Page 24 - รายงานโครงการน้ำอุปโภค-บริโภค ปี61

โครงการพัฒนาแหล่งน ้าบาดาลเพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน ้าอุปโภค - บริโภค
ประจ้าปีงบประมาณ 2561

บทที่ 1

บทน ำ

1.1 ควำมเป็นมำ

ภาวะภัยแล้งที่ก่อให้เกิดปัญหาขาดแคลนน ้าอุปโภคบริโภคในประเทศไทย ได้เกิดขึ นเป็นประจ้าทุกปี
ในช่วงฤดูฝนระยะที่ฝนทิ งช่วง ระหว่างปลายเดือนมิถุนายน - กรกฎาคม และช่วงฤดูหนาวต่อเนื่องจนถึงฤดู
ร้อน ระหว่างปลายเดือนตุลาคม - เมษายน ท้าให้ปริมาณน ้าไม่เพียงพอต่อการอุปโภคบริโภคและการผลิต
ทางเศรษฐกิจโดยเฉพาะการเกษตรกรรม ในระยะ 8 ปีที่ผ่านมา (ปี 2547-2555) ภาวะภัยแล้งมีความถี่
และรุนแรงขึ นอย่างต่อเนื่อง สร้างความเสียหายรวมกันคิดเป็นมูลค่ากว่า 12,000 ล้านบาท

ภัยแล้งเกี่ยวข้องโดยตรงกับปริมาณน ้าฝนที่ตกในแต่ละปี ประเทศไทยมีฝนตกเฉลี่ยทั งปีประมาณ
1,425 ม.ม. โดยร้อยละ 80 เป็นฝนที่เกิดจากลมประจ้าฤดู ได้แก่ ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ (พ.ค. - ต.ค.)
และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ (ต.ค. - ม.ค.) ที่เหลือเป็นฝนจากลมจร ได้แก่ พายุดีเปรสชั่น พายุโซนร้อน

พายุใต้ฝุ่น และพายุไซโคลน (พ.ค. - พ.ย.) หากปีใดมีเฉพาะฝนที่เกิดจากลมประจ้าฤดูกาลโดยไม่มีฝนจาก
ลมจรมาเสริม ปีนั นจะเกิดภาวะฝนแล้ง ในช่วงที่เกิดภัยแล้งรุนแรงที่สุด (ประเมินไว้เป็นเดือนมีนาคม พ.ศ.
2548) มีหมู่บ้านที่ประสบปัญหาภัยแล้งมากถึง 44,519 หมู่บ้านใน 71 จังหวัด (คิดเป็นร้อยละ 60 ของ
จ้านวนหมู่บ้านทั งหมดทั่วประเทศ) โดยเป็นหมู่บ้านในภาคตะวันออกเฉียงเหนือถึง 25,745 หมู่บ้าน หรือ

มากกว่าครึ่งหนึ่งของหมู่บ้านประสบภัยแล้งทั่วประเทศ
ความเสี่ยงต่อภัยแล้งและการขาดแคลนน ้าในอนาคตคาดว่าจะมีมากขึ น เนื่องจากความต้องการใน
น ้าเพิ่มขึ น จากการเพิ่มของประชากรและกิจกรรมการผลิตทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ขณะที่การก่อสร้างแหล่ง
กักเก็บน ้าเพิ่มเติม โดยเฉพาะขนาดใหญ่มีข้อจ้ากัดจากลักษณะภูมิประเทศและการต่อต้าน รวมทั งแหล่งน ้า

ที่มีอยู่แล้วทั งที่สร้างขึ น และตามธรรมชาติ ยังมีความจุที่ลดลงจากการตื นเขินและขาดการบ้ารุงรักษา
จากเหตุการณ์วิกฤตภัยแล้งดังกล่าวกรมทรัพยากรน ้าบาดาลได้ท้าการคัดเลือกพื นที่ที่มีศักยภาพ
น ้าบาดาลเพียงพอต่อการผลิตน ้าประปาเพื่อการอุปโภคบริโภค และเป็นพื นที่เสี่ยงต่อการเกิดภัยแล้งของ
กรมพัฒนาที่ดินเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน ้าดิบส้าหรับการผลิตน ้าประปาเพื่อการอุปโภคบริโภคของ

ประเทศไทย พบว่ามีพื นที่ ดังนี

ระดับภัยแล้ง ศักยภาพน ้าบาดาล

(เพียงพอต่อการผลิตน ้าประปาเพื่อการอุปโภคบริโภค)
เสี่ยงภัยแล้งมาก 1,243 แห่ง
เสี่ยงภัยแล้งปานกลาง 14,677 แห่ง
รวม 15,920 แห่ง

ส้านักทรัพยากรน ้าบาดาล เขต 10 อุดรธานี 1-1
กรมทรัพยากรน ้าบาดาล