Page 30 - almanakhi - svane (tsu).indd
P. 30

30                                                savane,  oqtomberi, 2014


                         bis qveynebis yvela ebraul TemSi da bolos dawesda erec israelSic.
                         bevr adgilas tradiciad qceul dResaswauls kvlav SerCa `kurTxe-
                         vis dRis“ an `kurTxevisa da simxaT Toris dRis“ saxelwodeba.
                              uZveles ebraul wyaroebSi, winaswarmetyvelTa wignebsa da
                         TalmudSi, Tora `sacolis~ saxeliT iwodeba – ToriT daniSnao
                         ufalma ebraeli xalxi. termins `xaTan Tora“ (`nefe Torisa~) pir-
                         velad vxvdebiT safrangeTSi gamoqveynebul ebraul religiur le-
                         qsikonSi da raSis mowafeebis wignebSi. am sapatio tituls `simxaT
                         Toris“ dResaswaulze aniWebdnen mrevlis gamorCeul wevrs, ro-
                         melsac Tebaze iwvevdnen `xumaSis“ (`xuTwigneulis~) dasasrulisa
                         da misi dasawyisis wasakiTxad. ukve XII saukunis bolos am terminiT
                         sargeblobdnen provansisa da italiis ebrauli Temebi. rabi cidkia
                         ben abrahami wignSi `darCenili TavTavebi“ wers: `arsebobs Cveule-
                         ba, warmioTqvas sagalobelTa da qebis himnebi, roca Tebaze (ambi-
                         onze) adis xuTwigneulis bolo Tavis mkiTxveli, iseve, rogorc es
                         miRebulia saqorwino baldaxinis saburvelqveS nefis asvlis Jams~.
                              XVI–XVII saukuneebSi msoflioSi mimofantul yvela ebraul
                         TemSi TandaTan damkvidrda terminebi `Toris xaTani“ da `bereSiTis
                         xaTani“ anu `xaTan Tora“ da `xaTan bereSiT“; zogan, maT Soris aRmo-
                         savleTis qveynebSi, maT `xaTan mesaiems“ (damsrulebels) da `xaTan
                         maTxils“ (damwyebs) uwodeben. `xaTnebis“ movaleobaa moawyon sazei-
                         mo sajamaaTo sadili da daurigon tkbileuli Temis wevrebs, gansa-
                         kuTrebiT – bavSvebs.
                              Toris damamTavrebel sityvaSi – `israel~ – bolo asoa l (`la-
                         med~), xolo sawyis sityvaSi – `bereSiT~ – pirveli asoa b  (`beT~);
                         ikvreba sityva bl (`leb~) – `guli~. gulis bl  gavliT SeuZlia ada-
                         mians daukavSirdes Semoqmeds h`w`h`y, gulis gasufTavebiTa da gan-
                         wmendiT ZaluZs miaRwios srulyofil erTobas ufalTan. amitomaa,
                         rom `simxaT Toris~ dResaswaulze, Toris yovelwliuri ciklis
                         damTavrebisTanave, iqve, dauyovnebliv ikiTxeba Toris pirveli Ta-
                         vis – `bereSiTis~ pirveli sityvebi:
                              `Tavdapirvelad gaaCina RmerTma ca da dedamiwa. da iyo de-
                         damiwa usaxo da usavano; da bneli sufevda ufskrulis pirze;
                         da suli RvTisa qroda wylis zedapirze. da Tqva RmerTma: iyos
                         sinaTle! da iqmna sinaTle. da naxa RmerTma, naTeli rom kargia;
                         da gamoyo RmerTma naTeli bnelisgan. da uwoda RmerTma naTels
                         dRe, xolo bnels uwoda Rame; da iyo saRamo, da iyo dila – dRe
                         erTi...~
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35