Page 31 - teachingscope2561_Neat
P. 31
๒๙
ขอบข่ายการเรียนการสอน และการออกข้อสอบธรรมศึกษา
วิชากระทู้
ธรรมศึกษาชั้นตรี ธรรมศึกษาชั้นโท ธรรมศึกษาชั้นเอก
ระดับอุดมศึกษา ระดับอุดมศึกษา ระดับอุดมศึกษา
(ธศ ๓๑๑) (ธศ ๓๒๑) (ธศ ๓๓๑)
๑. อัปปมาทวรรค คือ หมวดไม่ประมาท ๑. กิเลสวรรค คือ หมวดกิเลส ๑. กิเลสวรรค คือ หมวดกิเลส
๑. อปฺปมาทํ ปสํสนฺติ. ๑.โกธสฺส วิสมูลสฺส มธุรคฺคสฺส พฺราหฺมณ ๑. อนิจฺจา อทฺธุวา กามา พหุทุกฺขา มหาวิสา
บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท. วธํ อริยา ปสํสนฺติ ตญฺหิ เฉตฺวา น โสจติ. อโยคุโฬว สนฺตตฺโต อฆมูลา ทุกฺขปฺผลา.
สํ. ส. ๑๕/๑๒๖., องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๕๓., พราหมณ์ ! พระอริยเจ้าย่อมสรรเสริญ กามทั้งหลาย ไม่เที่ยง ไม่ยั่งยืน มีทุกข์
ขุ. ธ. ๒๕/๑๙., ขุ. อิติ. ๒๔/๒๔๒. ผู้ฆ่าความโกรธ ซึ่งมีโคนเป็นพิษ ปลาย มาก มีพิษมาก ดังก้อนเหล็กที่ร้อนจัด
หวาน เพราะคนตัดความโกรธนั้นได้แล้ว เป็นต้นเค้าแห่งความคับแค้น มีทุกข์เป็นผล.
๒. อปฺปมตฺตา น มียนฺติ.
ย่อมไม่เศร้าโศก. (สุเมธาเถรี) ขุ. เถรี. ๒๖/๕๐๓.
ผู้ไม่ประมาท ย่อมไม่ตาย.
(พุทฺธ) สํ. ส. ๑๕/๒๓๖.
ขุ. ธ. ๒๕/๑๘., ขุ. ชา. ตึส. ๒๗/๕๒๔. ๒.อวิชฺชาย นิวุโต โลโก เววิจฺฉา (ปมาทา) นปฺปกาสติ
ชปฺปาภิเลปนํ พฺรูมิ ทุกฺขมสฺส มหพฺภยํ.
๒. นิทฺทํ น พหุลีกเรยฺย
๓. อปฺปมาเทน สมฺปาเทถ.
ชาคริยํ ภเชยฺย อาตาปี โลกถูกอวิชชาปิดบังแล ้ว ไม่ปรากฏ
ท่านทั้งหลายจงยังความไม่ประมาทให้ถึง เพราะความตระหนี่ (และความประมาท)
ตนฺทึ มายํ หสฺสํ ขิฑฺฑํ
พร้อม.
เมถุนํ วิปฺปชเห สวิภูสํ. เรากล่าวความอยากว่าเป็นเครื่องฉาบทาโลก
ที. มหา. ๑๐/๑๘๐., สํ. ส. ๑๕/๒๓๑. ทุกข์เป็นภัยใหญ่ของโลกนั้น.
ผู้มีความเพียรไม่พึงนอนมาก พึงเสพ
(พุทฺธ) ขุ. สุ. ๒๕/๕๓๐., ขุ. จู. ๓๐/๙.
ธรรมเครื่องตื่น พึงละความเกียจคร้าน
๒. จิตตวรรค คือ หมวดจิต
มายา ความร่าเริง การเล่น และเมถุน
๔. จิตฺเต สงฺกิลิฏฺเฐ ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขา. ๓. โกธํ ชเห วิปฺปชเหยฺย มานํ
พร้อมทั้งเครื่องประดับเสีย.
เมื่อจิตเศร้าหมองแล้ว ทุคติเป็นอันต้อง สญฺโญชนํ สพฺพมติกฺกเมยฺย
(พุทฺธ) ขุ. สุ. ๒๕/๕๑๕., ขุ. มหา.
หวัง. ตนฺนามรูปสฺมึ อสชฺชมานํ
๒๙/๔๕๗,๔๖๐.
ม. มู. ๑๒/๖๔. อกิญฺจนํ นานุปตนฺติ ทุกฺขา.
บุคคลพึงละความโกรธ พึงเลิกถือตัว
๓.ปรวชฺชานุปสฺสิสฺส นิจฺจํ อุชฺฌานสญฺญิโน
๕. จิตฺเต อสงฺกิลิฏฺเฐ สุคติ ปาฏิกงฺขา.
พึงก้าวล่วงสังโยชน์ทั้งปวง (เพราะ) ทุกข์
อาสวา ตสฺส วฑฺฒนฺติ อารา โส อาสวกฺขยา.
เมื่อจิตไม่เศร้าหมองแล้ว สุคติเป็นอัน
ทั้งหลายย่อมไม่ติดตามผู ้ไม่ข ้องอยู่ใน
คนที่เห็นแต่โทษผู้อื่น คอยแต่เพ่งโทษนั้น
ต้องหวัง.
นามรูป ไม่มีกังวลนั้น.
อาสวะก็เพิ่มพูน เขายังไกลจากความสิ้น
ม. มู. ๑๒/๖๔.
(พุทฺธ) ขุ. ธ. ๒๕/๔๔.
อาสวะ.
๖. จิตฺตํ ทนฺตํ สุขาวหํ. (พุทฺธ) ขุ. ธ. ๒๕/๔๙.
๔. นิราสตฺตี อนาคเต อตีตํ นานุโสจติ
จิตที่ฝึกแล้ว นําสุขมาให้.
วิเวกทสฺสี ผสฺเสสุ ทิฏฺฐีสุ จ น นิยฺยติ.
๒. จิตตวรรค คือ หมวดจิต
ขุ. ธ. ๒๕/๑๙.
๔. อนวฏฺฐิตจิตฺตสฺส สทฺธมฺมํ อวิชานโต ผู้ไม่คํานึงถึงสิ่งที่ยังมาไม่ถึง ย่อมไม่เศร้า
ปริปฺลวปสาทสฺส ปญฺญา น ปริปูรติ. โศกถึงสิ่งที่ล่วงไปแล ้ว ผู ้เห็นความสงัด