Page 22 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

20 CANLILARDAK‹ FEDAKARLIK

karfl›lafl›rs›n›z: "… Bunu yapmak yüksek seviyeli bir ak›l gerektirir. Ancak
hayvanlar bu ak›ldan yoksun olmalar›na ra¤men bunu nas›l baflarmaktad›r-
lar? Bu, bilimin cevaplayamad›¤› bir sorudur."
Yukar›da örne¤ini verdi¤imiz imparator t›rt›l›n›n davran›fllar› hakk›n-
da ünlü evrimcilerden Hoïmar Von Dithfurth'un yapt›¤› yorumlar, evrimci-
lerin hayvan davran›fllar›ndaki bilince getirdikleri yorumlar›n klasik bir ör-
ne¤idir:
Yan›lt›c› benzerleri (baflka kuru yapraklar›) takipçinin önüne koyarak
gizlenmenin mümkün olabilece¤i fikrinin, insan› flaflk›nl›¤a düflüren
bu zekice buluflun as›l sahibi kimdir? Kufllar›n t›rt›l arama hevesleri-
ni böylelikle kursaklar›nda b›rakabilece¤i, kuru yapraklar aras›nda bir
fleyler bulabilme flanslar›n›n belli bir oranda azalt›labilece¤i biçiminde-
ki bu son derece özgün bulufl kimin eseridir de, t›rt›l bunu do¤umuy-
la birlikte ondan devralm›flt›r? … Bütün bunlar›n ancak oldukça ak›l-
l› bir insan›n hayatta kalabilmek için baflvurabilece¤i yollar oldu¤unu
kabul etmemiz gerekiyor. Oysa gerek merkezi sinir sisteminin ilkelli¤i-
ni gerekse öteki davran›fllar›n› göz önünde bulundurdu¤umuzda Atta-
cus t›rt›l›n›n (imparator t›rt›l›) ne belli bir amac› tasarlayabilmesi ne de
bu do¤rultuda ak›l yürütebilmesi söz konusu olabilir. ‹yi de, t›rt›l bütün
bu özelliklere karfl›n nas›l olup da kendini bu yoldan koruyabilmekte-
dir?… Geçmiflin do¤a bilimcileri bu tür olaylarla karfl›laflt›kça bir muci-
zenin varl›¤›na inanmakla kalmam›fllar, do¤aüstü bir Yarat›c›'n›n, yani
Allah'›n, Kendi yaratt›klar›n› korumak için böyle bir korunman›n gerek-
li bilgileriyle onu donatt›¤›n› düflünmekten kendilerini alamam›fllard›.
Oysa bu tarz bir aç›klama, do¤a bilimci için bir intihard›r… Öte yandan
modern bilimin bu türden olaylar› "içgüdü" gerçe¤iyle aç›klamaya ça-
l›flmas› da pek bir anlam ifade etmemektedir. Çünkü ço¤umuzun san-
d›¤›n›n tersine, olup biteni içgüdünün marifeti saymak, örne¤imizde,
t›rt›l›n davran›fllar›n› do¤ufltan davran›fl biçimlerinden biri olarak yo-
rumlamak demektir; bu da bizi bulundu¤umuz yerden pek öteye götür-
mez ve sorunun as›l yan›t›n› bulmam›z› engeller… Ne var ki pratikte
organik bir beyinden yoksun olan t›rt›l›n ak›ll›l›¤›ndan söz etmek an-
lams›zd›r. Gene de bafltan beri anlatageldi¤imiz davran›fllar›na bak›n-
ca, bunlar›n çok özel bir anlamda "ak›lla düzenlenmifl" olduklar›na