Page 19 - STAV broj 288

arlamentarni izbori u Crnoj Gori pitanju Bosna i Hercegovina i Bošnjaci Crna Gora s Đukanovićem
od prije nekoliko dana otvorili kao njeni hiljadugodišnji čuvari s kojim
su mnoga pitanja pa se Balkan se velikosrpska ideologija stoljećima bo- ili bez njega ima trasiranu
Pponovo vraća kao vruća tema u rila, imamo situaciju da se Bošnjaci za-
međunarodnim odnosima. Izbori sami ista javljaju kao velikosrpska frustracija evropsku stazu kojom će
po sebi i ne bi bili previše zanimljivi ko- i da su najveći krivci njihovom neostva- ići većina građana Crne
liko su interesantne postizborne kalku- renom snu.
lacije od kojih će zavisiti odnosi u regiji S obzirom na to da se prostor zami- Gore. Stratezi velikosrpske
kao i strategije velikih sila na Balkanu, šljene “Velike Srbije” i same Srbije sma-
njihovo taktiziranje kroz pitanja vojnih, njio i osamostalio, mitski sanjari svoje su priče u Crnoj Gori ne mogu
civilizacijskih i političkih tema. Kruci- aspiracije usredsredili prema prostorima računati na više od 30
jalna stvar koja je evidentna i koja izaziva koje naseljavaju Bošnjaci. Ako pažljivo
najviše pažnje odnosi se na bojazan hoće promatramo događaje, ne možemo a ne posto podrške u biračkom
li i poslije konstituiranja parlamentarne primijetiti da se velikosrpska ideja forsira tijelu. Takva je situacija i u
većine Crna Gora nastaviti put evroa- preko Srba koji žive u Crnoj Gori i Bo-
tlantskih integracija ili će se vratiti na- sni i Hercegovini iz prostog razloga što Bosni i Hercegovini, i to je
trag na put kojim je sa Srbijom u bliskoj ideja Velike Srbije nema prevelikog upo-
prošlosti koračala. rišta niti dovoljnog potencijala u samoj činjenično stanje koje se
Osnovna pitanja i zebnja u široj re- Srbiji. Nove generacije Srba imaju druga uz bilo kakve manipulacije
giji, a ne samo u Crnoj Gori, odnose se očekivanja od života i ne žele ratovati po
na mogućnost pokušaja negiranja nje- zemljama koje nisu njihove. Nisu slučaj- i uporna kidisanja ne može
nog suvereniteta, pitanje njenog član- no velikosrpski ideolozi odabrali Srpsku
stva u NATO paktu, pitanja pokušaja pravoslavnu crkvu i Amfilohija kao glav- promijeniti. Uzaludno je
redefiniranja odnosa na Balkanu i for- ne aktere velikosrpske priče, kao vjerne velikosrpsko uvjeravanje
miranje nekakvih drugačijih državnih i pratioce četništva koje ima jaku logisti-
vojnih saveza koji bi bili realna prijetnja ku na sjeveru Crne Gore, tako da su Boš- mladih ljudi u Srbiji u priče
za većinu država koje su se osamostalile njaci koji tamo žive prvi na udaru i već o navodnoj ugroženosti
izlaskom iz Jugoslavije. Mnogo je pita- trpe napade.
nja na koja ne možemo dati tačne odgo- Uloga velikosrpskih pristalica u Crnoj Srba van Srbije jer većina
vore, ali možemo iznijeti zapažanja koja Gori jeste da se krene u destabiliziranje
se zasnivaju na činjenicama i koja su u Crne Gore, što bi bio signal za Srbe iz Bo- građana Srbije zna da
velikoj mjeri izvjesna, koja imaju smi- sne i Hercegovine da krenu u isti posao i manjina ne može vladati
sla i koja se tiču svih nas koji živimo na u Bosni i Hercegovini. Ovakva promišlja-
ovim prostorima. nja proizlaze iz djelovanja velikosrpskih većinom
U cijeloj ovoj priči oko izbora u Crnoj političara i medijske propagande njiho-
Gori glavni akteri nisu ostrašćene poli- vih ideja u Srbiji, Bosni i Hercegovini i
tičke partije u Crnoj Gori već se glavni Crnoj Gori. Ipak, iako se krenulo u de-
akteri, po našem mišljenju, nalaze izvan stabiliziranje Crne Gore i Bosne i Herce- mladih ljudi u Srbiji u priče o navodnoj
Crne Gore koji vuku konce u želji da se govine, od velikosrpske projekcije neće ugroženosti Srba van Srbije jer većina
Crna Gora ustroji po njihovim mjerilima. biti ništa zbog trenutnih okolnosti koje građana Srbije zna da manjina ne može
S jedne strane imamo savez velikosrpske streme boljem socioekonomskom polo- vladati većinom, da to nije demokratski
ideje i Rusije koja daje podršku toj ideji u žaju stanovništva na Balkanu i uvjerenju princip, da pravo na slobodu imaju svi u
nadi da će tako dobiti izlaz na toplo more da mir nema alternativu. Put Crne Gore stabilno uređenim društvima te da i sami
i s druge strane imamo savez proevropskih put je evroatlantskih integracija, Bosne streme proevropskim idejama.
ideja i NATO-a, koji se lagano učvršćuje i Hercegovine također, Kosovo, Sjeverna Sama ova priča u vezi s izborima u
na Balkanu. Ideja velikosrpske politike Makedonija i Albanija nedvosmisleno su Crnoj Gori i bojazan da se krene u de-
nalazi se pred historijskom raskrsnicom na tom putu i jedino Srbija ima nekakvu stabiliziranje regije nema utemeljenja
i mnogi su mišljenja da je sada posljednja kalkulaciju da putem destabilizacije re- iz prostog razloga što pitanje Balkana
prilika da se ideja “Velike Srbije” može gije može nešto dobiti. prevazilazi granice istog i što ono po-
ostvariti s obzirom na definitivno “iz- Da se vratimo Crnoj Gori i izborima staje evropsko, a ne rusko pitanje, tako
gubljeno” Kosovo i pokušaj nadoknade u njoj. Mnogi su iznenađeni slabijim re- da je i najjači vojni savez na planeti ga-
na račun teritorija u Crnoj Gori i Bosni zultatom Đukanovićevog DPS-a. On je rant poštivanja međunarodnog prava i
i Hercegovini. ipak i ovaj put pobjednik izbora u Crnoj stabilnosti regije. Težnja Rusa da preko
Glavnu prepreku ostvarenju ovakve Gori tako da će DPS ipak biti najozbilj- “srpskog pitanja” prošire svoje prisustvo
“Velike Srbije” ovi ideolozi vide u Bošnja- niji kandidat za konstituiranje budu- na Balkanu nije nikakva nepoznanica
cima kao glavnim krivcima neostvarenog će Vlade. Crna Gora s Đukanovićem ili za zapadne moćnike i oni znaju kako to
im cilja i ulozi koju su Bošnjaci imali u bez njega ima trasiranu evropsku stazu osujetiti. Ono što nas Bošnjake hrabri
Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini i stje- kojom će ići većina građana Crne Gore. u ovom trenutku jeste usaglašena reak-
canju njihove neovisnosti kao i njihove Stratezi velikosrpske priče u Crnoj Gori cija svih ključnih bošnjačkih političkih
evroatlantske orijentacije. Nije sporno da ne mogu računati na više od 30 posto po- prvaka u regiji i situacija u kojoj smo
će i prilikom konstituiranja i ove i budu- drške u biračkom tijelu. Takva je situacija postigli ujednačeno mišljenje i hrabar
ćih crnogorskih parlamentarnih koalicija i u Bosni i Hercegovini, i to je činjenično pristup. Zapad je svjestan da su Bošnjaci
Bošnjaci imati ključnu ulogu i otud veli- stanje koje se uz bilo kakve manipulacije stabilizirajući faktor na Balkanu s viso-
ki animozitet i presija nad Bošnjacima od i uporna kidisanja ne može promijeniti. kim stepenom afiniteta ka pravim ljud-
provelikosrpskih simpatizera. Kada su u Uzaludno je velikosrpsko uvjeravanje skim vrijednostima. n

STAV 10/9/2020 19