Page 78 - Örümcekteki Mucize
P. 78

76                      ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE


              keselerin salg›lar› de¤iflik kombinasyonlarda birleflerek, farkl› türdeki
              ipek iplikleri meydana getirir. Keseler aras›nda büyük bir uyum vard›r.
              ‹peklerin üretimi s›ras›nda örümce¤in vücudunda bulunan son derece ge-
              liflmifl özelliklere sahip pompalar, vana ve bas›nç sistemleri kullan›l›r.
              Üretilen ham ipek, musluk gibi çal›flan memeciklerden lif fleklinde d›flar›
              ak›t›l›r. Örümcek bu memeciklerin püskürtme bas›nc›n› diledi¤i flekilde

              de¤ifltirebilir. Bu son derece önemli bir özelliktir. Çünkü bu ifllem sayesin-
              de s›v› keratini oluflturan moleküllerin yap›s› da de¤iflmifl olur. Valfler
              üzerindeki kontrol mekanizmas› sayesinde, iplik üretilirken ipli¤in çap›,
              direnci ve elastikiyeti de de¤ifltirilebilir. Böylece ipe¤in kimyasal yap›s›
              de¤ifltirilmeden ipli¤e istenilen fiziksel özellikler kazand›r›l›r. E¤er iplik
              üzerinde daha köklü bir de¤iflim isteniyorsa bir baflka bezin kullan›m›na
              geçilmesi gerekmektedir. Salg›lanan farkl› özelliklere sahip iplikçikler ar-
              ka ayaklar›n mükemmel kullan›m› sayesinde istenilen do¤rultuya yön-

              lendirilir.
                   Alt› farkl› keseden salg›lanan maddelerin kar›fl›m oranlar› da çok
              önemlidir. Örne¤in yap›flkan iplik üretilirken, yap›flkanl›k özelli¤i veren
              maddenin az kullan›lmas› durumunda a¤, böcek yakalama özelli¤ini kay-
              bedecektir. Çok kullan›lmas› durumunda ise a¤›n kullan›labilme özelli¤i
              azalacakt›r. Bu ipe¤in ifle yarayabilir bir ipek olmas› için, di¤er befl salg›

              bezinin de ayn› dengede çal›flmas› flartt›r.
                   Bütün bu ifllemlerin baflar›yla tamamlanmas› sonucunda her biri
              farkl› özelliklere sahip olan ve farkl› ifllevleri olan örümcek ipekleri orta-
              ya ç›kar. ‹pek iplikleri o kadar sa¤lamd›r ki zoolog Vollrath örümcek ipe-
              ¤inin kuvvetini "Örümce¤in ipe¤i, Kevlar'dan çok daha kuvvetli ve çok
              daha elastikidir. Kevlar, bilindi¤i gibi, insan yap›m› en güçlü sentetiktir." 22
              sözleriyle ifade etmektedir:
                   Örümcek ipeklerinin üstün özellikleri bu kadarla da kalmamaktad›r.

              Sa¤laml›¤› nedeniyle kurflun geçirmez yeleklerin yap›m›nda kullan›lan
              bir tür plastik olan Kevlar'dan farkl› olarak örümcek ipe¤i yeniden iflleni-
              lip tekrar tekrar kullan›labilir.
   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83