Page 37 - STAV broj 189
P. 37
Putujući cirkus Donalda Trumpa Jedan od najvećih problema američko-turskih odnosa,
ugostio pastora Brunsona čiji simptom na prvi pogled izgleda manje dramatičan,
jeste turski put ka nezavisnosti i balansiranju u
Ovdje se mora dodati digresija o če- vanjskopolitičkim i ekonomskim odnosima. To balansiranje
liku – Turska je već nadomjestila pad odnosi se i na vojni hardver, naročito kada joj se uskraćuje
izvoza čelika u SAD, mahom povećanim savremena vojna tehnologija. Simptom za prvo, naravno,
izvozom u Evropu, te postigla da poslije turska je kupovina ruskog protuzračnog sistema S-400
šest godina izvoz čelika vrati na nivo od
jedanaest milijardi dolara u roku od tri nego ruski inoministar Lavrov, kvazidr- odnosima. To balansiranje odnosi se i na
kvartala. Toliko o besmislenom Trumpo- žavu, odnosno ono što ja odavno zovem vojni hardver, naročito kada joj se uskra-
vom tarifnom ratu, bar što se čelika tiče. PKKistanom, na teritoriji Sirije jeste prvi ćuje savremena vojna tehnologija. Simp-
simptom, a grad Mümbiç opet je njegov tom za prvo, naravno, turska je kupovina
POKUŠAJ STVARANJA simptom. Mümbiç je jedini grad zapadno ruskog protuzračnog sistema S-400.
KURDSKE DRŽAVE od Eufrata u kojem je našminkani PKK Ovome treba dodati i probleme u od-
pod (ciničnim) nazivom “Sirijske demo- nosima koji će nastati uslijed američkih
Brunson je (bio) predtekst koji je kratske snage” (SDF) i dalje prisutan. sankcija Iranu.
Trumpova administracija iskoristila za “Brunsoni” i slične (američke) poze i
podizanje (ne)diplomatskog zida prema U junu je između SAD-a i Turske do- izgovori krajnje su trivijalni u odnosu na
Turskoj i kao dugme za “pritisak”. U tom govoreno da će se SDF povući na istoč- stvarne prepreke za dobre američko-tur-
je smislu dobro što je ta afera okončana, nu obalu u roku od devedeset dana, da će ske odnose.
ali ne treba biti pretjerano optimističan sigurnost biti povjerena lokalnim snaga- Međutim, treba biti otvoren pa reći da
glede njenog otklanjanja u američko-tur- ma, te da će američko-turske vojne sna- je bazični uzrok prenategnutih odnosa iz-
skim odnosima. Oni su preopterećeni ge početi zajedničke patrole u julu. Sada među SAD-a i Turske američka politika na
stvarima koje nemaju nikakve veze s ne- je oktobar, tek ovog mjeseca, tačnije 9. Bliskom istoku. Slon u staklarskoj radnji
kakvim evangelističkim pastorom (da li oktobra, te su patrole uspostavljene, a ili gašenje požara benzinom su klišej me-
staviti navodnike?) ili pritvorenim tur- SDF u Mümbiçu uz pomoć Amerikana- tafore koje padaju napamet. Šta god mislili
skim državljanima koji rade za State De- ca priprema grad za urbani gerilski rat, o ruskoj politici u regiji, teško je ne uzeti
partment (ili je FETÖ njihov glavni na- poput onog koji je PKK probao da vodi ozbiljno i ne zamisliti se nad spomenu-
logodavac?). Sudeći po twittu državnog u Diyarbakıru 2015. godine. Ne treba tom izjavom ruskog inoministra Lavrova
sekretara Pompea, oni su mogući “uzro- posjedovati kristalnu kuglu da se pred- o PKKistanu. Čovjeku dođe da kaže “dobro
ci” budućih “sporova”, ili bi možda bolje vidi kako će sljedeća prepreka poboljša- jutro, gospodine Sergei”. Turska je svjesna
bilo reći – oni su dimna zavjesa za stvarne nju američko-turskih odnosa biti pitanje toga odavno, a treba li uopće objašnjavati
probleme koji tište te odnose. kontrole Mümbiça. šta bi to značilo za Tursku?
No, nikad ne treba zaboraviti čuveni
Kada se apstrahiraju neopravdane Drugi (zapravo veći) problem američ- citat Henryja Kissingera: “Biti neprija-
egzaltacije o raprošmanu i poboljšanju ko-turskih odnosa, čiji simptom na prvi telj Amerike može da bude opasno, ali
američko‑turskih odnosa, koje će zavr- pogled izgleda manje dramatičan, jeste biti joj prijatelj je fatalno.” n
šetak epizode pastor Brunson donijeti u turski put ka nezavisnosti i balansira-
nekom paralelnom univerzumu, u real- nju u vanjskopolitičkim i ekonomskim
nosti ostaju nagomilani problemi između
dviju zemalja.
One goruće lakše je promatrati kroz
simptome preko kojih se iskazuju. Ame-
rička ambicija da stvori, kako je to nedav-
no francuskim medijima rekao niko drugi
STAV 18/10/2018 37
