserwacyjnym, przeważnie kamienna lub murowana, okrągła lub w kształcie
graniastosłupa
caryca − tytuł władczyń rosyjskich, bułgarskich, serbskich; żona cara
chrzest − jeden z sakramentów chrześcijańskich; obrządek nadania imienia i przyjęcia chrzczonego do grona wyznawców
czeladnik − wykwalifikowany rzemieślnik, pracujący pod kierunkiem majstra
flisak − człowiek trudniący się spławianiem drewna, zajmujący się flisactwem
heliocentryczny − przyjmujący Słońce za centrum naszego układu planetarnego
herb − znak rodowy, będący oznaką przynależności do stanu szlacheckiego
karoca − dawny czterokołowy powóz kryty, o pudle wybitym wewnątrz tkaniną
lukier − polewa z roztopionego cukru do ciast, tortów, pierników itp.
łasić się − przymilać się; o zwierzętach: ocierać się pieszczotliwie; o ludziach: wdzięczyć się, zalecać się do kogoś; chcieć
się przypodobać, nadskakiwać, pochlebiać komuś,
łuk − broń wyrzucająca strzały, złożona z wygiętego pręta i cięciwy łączącej jego końce; element konstrukcyjny lub
dekoracyjny, zwykle zakrzywiony i podparty na obu końcach, stosowany zwykle w sklepieniach i jako zamknięcie
otworów
melonik − kapelusz męski o twardym, półkolistym denku
piernik − ciasto upieczone z dodatkiem miodu i korzeni
pierzeja − frontowa ściana zabudowy ulicy lub placu
plaga − zjawisko groźne, szerzące się i trudne do opanowania; też: coś dokuczliwego; klęska, nieszczęście, kara
pręgierz − w średniowiecznych miastach: słup, przy którym wystawiano na widok publiczny przestępców i wymierzano
im chłostę
uhonorować − okazać komuś szacunek, cześć (honor); uczcić
złoczyńca − człowiek dopuszczający się przestępstwa; przestępca
IV. | a – 2 | b – 3 | c – 1 | d – 5 | e – 4 |
Opisy herbów przedstawione są zgodnie z zasadami heraldyki (tzw. blazonowanie). Herb tradycyjnie opisuje się z perspek-
3
tywy rycerza ukrytego za tarczą.
233
